Мусин Қапан Әубәкірұлы (1 қаңтар 1921, Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы ауылы – 21 сәуір 1970, Алматы) – композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері (1968).
Қапан Әубәкірұлы Мусин | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | ауылы, Жәнібек ауданы, Батыс Қазақстан облысы, Ресей империясы |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Мемлекет | КСРО |
Мамандықтары |
Өмірбаяны
Мусиннің анасы – халық ақыны Халима Өтеғалиева баласын жастайынан өнерге баулыған.
1934 ж. Алматы музыкалық училищесін (И.Лесманның скрипка класы бойынша) бітірген.
1939 ж. Мәскеу консерваториясының қазақ студиясына қабылданды.
1940 ж. осы консерваторияның композиторлық бөліміне ауысты. 2-дүниежүзілік соғысқа қатысқан.
1943 – 1953 ж. Қазіргі Қазақтың мемлекеттік академиялық халық аспаптар оркестріне дирижерлік етті.
1954 ж. Алматы мемлекеттік консерваториясының композиция факултетін (профессор Е.Г. Брусиловскийдің композиция класы) бітірді.
1954 жылдан өмірінің соңына дейін Алматы мемлекеттік консерваториясында (композиция кафедрасында, 1961 – 1970 ж. фольклор кабинетінің меңгерушісі) ұстаздық қызмет атқарды.
Шығармашылығы
Мусин қазақ композиторларының арасында алғашқылардың бірі болып симфониялық шығарма жазды.
Композитор шығармашылығының дені симфониялық шығармалар, тақырыбының негізгі арқауы – Отан, еңбек адамдары. “Жайлауда” (1948), “Халықтар бақыты” (1953), “Колхоз тойы” (1953), “Мерекелік” (1965) симфониялық поэмалары, 3 симфониясы (І – “Гүлденген Қазақстан” – 1961, ІІ – 1963, ІІІ – 1970); “Тың туралы кантата”, “Сейфуллин туралы поэма-баллада” атты музыкалық хореграфикалық композиция, ұлт аспаптар оркестріне арналған поэмасы, шекті аспаптарға арналған 2 квартет, скрипка мен фортепьяно үшін И.В. Панфиловқа арналып жазылған сонатасы, т.б. камералық, драмалық қойылымдарға жазған музыкалары қазақ музыкасының озық үлгілері болып табылады. Сонымен қатар, Мусиннің камералық, вокалдық-хор, ән-романс жанрларында жазылған шығармалары ел ішіне, кәсіби музыканттар арасына кеңінен тарады. Оның “Әнші сыры”, “Егіншілер әні”, “Достар әні” атты туындыларын әнші Ж.Елебеков орындады. Сазгердің әр кездері шырқалып жүрген “Сайра, бұлбұл”, “Почтальон”, “Қыз әзілі”, “Жас түлек”, “Жеңеше”, “Сүйікті жарым”, “Қымбат дәурен”, “Бақытысың сен кімнің”, “Аналардың қолдары” сияқты ән мұралары бар. Олардың қатарына аяқталмай қалған “Таң шолпаны” (1967, клавир), “Жаяу Мұса” (1970, бір актісі біткен) операларын қосуға болады.
Абай өлеңіне хорға арнап «Күз» деген ән шығарған.
Дереккөздер
- Қазақстан энциклопедиясы, VI-том
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Musin Қapan Әubәkiruly 1 kantar 1921 Batys Қazakstan oblysy Zhәnibek audany auyly 21 sәuir 1970 Almaty kompozitor Қazakstannyn enbek sinirgen oner kajratkeri 1968 Қapan Әubәkiruly MusinTugan kүni1 kantar 1921 1921 01 01 Tugan zheriauyly Zhәnibek audany Batys Қazakstan oblysy Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni21 sәuir 1970 1970 04 21 49 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty Қazak KSRMemleket KSRO Resej Imperiyasy 1921 1922 Mamandyktarykompozitor dirizher muzyka pedagogyӨmirbayanyMusinnin anasy halyk akyny Halima Өtegalieva balasyn zhastajynan onerge baulygan 1934 zh Almaty muzykalyk uchilishesin I Lesmannyn skripka klasy bojynsha bitirgen 1939 zh Mәskeu konservatoriyasynyn kazak studiyasyna kabyldandy 1940 zh osy konservatoriyanyn kompozitorlyk bolimine auysty 2 dүniezhүzilik sogyska katyskan 1943 1953 zh Қazirgi Қazaktyn memlekettik akademiyalyk halyk aspaptar orkestrine dirizherlik etti 1954 zh Almaty memlekettik konservatoriyasynyn kompoziciya fakultetin professor E G Brusilovskijdin kompoziciya klasy bitirdi 1954 zhyldan omirinin sonyna dejin Almaty memlekettik konservatoriyasynda kompoziciya kafedrasynda 1961 1970 zh folklor kabinetinin mengerushisi ustazdyk kyzmet atkardy ShygarmashylygyMusin kazak kompozitorlarynyn arasynda algashkylardyn biri bolyp simfoniyalyk shygarma zhazdy Kompozitor shygarmashylygynyn deni simfoniyalyk shygarmalar takyrybynyn negizgi arkauy Otan enbek adamdary Zhajlauda 1948 Halyktar bakyty 1953 Kolhoz tojy 1953 Merekelik 1965 simfoniyalyk poemalary 3 simfoniyasy I Gүldengen Қazakstan 1961 II 1963 III 1970 Tyn turaly kantata Sejfullin turaly poema ballada atty muzykalyk horegrafikalyk kompoziciya ult aspaptar orkestrine arnalgan poemasy shekti aspaptarga arnalgan 2 kvartet skripka men fortepyano үshin I V Panfilovka arnalyp zhazylgan sonatasy t b kameralyk dramalyk kojylymdarga zhazgan muzykalary kazak muzykasynyn ozyk үlgileri bolyp tabylady Sonymen katar Musinnin kameralyk vokaldyk hor әn romans zhanrlarynda zhazylgan shygarmalary el ishine kәsibi muzykanttar arasyna keninen tarady Onyn Әnshi syry Eginshiler әni Dostar әni atty tuyndylaryn әnshi Zh Elebekov oryndady Sazgerdin әr kezderi shyrkalyp zhүrgen Sajra bulbul Pochtalon Қyz әzili Zhas tүlek Zheneshe Sүjikti zharym Қymbat dәuren Bakytysyn sen kimnin Analardyn koldary siyakty әn muralary bar Olardyn kataryna ayaktalmaj kalgan Tan sholpany 1967 klavir Zhayau Musa 1970 bir aktisi bitken operalaryn kosuga bolady Abaj olenine horga arnap Kүz degen әn shygargan DerekkozderҚazakstan enciklopediyasy VI tom Abaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9 Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet