Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Цианобактериялар (гр. kyanos — көк және бактерия) немесе көкжасыл балдырлар — прокариотты организмдер тобы; бұларды дәстүрлі түрде көк жасыл балдырлар деп атайды.
| Cyanobacteria | ||||
|---|---|---|---|---|
 Oscillatoria sp | ||||
| ||||
| Orders | ||||
| The taxonomy is currently under revision
(suborders-Chamaesiphonales and Pleurocapsales)
(= Hormogonales or Oscillatoriales)
|
Цианобактериялар түзетін, бір не көп жасушалы организмдер. Көлдерде, ылғалы мол топырақта, тұщы сулар мен теңіздерде кездеседі. Жасуша құрылымдарының басқа бактериялар жасуша құрылымдарымен ұқсас болуы; бірдей жалпы қосылыстар түзетіні (мыс., жасуша қабырғаларында муреиннің болуы) және генетикалық қасиеттеріндегі жақындық цианобактерияларды көк жасыл балдырларға жатқызуға негіз болған. Бөліну арқылы көбейеді. Цианобактериялар жасыл және көк сәуле түскенде , ал қызыл сәуледе — түзеді; органик. қышқылдарды (ацетат, ) және молек. азотты сіңіреді. Бұлар жоғары сатыдағы өсімдіктер мен балдырлар сияқты молек. оттекті бөліп шығарып, фотосинтез процесін жүзеге асырады. Қазіргі заманға сай жүйелеу бойынша бір класы — Oxyphotobacterіa бар.
Цианобактериялардың жасушаларының пішіні цилиндр, шар тәрізді. Сыртын қалың сілемейлі қабық жабады. Жасуша қабығы үш қабаттан тұрады. Сыртын және ішін цитоплазмалық жарға жабады. Сыртқы боялған бөлігі - хроматоплазма, ішкі түссіз бөлігі орталық плазма деп аталады. Хроматоплазмасында цитоплазманың тығыздалуынан пайда болған жарғақшаларды қоршай орналасқан хлорофилл және көк, қызыл пигменттері болады. Орталық плазмасының нағыз ядродан айырмашылығы-сыртын қорщаған екі қабат жарғақшасы, хромосома жіпшелері, ядрошығы болмайды. Орталық плазма қатарласа орналасқан жіпшелер күйінде болады. Нағыз ядросы болмағандықтан,цианобактериялар жасушалары қарапайым екіге бөліну арқылы көбейеді.
Цианобактериялардың бес тобы бар:
- (Chroococcales) - шар тәрізді жеке жасушалар. Олар бөлініп ажырамай,сілемеймен қапталады.Балшықты жерлерде,жерасты ыстық суларда,тастың бетінде тоқтау суда өседі;
- (Pleurocapsales)
- (Oscillatoriales)
- (Nostocales)
- (Stigoneomatales)
Хроококкалар және плеврокапсалар шар тәрізді жеке жасушалар. Олар бөлініп ажырамай, сілемеймен қапталады. Балшықты жерлерде, жер асты ыстық суларда, тастың бетінде тоқтау суда өседі. Осциллаторлар, ностоктар және стигонемалар жіп тәрізді,көк-жасыл балдырлардың көбею әдісімен, өсімді жолмен көбейетін түрлерн
Дереккөздер
- Cyanophyceae. Cyanophyceae. Access Science. Тексерілді, 21 сәуір 2011.
- Ahoren Oren (2004). "A proposal for further integration of the cyanobacteria under the Bacteriological Code". Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 54 (Pt 5): 1895–1902. :10.1099/ijs.0.03008-0. 1466-5026. 15388760.
- Қазақ энциклопедиясы, 18 том
- Биология 7 сынып кітәбі,3-бөлім.Алматы,Атамұра.22-ші бет.
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Cianobakteriyalar gr kyanos kok zhәne bakteriya nemese kokzhasyl baldyrlar prokariotty organizmder toby bulardy dәstүrli tүrde kok zhasyl baldyrlar dep atajdy CyanobacteriaOscillatoria spӘlemi Zhamagaty CyanobacteriaOrdersThe taxonomy is currently under revision Unicellular forms suborders Chamaesiphonales and Pleurocapsales Filamentous colonial forms Hormogonales or Oscillatoriales True branching budding over multiple axes Celurozavrlar Cianobakteriyalar tүzetin bir ne kop zhasushaly organizmder Kolderde ylgaly mol topyrakta tushy sular men tenizderde kezdesedi Zhasusha kurylymdarynyn baska bakteriyalar zhasusha kurylymdarymen uksas boluy birdej zhalpy kosylystar tүzetini mys zhasusha kabyrgalarynda mureinnin boluy zhәne genetikalyk kasietterindegi zhakyndyk cianobakteriyalardy kok zhasyl baldyrlarga zhatkyzuga negiz bolgan Bolinu arkyly kobejedi Cianobakteriyalar zhasyl zhәne kok sәule tүskende al kyzyl sәulede tүzedi organik kyshkyldardy acetat zhәne molek azotty siniredi Bular zhogary satydagy osimdikter men baldyrlar siyakty molek ottekti bolip shygaryp fotosintez procesin zhүzege asyrady Қazirgi zamanga saj zhүjeleu bojynsha bir klasy Oxyphotobacteria bar Cianobakteriyalardyn zhasushalarynyn pishini cilindr shar tәrizdi Syrtyn kalyn silemejli kabyk zhabady Zhasusha kabygy үsh kabattan turady Syrtyn zhәne ishin citoplazmalyk zharga zhabady Syrtky boyalgan boligi hromatoplazma ishki tүssiz boligi ortalyk plazma dep atalady Hromatoplazmasynda citoplazmanyn tygyzdaluynan pajda bolgan zhargakshalardy korshaj ornalaskan hlorofill zhәne kok kyzyl pigmentteri bolady Ortalyk plazmasynyn nagyz yadrodan ajyrmashylygy syrtyn korshagan eki kabat zhargakshasy hromosoma zhipsheleri yadroshygy bolmajdy Ortalyk plazma katarlasa ornalaskan zhipsheler kүjinde bolady Nagyz yadrosy bolmagandyktan cianobakteriyalar zhasushalary karapajym ekige bolinu arkyly kobejedi Cianobakteriyalardyn bes toby bar Chroococcales shar tәrizdi zheke zhasushalar Olar bolinip azhyramaj silemejmen kaptalady Balshykty zherlerde zherasty ystyk sularda tastyn betinde toktau suda osedi Pleurocapsales Oscillatoriales Nostocales Stigoneomatales Hrookokkalar zhәne plevrokapsalar shar tәrizdi zheke zhasushalar Olar bolinip azhyramaj silemejmen kaptalady Balshykty zherlerde zher asty ystyk sularda tastyn betinde toktau suda osedi Oscillatorlar nostoktar zhәne stigonemalar zhip tәrizdi kok zhasyl baldyrlardyn kobeyu әdisimen osimdi zholmen kobejetin tүrlernDerekkozderCyanophyceae Cyanophyceae Access Science Tekserildi 21 sәuir 2011 Ahoren Oren 2004 A proposal for further integration of the cyanobacteria under the Bacteriological Code Int J Syst Evol Microbiol 54 Pt 5 1895 1902 10 1099 ijs 0 03008 0 1466 5026 15388760 Қazak enciklopediyasy 18 tom Biologiya 7 synyp kitәbi 3 bolim Almaty Atamura 22 shi bet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet