Шәріпхан Жеңісханұлы Көгедаев , Шәріпхан төре (1900, ҚХР, Алтай ауданы — 1941, Үрімжі қаласы) — Қытай қазақтарының әлеуметтік теңдігі мен дамуы үшін күрескен саяси қайраткер. Төре әулетінен шыққан. 1922 — 1927 ж. Үрімжідегі Моңғол-қазақ училищесінде оқыған. 1927 — 1929 ж. Алтай аймағы Бурылтоғай ауд-ның әкімі болды. Бірақ Шыңжаң ген.-губернаторының қазақтарға қарсы саясатына қарсы қарулы көтеріліс ұйымдастырғаны үшін қызметінен босатылды. 1931 — 1932 ж. Ганьсу провинциясынан Үрімжіге, одан Алтайға келіп, аймақ орталығы Сарсүбені басып алған дүнген генералдары Ма Рулун және Ма Хыиндарға қарсы қазақ, моңғол әскерлеріне қолбасшылық жасап, оларды Алтай аймағынан қуып шықты. Осы қызметі үшін Алтай аймағының әкімі және Алтайдағы “Империализмге қарсы тұру қоғамы” төрағасы міндеттерін атқарды. Әкім ретінде аймақтағы мәдени оқу-ағарту істерін дамытуға күш салды. “Жаңа Алтай” журналын шығарып, демокр., ұлттық теңдік идеяларын насихаттап, халықтың санасын оятты. 1940 ж. Шыңжаң ген.-губернаторының бұйрығымен тұтқындалып, Үрімжі түрмесіне қамалды. Саяси қуғын-сүргін құрбаны.
Сілтемелер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том.
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shәriphan Zhenishanuly Kogedaev Shәriphan tore 1900 ҚHR Altaj audany 1941 Үrimzhi kalasy Қytaj kazaktarynyn әleumettik tendigi men damuy үshin kүresken sayasi kajratker Tore әuletinen shykkan 1922 1927 zh Үrimzhidegi Mongol kazak uchilishesinde okygan 1927 1929 zh Altaj ajmagy Buryltogaj aud nyn әkimi boldy Birak Shynzhan gen gubernatorynyn kazaktarga karsy sayasatyna karsy karuly koterilis ujymdastyrgany үshin kyzmetinen bosatyldy 1931 1932 zh Gansu provinciyasynan Үrimzhige odan Altajga kelip ajmak ortalygy Sarsүbeni basyp algan dүngen generaldary Ma Rulun zhәne Ma Hyindarga karsy kazak mongol әskerlerine kolbasshylyk zhasap olardy Altaj ajmagynan kuyp shykty Osy kyzmeti үshin Altaj ajmagynyn әkimi zhәne Altajdagy Imperializmge karsy turu kogamy toragasy mindetterin atkardy Әkim retinde ajmaktagy mәdeni oku agartu isterin damytuga kүsh saldy Zhana Altaj zhurnalyn shygaryp demokr ulttyk tendik ideyalaryn nasihattap halyktyn sanasyn oyatty 1940 zh Shynzhan gen gubernatorynyn bujrygymen tutkyndalyp Үrimzhi tүrmesine kamaldy Sayasi kugyn sүrgin kurbany Siltemeler Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tom Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet