Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шырыш (лат. Eremurus) – шырыштар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер тегі.
| Шырыш | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Eremurus himalaicus | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
|
Таралуы
Оңтүстік-Шығыс Еуропаның және Азияның далалы, шөлді аймақтары мен ашық таулы жерлерінде (биіктігі 3500 м) өсетін 60-қа жуық түрі бар. Қазақстанның таулы далаларында, құмайт, топырақты шөлдерінде 13 түрі кездеседі.
Сипаттамасы
Бұлардың биіктігі 30 – 130 см, кейде 2 м-дей. Тамыры ұршық пішіндес, етжеңді. Жапырағы түп жағында, ұзын, қандауыр пішіндес. Сабағында жапырақ болмайды, оған көп гүлді (кейбір түрінде оның саны 500-ге жетеді) шашаққа айналған гүлшоғыры орналасқан. Гүлі қос жынысты, ақ, қызғылт, қызыл, сары не сұрғылт түсті. Гүлтұғыры жапырақтарынан едәуір биік. Гүлсерігі қоңырау тәрізді, аталығының саны алтау, жатыны 3 ұялы. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – шар тәрізді тегіс, үш ұялы қорапша. (Е. regelіі), үлкен шырыштың (Е. robustus), (Е. fuscus) және (Е. tіanschanіcus) маңызы зор. Олардың тамырында желім жасау үшін пайдаланылатын декстрин болады; көк жапырағын және тамыры жеуге жарайды; жапырағынан бояу алынады. Шырыштар – әсемдік және шырынды өсімдіктер.
Түрлері
Эремурус тегін 60 өсімдік құрайды:
- Eremurus afghanicus
- Eremurus aitchisonii
- Eremurus alaicus
- Eremurus albertii
- Eremurus ×albocitrinus
- Eremurus altaicus () – Алтай шырышы
- Eremurus ammophilus
- Eremurus anisopterus ( & )
- Eremurus azerbajdzhanicus
- Eremurus bactrianus
- Eremurus brachystemon|aut=
- Eremurus bucharicus
- Eremurus candidus
- Eremurus cappadocicus ex |
- Eremurus chinensis
- Eremurus chloranthus |
- Eremurus comosus
- Eremurus cristatus
- Eremurus dolichomischus &
- Eremurus furseorum
- Eremurus fuscus () –
- Eremurus hilariae Popov & Vved. – Илария шырышы
- Eremurus himalaicus
- Eremurus hissaricus
- Eremurus iae
- Eremurus inderiensis () – Индер шырышы
- Eremurus jungei
- Eremurus kaufmannii
- Eremurus kopet-daghensis
- Eremurus korovinii
- Eremurus korshinskyi
- Eremurus lachnostegius
- Eremurus lactiflorus –
- Eremurus ×ludmillae &
- Eremurus luteus [Baker]]
- Eremurus micranthus
- Eremurus nuratavicus
- Eremurus olgae – Балшырыш
- Eremurus parviflorus
- Eremurus persicus ( & )
- Eremurus pubescens =
- Eremurus rechingeri
- Eremurus regelii –
- Eremurus robustus () – үлкен шырыш
- Eremurus roseolus
- Eremurus saprjagajevii
- Eremurus sogdianus () &
- Eremurus spectabilis
- Eremurus stenophyllus ( & )
- Eremurus subalbiflorus
- Eremurus suworowii
- Eremurus tadshikorum
- Eremurus tauricus
- Eremurus thiodanthus
- Eremurus tianschanicus & ex –
- Eremurus turkestanicus
- Eremurus wallii
- Eremurus zangezuricus
- Eremurus zenaidae
- Eremurus zoae
Дереккөздер
- Эремурус тегінің биологиялық түрлерінің тізімі The Plant List сайтында (ағыл.) (Тексерілді 2 шілденің 2012)
Сыртқы сілтемелер
- A Close-up View of the "Foxtail Lily" (Eremurus spectabilis) by Brian Johnston (Canada) (ағыл.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shyrysh lat Eremurus shyryshtar tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk shoptesin osimdikter tegi ShyryshEremurus himalaicusDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby Tukymdasy XanthorrhoeaceaeKishi tukymdasy Tegi Eremurus 1810 Kar amp Kir Kar amp Kir RegelTaraluyOntүstik Shygys Europanyn zhәne Aziyanyn dalaly sholdi ajmaktary men ashyk tauly zherlerinde biiktigi 3500 m osetin 60 ka zhuyk tүri bar Қazakstannyn tauly dalalarynda kumajt topyrakty sholderinde 13 tүri kezdesedi SipattamasyBulardyn biiktigi 30 130 sm kejde 2 m dej Tamyry urshyk pishindes etzhendi Zhapyragy tүp zhagynda uzyn kandauyr pishindes Sabagynda zhapyrak bolmajdy ogan kop gүldi kejbir tүrinde onyn sany 500 ge zhetedi shashakka ajnalgan gүlshogyry ornalaskan Gүli kos zhynysty ak kyzgylt kyzyl sary ne surgylt tүsti Gүltugyry zhapyraktarynan edәuir biik Gүlserigi konyrau tәrizdi atalygynyn sany altau zhatyny 3 uyaly Mamyr shilde ajlarynda gүldep zhemistenedi Zhemisi shar tәrizdi tegis үsh uyaly korapsha E regelii үlken shyryshtyn E robustus E fuscus zhәne E tianschanicus manyzy zor Olardyn tamyrynda zhelim zhasau үshin pajdalanylatyn dekstrin bolady kok zhapyragyn zhәne tamyry zheuge zharajdy zhapyragynan boyau alynady Shyryshtar әsemdik zhәne shyryndy osimdikter TүrleriEremurus tegin 60 osimdik kurajdy Eremurus afghanicus Eremurus aitchisonii Eremurus alaicus Eremurus albertii Eremurus albocitrinus Eremurus altaicus Altaj shyryshy Eremurus ammophilus Eremurus anisopterus amp Eremurus azerbajdzhanicus Eremurus bactrianus Eremurus brachystemon aut Eremurus bucharicus Eremurus candidus Eremurus cappadocicus ex Eremurus chinensis Eremurus chloranthus Eremurus comosus Eremurus cristatus Eremurus dolichomischus amp Eremurus furseorum Eremurus fuscus Eremurus hilariae Popov amp Vved Ilariya shyryshy Eremurus himalaicus Eremurus hissaricus Eremurus iae Eremurus inderiensis Inder shyryshy Eremurus jungei Eremurus kaufmannii Eremurus kopet daghensis Eremurus korovinii Eremurus korshinskyi Eremurus lachnostegius Eremurus lactiflorus Eremurus ludmillae amp Eremurus luteus Baker Eremurus micranthus Eremurus nuratavicus Eremurus olgae Balshyrysh Eremurus parviflorus Eremurus persicus amp Eremurus pubescens Eremurus rechingeri Eremurus regelii Eremurus robustus үlken shyrysh Eremurus roseolus Eremurus saprjagajevii Eremurus sogdianus amp Eremurus spectabilis Eremurus stenophyllus amp Eremurus subalbiflorus Eremurus suworowii Eremurus tadshikorum Eremurus tauricus Eremurus thiodanthus Eremurus tianschanicus amp ex Eremurus turkestanicus Eremurus wallii Eremurus zangezuricus Eremurus zenaidae Eremurus zoaeDerekkozderEremurus teginin biologiyalyk tүrlerinin tizimi The Plant List sajtynda agyl Tekserildi 2 shildenin 2012 Syrtky siltemelerA Close up View of the Foxtail Lily Eremurus spectabilis by Brian Johnston Canada agyl