Қазақстандағы республикалық референдум 2022 жылғы 5 маусымда мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев жарлығына сәйкес Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша өтті.
| ||||||||||||||
Қазақстандағы республикалық референдум | ||||||||||||||
Дауыс беру әдісі | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
5 маусым 2022 | ||||||||||||||
Сайлау түрі | Республикалық референдум | |||||||||||||
Сайлау органы және нәтижелер | ||||||||||||||
Халық саны | 19 222 600 | |||||||||||||
Тіркелгендер | 11 734 642 | |||||||||||||
Сайлаушылар саны | 7 859 910 | |||||||||||||
66,98 % | ||||||||||||||
Жарамды дауыстар саны | 7 653 986 | |||||||||||||
Бос және жарамсыз дауыстар | 205 924 | |||||||||||||
2022 жылғы 6 мамырда бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланған «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасында баяндалған Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтыруларды қабылдайсыз ба? | ||||||||||||||
Иә | 77,18 % | |||||||||||||
Жоқ | 18,66 % | |||||||||||||
өңдеу |
Референдумда қазақстандықтар Конституциядағы түзетулердің болу не болмауына дауыс берді. Яғни бюллетеньде тек бір сұрақ: "Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң жобасында баяндалған Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтыруларды қабылдайсыз ба?". Сұраққа "иә" не "жоқ" деп жауап беруі керек болды.
Өткiзілуі
2022 жылғы 5 маусымда республикалық референдум өткiзiлді. Республикалық референдумға дайындық пен оны өткізу тәртібі «Республикалық референдум туралы» 1995 жылғы 2 қарашадағы Конституциялық заңда көрсетілген. Референдумды өткізуге азаматтар ерікті түрде қатысады әрі бұл жасырын дауыс беру арқылы жалпыға бірдей, тең және тікелей қатысу құқығына негізделеді.
Әкімдіктер дауыс беруге арналған учаскелерді анықтап, референдумға қатысуға құқығы бар азаматтардың тізімін жасауы тиіс. Референдумды әзірлеу мен өткізуді ОСК, аумақтық сайлау комиссиялары мен учаскелік сайлау комиссиялары жүзеге асырады. Орталық референдум комиссиясының қызметін ОСК атқарады.
«Референдумның құрамын, аумақтық және учаскелік комиссияларын жариялау мерзімдері, комиссиялардың орналасқан жері мен жұмыс уақыты туралы мәліметтер референдум тағайындалғаннан кейін 10 күннен кешіктірілмей, ал нақты айтқанда, 15 мамырдан кешіктірілмей БАҚ-та жариялануы тиіс. Дәл осындай мерзімде әкімдер БАҚ-та референдум учаскелерінің шекаралары туралы ақпараттарды жариялауы тиіс.
Үгіт Жарлық енгізілген сәтте басталып, 4 маусымда аяқталады.
Республикалық референдумға қатысуға құқығы бар азаматтардың тізімдеріне әкім қол қояды және дауыс беру басталғанға дейін 20 күн бұрын, 15 мамырдан кешіктірмей акт бойынша ұсынылады.
Өзгерістер туралы
Жалпы алғанда, референдумда заңның 33 бабына 56 өзгеріс енгізілмекші. Конституциялық түзетулер жобасы азаматтардың сұранысына негізделген және бүкіл қоғамның мүддесі үшін жүзеге асырылмақ. Ата Заңға енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар жобасын белгілі заңгер-құқықтанушылар және конституциялық құқық саласының мамандары әзірледі. Оған Конституциялық Кеңес оң бағасын берді. Конституцияға енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың бәрі өзара байланысты және бір мақсатты көздейді. Атап айтқанда, мынадай үдерістерге құқықтық негіз қалыптастыруға арналған:
Суперпрезиденттік басқару үлгісінен президенттік республикаға түбегейлі көшу;Бірқатар билік өкілеттігін қайта бөлу;
Парламенттің рөлін күшейтіп, мәртебесін арттыру;
Елді басқару ісіне халықтың қатысу мүмкіндігін кеңейту;
Азаматтардың құқықтарын қорғау тәсілдерін жетілдіру.
«Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы республикалық баспасөзде 6 мамыр күні ресми түрде жарияланды.
Конституцияның қазіргі және жаңа нұсқалары арасындағы айырмашылығын түсіну, ұсынылып отырған көптеген түзетудің байыбына бару мұндай істен хабары аз адам үшін қиындық туғызатыны анық.
Сондықтан жұртқа ұғынықты болу үшін бұл түзетулер Ата Заңның нақты баптары мен тармақтары көрсетілген бірнеше бөлікке бөлінген.
Нәтижесі
Дауыс беруге құқылы азаматтардың жалпы саны 11 734 642 адамды құрады. Ал оның ішінде дауыс беруге 7 986 293 адам немесе 68,06%-і қатысты.
18,66% немесе 1 490 475 адам референдумға қарсы дауыс берді. 125 859 бюллетень немесе 1,58% екі жауапты таңдады.
2,58% немесе 206 096 бюллетень жарамсыз деп танылды.
Референдум өтті деп есептелу үшін оған қатысушылар тізіміне енгізілген азаматтардың жартысынан көбі қатысуы керек.
Бұл межеге елорда уақытымен 14:00-де жетті. Одан бөлек республикалық референдумға шығарылған Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар, егер олар үшін облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың кемінде үштен екісінде дауыс беруге қатысқан азаматтардың жартысынан астамы жақтап дауыс берсе, қабылданды деп есептеледі.
Дереккөздер
- 2022 жылғы 5 маусымда республикалық референдум өткiзу туралы. Akorda.kz (5 мамыр 2022).
- Қазақстандағы референдум қорытындысы жарияланды. Tengrinews.kz (7 маусым 2022).
- Республикалық референдум туралы. adilet.zan.kz.
- Орталық Сайлау Комиссиясы. election.gov.kz.
- Қазақстанда референдум қалай өтеді. Egemen.kz (6 мамыр 2022).
- Референдум-2022: Конституцияға қандай өзгерістер енгізілмек?. 24.kz (31 мамыр 2022).
- Конституцияға енгізілетін түзетулер бойынша бағыт-бағдар. qazaqstan.tv (13 мамыр 2022).
- Республикалық референдумның қорытындыларын белгілеу. Орталық сайлау комиссиясы (7 маусым 2022).
- Референдум-2022: ОСК Қазақстан бойынша дауыс беруді қорытындылады. Sputnik.kz (6 маусым 2022).
Бұл — Қазақстан туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstandagy respublikalyk referendum 2022 zhylgy 5 mausymda memleket basshysy Қasym Zhomart Tokaev zharlygyna sәjkes Қazakstan Respublikasynyn Konstituciyasyna ozgerister men tolyktyrular engizu bojynsha otti 2024Қazakstandagy respublikalyk referendumDauys beru әdisi5 mausym 2022Sajlau tүri Respublikalyk referendumSajlau organy zhәne nәtizhelerHalyk sany 19 222 600Tirkelgender 11 734 642Sajlaushylar sany 7 859 910 66 98 Zharamdy dauystar sany 7 653 986Bos zhәne zharamsyz dauystar 205 9242022 zhylgy 6 mamyrda bukaralyk akparat kuraldarynda zhariyalangan Қazakstan Respublikasynyn Konstituciyasyna ozgerister men tolyktyrular engizu turaly Қazakstan Respublikasy Zanynyn zhobasynda bayandalgan Қazakstan Respublikasynyn Konstituciyasyna ozgerister men tolyktyrulardy kabyldajsyz ba Iә 77 18 Zhok 18 66 ondeu Referendumda kazakstandyktar Konstituciyadagy tүzetulerdin bolu ne bolmauyna dauys berdi Yagni byulletende tek bir surak Қazakstan Respublikasynyn Konstituciyasyna ozgerister men tolyktyrular engizu turaly zan zhobasynda bayandalgan Қazakstan Respublikasynyn Konstituciyasyna ozgerister men tolyktyrulardy kabyldajsyz ba Surakka iә ne zhok dep zhauap berui kerek boldy Өtkizilui2022 zhylgy 5 mausym kүni respublikalyk referendum otkizude koldanylgan resmi logotipi Referendumda dauys beruge arnalgan byulleten kazak zhәne orys tilderinde 2022 zhylgy 5 mausymda respublikalyk referendum otkizildi Respublikalyk referendumga dajyndyk pen ony otkizu tәrtibi Respublikalyk referendum turaly 1995 zhylgy 2 karashadagy Konstituciyalyk zanda korsetilgen Referendumdy otkizuge azamattar erikti tүrde katysady әri bul zhasyryn dauys beru arkyly zhalpyga birdej ten zhәne tikelej katysu kukygyna negizdeledi Әkimdikter dauys beruge arnalgan uchaskelerdi anyktap referendumga katysuga kukygy bar azamattardyn tizimin zhasauy tiis Referendumdy әzirleu men otkizudi OSK aumaktyk sajlau komissiyalary men uchaskelik sajlau komissiyalary zhүzege asyrady Ortalyk referendum komissiyasynyn kyzmetin OSK atkarady Referendumnyn kuramyn aumaktyk zhәne uchaskelik komissiyalaryn zhariyalau merzimderi komissiyalardyn ornalaskan zheri men zhumys uakyty turaly mәlimetter referendum tagajyndalgannan kejin 10 kүnnen keshiktirilmej al nakty ajtkanda 15 mamyrdan keshiktirilmej BAҚ ta zhariyalanuy tiis Dәl osyndaj merzimde әkimder BAҚ ta referendum uchaskelerinin shekaralary turaly akparattardy zhariyalauy tiis Үgit Zharlyk engizilgen sәtte bastalyp 4 mausymda ayaktalady Respublikalyk referendumga katysuga kukygy bar azamattardyn tizimderine әkim kol koyady zhәne dauys beru bastalganga dejin 20 kүn buryn 15 mamyrdan keshiktirmej akt bojynsha usynylady Өzgerister turalyZhalpy alganda referendumda zannyn 33 babyna 56 ozgeris engizilmekshi Konstituciyalyk tүzetuler zhobasy azamattardyn suranysyna negizdelgen zhәne bүkil kogamnyn mүddesi үshin zhүzege asyrylmak Ata Zanga engiziletin ozgerister men to lyk tyrular zhobasyn belgili zan ger kukyktanushylar zhәne kons tituciyalyk kukyk salasy nyn ma mandary әzirledi Ogan Kons ti tuciyalyk Kenes on bagasyn berdi Konstituciyaga engiziletin ozgerister men tolyktyrulardyn bәri ozara bajlanysty zhәne bir maksatty kozdejdi Atap ajtkanda mynadaj үderisterge kukyktyk negiz kalyptastyruga arnalgan Superprezidenttik bas karu үlgisi nen prezidenttik respub likaga tүbegejli koshu Birkatar bilik okilettigin kajta bolu Parlamenttin rolin kүshej tip mәrtebesin arttyru Eldi baskaru isine halyktyn katysu mүmkindigin kenejtu Azamattardyn kukyktaryn korgau tәsilderin zhetildiru Қazakstan Respublikasynyn Konsti tu ciyasyna ozgerister men tolyktyrular engizu turaly zan zhobasy respubli kalyk baspasozde 6 mamyr kүni resmi tүrde zhariyalandy Konstituciyanyn kazirgi zhәne zhana nuskalary arasyndagy ajyr mashy lygyn tүsinu usynylyp otyrgan koptegen tүzetudin bajybyna baru mundaj isten habary az adam үshin kiyndyk tugyzatyny anyk Sondyktan zhurtka ugynykty bolu үshin bul tүzetuler Ata Zannyn nakty baptary men tar mak tary korsetilgen birneshe bolikke bolingen NәtizhesiDauys beruge kukyly azamattardyn zhalpy sany 11 734 642 adamdy kurady Al onyn ishinde dauys beruge 7 986 293 adam nemese 68 06 i katysty 18 66 nemese 1 490 475 adam referendumga karsy dauys berdi 125 859 byulleten nemese 1 58 eki zhauapty tandady 2 58 nemese 206 096 byulleten zharamsyz dep tanyldy Referendum otti dep eseptelu үshin ogan katysushylar tizimine engizilgen azamattardyn zhartysynan kobi katysuy kerek Bul mezhege elorda uakytymen 14 00 de zhetti Odan bolek respublikalyk referendumga shygarylgan Konstituciyaga ozgerister men tolyktyrular eger olar үshin oblystardyn respublikalyk manyzy bar kalalardyn zhәne astananyn keminde үshten ekisinde dauys beruge katyskan azamattardyn zhartysynan astamy zhaktap dauys berse kabyldandy dep esepteledi Derekkozder2022 zhylgy 5 mausymda respublikalyk referendum otkizu turaly Akorda kz 5 mamyr 2022 Қazakstandagy referendum korytyndysy zhariyalandy Tengrinews kz 7 mausym 2022 Respublikalyk referendum turaly adilet zan kz Ortalyk Sajlau Komissiyasy election gov kz Қazakstanda referendum kalaj otedi Egemen kz 6 mamyr 2022 Referendum 2022 Konstituciyaga kandaj ozgerister engizilmek 24 kz 31 mamyr 2022 Konstituciyaga engiziletin tүzetuler bojynsha bagyt bagdar qazaqstan tv 13 mamyr 2022 Respublikalyk referendumnyn korytyndylaryn belgileu Ortalyk sajlau komissiyasy 7 mausym 2022 Referendum 2022 OSK Қazakstan bojynsha dauys berudi korytyndylady Sputnik kz 6 mausym 2022 Bul Қazakstan turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz