Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тақыр алаңда ойналатын жас өспірімдер ойынының бірі — «Шүлдік» ойыны. Ойынға екі басы үшкірленген ұзындығы бір қарыс шүлдік (ағаш) керек. «Шүлдікті» ойнау үшін үлкен шеңбер сызылады, ортасына шүлдік қойылатын шұңқыр қазылады, шүлдік шұңқырдың ішіне емес, үстінде жатуы керек. Әр ойыншының қолында ұзындығы бір метрдей таяғы болуы керек. Ойынға қатынасушылардың санына шек қойылмайды. Ойнаушылардың санына қарай екі топқа бөлінеді.
Бірінші болып кезек алған топтың ойыншысы «шүлдікті» қолындағы таяғымен жерден көтеріп алып, жерге түсірмей соғады да, таяғын шеңбердің үстіне тастайды. Ал екінші болып кезек алған ойыншы шүлдікті түскен жерінен алып, қайтадан соққан ойыншының таяғын көздеп, шеңберге қарай лақтырады. Лақтырған кезде таяққа тигізсе, я болмаса, шеңбердің ішіне түсірсе, онда соғушы ойыншы ойыннан шығып қалады. Шүлдікті бірінші болып жерден көтеріп, жерге түсірмей соққан кезде ойыншы тигізе алмаса, ол да ойыннан шығып қалады. Ал лақтырған ойыншы не таяққа тигізе алмай не болмаса дөңгелек сызықтың ішіне түсіре алмаса, онда бірінші ойыншы енді «шүлдікті» шекіп соғады, әр соққанда үш реттен соғады. Сөйтіп, «шүлдік» қай жерге барып түссе, сол жерден дөңгелек сызыққа дейінгі қашықтықты таяғымен өлшеп шығады да, екінші ойыншыға ұпай мөлшерін белгілейді. Бірінші ойыншы әлгі себептермен ойыннан шытып қалса, онда екінші ойыншы соғушы болады, ол шығып қалса, үшінші ойыншы соғушы болады. Ойын осылайша барлық ойыншы ойнап болғанша, жалғаса береді.
Ойынның шарты бойынша шекіген кезде «шүлдікке» тимей, таяғы жер қауып қалса, ұпайы күйіп кетеді. Шүлдікті екінші рет шекіген ойыншы, оны қолымен ұстап қойса, онда да оның ұпайы күйіп кетеді. Сондықтан «шүлдікті» тек үшінші рет шекігеннен кейін ғана ұстауға болады.
«Шүлдік» ойыны ойнаушылардың қолдарының бұлшық етін жетілдіріп, жылдамдыққа үйретеді, «Шүлдікті» сызықтың үстіне түсіруге ұмтылу арқылы көз мөлшері, дәлділік пен мергендіктері жетіледі.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Сағындықов Е. С. / Қазақтың ұлттық ойындары. — Алматы: «Рауан» баспасы, 1991 жыл .—176 бет. ISBN 5-625-01063-3
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Takyr alanda ojnalatyn zhas ospirimder ojynynyn biri Shүldik ojyny Ojynga eki basy үshkirlengen uzyndygy bir karys shүldik agash kerek Shүldikti ojnau үshin үlken shenber syzylady ortasyna shүldik kojylatyn shunkyr kazylady shүldik shunkyrdyn ishine emes үstinde zhatuy kerek Әr ojynshynyn kolynda uzyndygy bir metrdej tayagy boluy kerek Ojynga katynasushylardyn sanyna shek kojylmajdy Ojnaushylardyn sanyna karaj eki topka bolinedi Birinshi bolyp kezek algan toptyn ojynshysy shүldikti kolyndagy tayagymen zherden koterip alyp zherge tүsirmej sogady da tayagyn shenberdin үstine tastajdy Al ekinshi bolyp kezek algan ojynshy shүldikti tүsken zherinen alyp kajtadan sokkan ojynshynyn tayagyn kozdep shenberge karaj laktyrady Laktyrgan kezde tayakka tigizse ya bolmasa shenberdin ishine tүsirse onda sogushy ojynshy ojynnan shygyp kalady Shүldikti birinshi bolyp zherden koterip zherge tүsirmej sokkan kezde ojynshy tigize almasa ol da ojynnan shygyp kalady Al laktyrgan ojynshy ne tayakka tigize almaj ne bolmasa dongelek syzyktyn ishine tүsire almasa onda birinshi ojynshy endi shүldikti shekip sogady әr sokkanda үsh retten sogady Sojtip shүldik kaj zherge baryp tүsse sol zherden dongelek syzykka dejingi kashyktykty tayagymen olshep shygady da ekinshi ojynshyga upaj molsherin belgilejdi Birinshi ojynshy әlgi sebeptermen ojynnan shytyp kalsa onda ekinshi ojynshy sogushy bolady ol shygyp kalsa үshinshi ojynshy sogushy bolady Ojyn osylajsha barlyk ojynshy ojnap bolgansha zhalgasa beredi Ojynnyn sharty bojynsha shekigen kezde shүldikke timej tayagy zher kauyp kalsa upajy kүjip ketedi Shүldikti ekinshi ret shekigen ojynshy ony kolymen ustap kojsa onda da onyn upajy kүjip ketedi Sondyktan shүldikti tek үshinshi ret shekigennen kejin gana ustauga bolady Shүldik ojyny ojnaushylardyn koldarynyn bulshyk etin zhetildirip zhyldamdykka үjretedi Shүldikti syzyktyn үstine tүsiruge umtylu arkyly koz molsheri dәldilik pen mergendikteri zhetiledi Tagy karanyzҚazaktyn ulttyk ojyndarynyn tizimiDerekkozderSagyndykov E S Қazaktyn ulttyk ojyndary Almaty Rauan baspasy 1991 zhyl 176 bet ISBN 5 625 01063 3Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz