Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қарабас шақшақ (Saxicola torquata) - жағал шақшақтан айырмашылығы - реңі көрікті құс.
| Қарабас шақшақ | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Adult male in | ||||||||||||||||||||||||||
 (IUCN3.1) | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
| Өзге түрі | ||||||||||||||||||||||||||
| 13-17 subspecies | ||||||||||||||||||||||||||
| Saxicola torquatus (Linnaeus, 1766) |
Биологиялық сипаттама
Аталығының жоны және тамағы - қара: денесінің төменгі жағы - ақшыл, жемсаудың екі жағы - ашық қызғылтсары, бауыры - ақшыл сары. Қанатында айқын ақ көзтартары болады. Аналығында қара түс жоқ және жағал шақшақты көбірек еске түсіреді. Дауысы жағал шақшаққа ұқсас, әуенінде бөтен дыбыстар көп. Көрікті аталықтар бұталардың ұшар басында немесе ірі шөптерде сайрап отырғанда жиі көзге түседі. Ұясын салбыраған шөптердің астындағы шұңқыр жерге жасырып салады. Ұяны аналығы салады, аталығы бұл кезде құсойнақ жасайды. Салындыдағы 4-6 көмескі бозғылт реңкті көгілдірлеу жұмыртқаларды аналығы 11 — 14 күн басады. Балапандарды ата-енелері екі аптаға жуық ұяда, тағы сонша уақыт балапандар ұядан үшқан соң қоректендіреді. Бұған қоса аталық ұшып жүрген ұялас балапандарды көбірек тамақтандырады, ал аналықтар екінші рет жұмыртқа туып, екінші рет салындыдағы жұмыртқаларды басады.
Таралуы
Бұл шақшақтың таралу атырабы Еуразияның едәуір бөлігін алады. Қазақстанда ол бүкіл солтүстік өңірлерде, шығыста және оңтүстігінде, сондай-ақ Батыс Тәңіртаудың оңтүстігіндегі орта белдемде қоныстанады. Келіп-қайту кезінде ұшқанда бүкіл республика бойынша кездеседі. Бұталары бар биік таулы және шалғынды далаларға, тауларға - оған қоса субальпілік белдемге дейін, яғни теңіз деңгейінен 2 500-2 700 м жоғары биікке дейін орын тебеді. Бұлар - кейбір жерлерде едәуір көп кездесетін құстар. Қыркүйек-қазанда қыстауға ұшып кетеді. Қазақстанға көктемде - наурыз- сәуірде оралады. Олар осы кезде ұшып өтеді.
Дереккөздер
- Saxicola torquatus. Version 2013.2. (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қarabas shakshak Saxicola torquata zhagal shakshaktan ajyrmashylygy reni korikti kus Қarabas shakshakAdult male in IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarKishi taby Zhelpikujrykty kustarYksham taby NeognathaeҰly saby Saby PasseriformesKishi saby PasseriYksham saby Ұly tukymdasy Tukymdasy Tegi Tүri S torquatusӨzge tүri13 17 subspeciesSaxicola torquatus Linnaeus 1766 Biologiyalyk sipattamaAtalygynyn zhony zhәne tamagy kara denesinin tomengi zhagy akshyl zhemsaudyn eki zhagy ashyk kyzgyltsary bauyry akshyl sary Қanatynda ajkyn ak koztartary bolady Analygynda kara tүs zhok zhәne zhagal shakshakty kobirek eske tүsiredi Dauysy zhagal shakshakka uksas әueninde boten dybystar kop Korikti atalyktar butalardyn ushar basynda nemese iri shopterde sajrap otyrganda zhii kozge tүsedi Ұyasyn salbyragan shopterdin astyndagy shunkyr zherge zhasyryp salady Ұyany analygy salady atalygy bul kezde kusojnak zhasajdy Salyndydagy 4 6 komeski bozgylt renkti kogildirleu zhumyrtkalardy analygy 11 14 kүn basady Balapandardy ata eneleri eki aptaga zhuyk uyada tagy sonsha uakyt balapandar uyadan үshkan son korektendiredi Bugan kosa atalyk ushyp zhүrgen uyalas balapandardy kobirek tamaktandyrady al analyktar ekinshi ret zhumyrtka tuyp ekinshi ret salyndydagy zhumyrtkalardy basady TaraluyBul shakshaktyn taralu atyraby Euraziyanyn edәuir boligin alady Қazakstanda ol bүkil soltүstik onirlerde shygysta zhәne ontүstiginde sondaj ak Batys Tәnirtaudyn ontүstigindegi orta beldemde konystanady Kelip kajtu kezinde ushkanda bүkil respublika bojynsha kezdesedi Butalary bar biik tauly zhәne shalgyndy dalalarga taularga ogan kosa subalpilik beldemge dejin yagni teniz dengejinen 2 500 2 700 m zhogary biikke dejin oryn tebedi Bular kejbir zherlerde edәuir kop kezdesetin kustar Қyrkүjek kazanda kystauga ushyp ketedi Қazakstanga koktemde nauryz sәuirde oralady Olar osy kezde ushyp otedi DerekkozderSaxicola torquatus Version 2013 2 2012 Tekserildi 26 karasha 2013 Mektep enciklopediyasy Almaty Atamura 2010