Шағырай үстірті – Мұғалжар тауының қиыр оңтүстігіндегі үстірт.
Шағырай үстірті | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Тау жүйесі | |
Пайда болған кезеңі | |
Ұзындығы | 135 км |
Ені | 55 км |
Биіктігі | 310 м |
Орналасуы | |
47°27′22″ с. е. 58°17′06″ ш. б. / 47.45611° с. е. 58.28500° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 47°27′22″ с. е. 58°17′06″ ш. б. / 47.45611° с. е. 58.28500° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Елдер | Қазақстан, Ақтөбе облысының Байғанин және Шалқар аудандары жерінде |
| |
|
Географиялық орны
Ақтөбе облысының Байғанин және Шалқар аудандары жерінде орналасқан. Үстірт оңтүстік-батыстан солтүстік-шығыс, солтүстікке қарай 135 км-ге созылып жатыр. Ені 55 км-ге жетеді. Абсолюттік биіктігі солтүстік бөлігінде 310 м.
Геологиялық құрылымы
Шағырай үстірті палеогеннің құм, саз, құмтас, конгломерат тау жыныстарынан түзілген.
Жер бедері
Оңтүстік-батыс, батыс беткейлері Шаған өзені аңғарына қарай тік жарлы (190 м) болып тірелген. Шығысының үстіртті бедері түйетайлы. Оңтүстік бөлігінде Шарқұдық тауаралық өткелі орналасқан. Үстірттің тік келген батыс бөлігінде Қожаберген, Шарқұдық, тағы басқа аласа таулар кездеседі. Қиыр оңтүстігінде Доңызтау кемері, батысында (Шаған өзенінің батыс беткейі) Шошқакөл бұйраты жатыр. Сай-жыралармен тілімденген шығысы жазық. Онда Үлкен Борсыққұм құмды алабымен шектелген. Үстірттің шатқалды келген тұстарында бұлақтар (Аяққұдық, Ақбұлақ, тағы басқа) мен қыстаулар (Ақши, Қожаберген, тағы басқа) жайласқан. Шағырай үстірті мал жайылымына пайдаланылады.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы, 9 том 18 бөлім
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shagyraj үstirti Mugalzhar tauynyn kiyr ontүstigindegi үstirt Shagyraj үstirtiSipattamasyTau zhүjesiMugalzhar tauyPajda bolgan kezeniPaleogenҰzyndygy135 kmEni55 kmBiiktigi310 mOrnalasuy47 27 22 s e 58 17 06 sh b 47 45611 s e 58 28500 sh b 47 45611 58 28500 G O Ya Koordinattar 47 27 22 s e 58 17 06 sh b 47 45611 s e 58 28500 sh b 47 45611 58 28500 G O Ya T Elder Қazakstan Aktobe oblysynyn Bajganin zhәne Shalkar audandary zherindeShagyraj үstirtiShagyraj үstirtiGeografiyalyk ornyAktobe oblysynyn Bajganin zhәne Shalkar audandary zherinde ornalaskan Үstirt ontүstik batystan soltүstik shygys soltүstikke karaj 135 km ge sozylyp zhatyr Eni 55 km ge zhetedi Absolyuttik biiktigi soltүstik boliginde 310 m Geologiyalyk kurylymyShagyraj үstirti paleogennin kum saz kumtas konglomerat tau zhynystarynan tүzilgen Zher bederiOntүstik batys batys betkejleri Shagan ozeni angaryna karaj tik zharly 190 m bolyp tirelgen Shygysynyn үstirtti bederi tүjetajly Ontүstik boliginde Sharkudyk tauaralyk otkeli ornalaskan Үstirttin tik kelgen batys boliginde Қozhabergen Sharkudyk tagy baska alasa taular kezdesedi Қiyr ontүstiginde Donyztau kemeri batysynda Shagan ozeninin batys betkeji Shoshkakol bujraty zhatyr Saj zhyralarmen tilimdengen shygysy zhazyk Onda Үlken Borsykkum kumdy alabymen shektelgen Үstirttin shatkaldy kelgen tustarynda bulaktar Ayakkudyk Akbulak tagy baska men kystaular Akshi Қozhabergen tagy baska zhajlaskan Shagyraj үstirti mal zhajylymyna pajdalanylady DerekkozderҚazak Enciklopediyasy 9 tom 18 bolim