Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жағал шақшақ (лат. Saxicola rubetra) – торғайтәрізділер отряды шыбыншылар тұқымдасына жататын құс.
| Жағал шақшақ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ересек еркек | ||||||||||||||
 (IUCN3.1) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Saxicola rubetra (Linnaeus, 1758) |
Қазақстанның солтүстік мен батыс аудандарының орманды далаларында, көбіне сазды шалғындықтар мен орман-тоғайларда мекендейді. Дене тұрқы 15 см, қанатының ұзындығы 8 см-дей, салмағы 15 – 20 г. Мекиені мен қоразының түсі бір-біріне ұқсас, арқалары теңбілді, қоңырқай сұр түсті, бауыры – ақшыл. Басқа негізгі ерекшелігі – ересектерінде де, балапандарында да ақшыл түсті жалпақ қасының болуы. Даусы ашық, үні әуенді, оның көптеген сайрауық құстардың үндерін қайталай алатын қабілеті бар. Жағал шақшақ – жыл құсы. Қазақстанға сәуірдің аяғында ұшып келеді. Қалың шөп арасына шұңқыр жасап, ұясын жерге салады. Ұясын тайыз табақша тәрізді етіп, өсімдіктердің құрғақ сабақтары мен жапырақтарынан өріп жасайды. Оның түбіне майда өсімдік сабақтарын, кейде жүн мен қыл да төсейді. Ұясына 5 – 6 жұмыртқа (көк, жасыл түсті) салады. Оны мекиені 12 – 14 күн шайқайды. Балапандары ұядан 5 – 6 күнде ұшады. Ұсақ жәндіктермен және олардың жұлдызқұрттары, дернәсілдері, өрмекшілер, моллюскілер, жауын құртымен, т.б. қоректенеді. Қыркүйекте жылы жаққа ұшып кетеді. Жағал шақшақ зиянкес жәндіктерді жеп, орман шаруашылығына пайда келтіреді.
Дереккөздер
- BirdLife International (2008). Saxicola rubetra. In: 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 10 мамыр 2009.
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Saxicola rubetra |
 | Бұл — орнитология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhagal shakshak lat Saxicola rubetra torgajtәrizdiler otryady shybynshylar tukymdasyna zhatatyn kus Zhagal shakshakEresek erkek IUCN3 1 Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarSaby TorgajtәrizdilerTukymdasy Tegi Tүri S rubetraSaxicola rubetra Linnaeus 1758 Saxicola rubetra Қazakstannyn soltүstik men batys audandarynyn ormandy dalalarynda kobine sazdy shalgyndyktar men orman togajlarda mekendejdi Dene turky 15 sm kanatynyn uzyndygy 8 sm dej salmagy 15 20 g Mekieni men korazynyn tүsi bir birine uksas arkalary tenbildi konyrkaj sur tүsti bauyry akshyl Baska negizgi ereksheligi eresekterinde de balapandarynda da akshyl tүsti zhalpak kasynyn boluy Dausy ashyk үni әuendi onyn koptegen sajrauyk kustardyn үnderin kajtalaj alatyn kabileti bar Zhagal shakshak zhyl kusy Қazakstanga sәuirdin ayagynda ushyp keledi Қalyn shop arasyna shunkyr zhasap uyasyn zherge salady Ұyasyn tajyz tabaksha tәrizdi etip osimdikterdin kurgak sabaktary men zhapyraktarynan orip zhasajdy Onyn tүbine majda osimdik sabaktaryn kejde zhүn men kyl da tosejdi Ұyasyna 5 6 zhumyrtka kok zhasyl tүsti salady Ony mekieni 12 14 kүn shajkajdy Balapandary uyadan 5 6 kүnde ushady Ұsak zhәndiktermen zhәne olardyn zhuldyzkurttary dernәsilderi ormekshiler mollyuskiler zhauyn kurtymen t b korektenedi Қyrkүjekte zhyly zhakka ushyp ketedi Zhagal shakshak ziyankes zhәndikterdi zhep orman sharuashylygyna pajda keltiredi DerekkozderBirdLife International 2008 Saxicola rubetra In 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 10 mamyr 2009 Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Saxicola rubetraBul ornitologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz