Шоқыр

Шоқыр (Acіpenser stellatus) – бекіре тұқымдасына жататын балық.

Acіpenser stellatus

Негізінен Қара, Азов теңіздерінде тіршілік етеді. Қазақстанда Каспий теңізінде, оған құйылатын Жайық өзенде таралған. Дене пішіні жебе сияқты созылған. Тұмсығы ұзын (ол басының ұзындығының 60%-дайын алады), мұртшасы қысқа. Арқасы бүйір сүйектеріне дейін қара, бауыры ақшыл түсті. Балықтың ұзындығы 160 см, салмағы 14 кг-дай. Ұзындығы 220 см, салмағы 68 кг-ға дейін болатын түрлері бар. Көктем мен күзде, сәуір айынан бастап, тамызға дейін уылдырық (475 мың, диаметрі 3 мм-дей) шашады. Уылдырық шашып болған ересек балықтар мен шабақтары теңізге ойысады да, мұнда қорек іздеп, қоныс аударып отырады. Майда шабақтары зоопланктонмен, ал ересектері ұсақ балықтармен және қоректенеді. Кәсіптік мәні бар аса бағалы балық. Ауланатын бекіре балықтарының ішінде 1-орында. Еті, уылдырығы – дәмді тағам, торсылдағынан желім дайындалады. Бекіре, сүрік, пілмай балықтарымен будандастырылған будандары бар.

Шоқыр еті

Шоқырды Каспий, Арал — Қара теңіздердің бассейлдерінен аулайды; оның еті қортпа мен бекіренің еттеріне қарағанда анағұрлым хош иісті және нәзік болып келеді.

Дереккөздер

1. Камелов А.К., Состояние популяций осетровых рыб р. Урал. В книге: Рыбохозяйственные исследования в Республике Казахстан: история и современное состояние, А., 2005.
2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
3. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1
4. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9