Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шомыр (Raphanus satіvus) – орамжапырақ тұқымдасына жататын екі жылдық өсімдік; крестгүлділер тұқымдасына жататын, суыққа төзімді өсімдік.
| Шомыр | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Raphanus sativus Карл Линней |
Бірінші жылы жапырағы өсіп, тамыр жемісі жетіледі, екінші жылы гүлдеп, тұқым береді. Гүл шоғыры – шашақ, айқас тозаңданады. Жемісі – қауашақ. Шомыр шалғаммен және жабайы шомырмен жақсы будандасады. Шомыр – суыққа төзімді, ылғалды көп қажет ететін өсімдік. ТМД елдерінің барлық аймақтарында өсіріледі. Оның тамыржемісінде 1,58% қант, 1,92% белок, 1,55% , 1,07% күл, сондай-ақ С витамині (8,3 – 29,0 мг%) және ферменттер болады. Тамыр жемісі жас күйінде тағамға, кейде дәрі жасауға пайдаланылады.
Шомырдың ерте және кеш (күзде) пісетін сорттары бар. Шомырдың ең жақсы сорттарына: грайворон (тамыржемісі сопақша, ақ), қысқы қара шомыр (тамыржемісі домалақ, сырты қара, іші ақ), қысқы ақ шомыр (тамыржемісі ақ, дәмі ащы), дүнгендік жергілікті сорт (тамыржемісі жұмыр немесе сопақшалау, дәмі ашқылтым), т.б. жатады. Шомыр егісінің 1 га-нан 200 – 300 ц (кейде 450 – 500 ц) өнім жиналады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shomyr Raphanus sativus oramzhapyrak tukymdasyna zhatatyn eki zhyldyk osimdik krestgүldiler tukymdasyna zhatatyn suykka tozimdi osimdik ShomyrDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy BrassicaceaeTegi Tүri R sativusRaphanus sativus Karl Linnej Birinshi zhyly zhapyragy osip tamyr zhemisi zhetiledi ekinshi zhyly gүldep tukym beredi Gүl shogyry shashak ajkas tozandanady Zhemisi kauashak Shomyr shalgammen zhәne zhabajy shomyrmen zhaksy budandasady Shomyr suykka tozimdi ylgaldy kop kazhet etetin osimdik TMD elderinin barlyk ajmaktarynda osiriledi Onyn tamyrzhemisinde 1 58 kant 1 92 belok 1 55 1 07 kүl sondaj ak S vitamini 8 3 29 0 mg zhәne fermentter bolady Tamyr zhemisi zhas kүjinde tagamga kejde dәri zhasauga pajdalanylady Shomyrdyn erte zhәne kesh kүzde pisetin sorttary bar Shomyrdyn en zhaksy sorttaryna grajvoron tamyrzhemisi sopaksha ak kysky kara shomyr tamyrzhemisi domalak syrty kara ishi ak kysky ak shomyr tamyrzhemisi ak dәmi ashy dүngendik zhergilikti sort tamyrzhemisi zhumyr nemese sopakshalau dәmi ashkyltym t b zhatady Shomyr egisinin 1 ga nan 200 300 c kejde 450 500 c onim zhinalady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet