Хұсейін Жүсіпұлы Әмір-Темір (17 қаңтар, 1940 жылы Қызылорда облысы, Тереңөзек ауданы, Қызылту ауылында туған) – театр режиссері. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. Н. Бекежанов атындағы Қызылорда облыстық музыкалық драма театрының көркемдік жетекшісі.
Хұсейін Жүсіпұлы Әмір-Темір | ||
Жалпы мағлұмат | ||
---|---|---|
Туған күні | ||
Туған жері | ||
Азаматтығы | ||
Мамандығы | театр режиссері | |
Белсенді жылдары | 1963 – осы уақыт | |
Марапаттары | |
Жалпы мәліметтер
Алматы қаласындағы өнер институтының театр бөлімін (1967) және Мәскеу қаласындағы Мемлекеттік театр өнері институтының Жоғары режисерлік курсын (1972) бітірген. Алғашында Қарағанды және Қызылорда облыстарының труппаларында актер, одан кейін соңғы театр сахнасында спектакльдер қоюмен режисерлік өнерге бет бұрды. Театрда тұңғыш рет “” (1973) қойған. Бұдан кейінгі жылдары қойған спектакльдері қатарында: , С.Баязитовтың, Д.Досжановтың, Я.Амандықовтың, І.Сүйенішовтың, С.Балғабаевтың, Т.Нұрмағанбетовтің, Иран-Ғайыптың, А.Кіребаевтың пьесалары бар. Әмір-темір аталмыш спектакльдерді қоюмен жергілікті авторларды драматургия жанрына тарта отырып, Қызылорда облысы театрының репертуарын жаңа туындылармен толықтырды. Әмір-темір театр сахнасына ұлттық классикалық қаламгерлер , (“”, 1968, 1985; “”, 1979), М.Әуезов (“”, 1978; “Еңлік – Кебек”, 1985, соңғысын Т.Өтебаевпен бірге), Б.Майлин (“Майдан”, 1987) және осы заманғы қазақ жазушылары Т.Ахтанов (“Ант”, 1975, 1982; “Әке мен бала”, 1976; “Күшік күйеу”, 1977), С.Жүнісов (“Қызым, саған айтам”, 1973; “Жаралы гүлдер”, 1975), І.Мұхамеджанов (“Бөлтірік бөрік астында”,1975; “Өзіме де сол керек”, 1979; “Жат елде”, 1983), Д.Исабеков (“Әпке”, 1978; “Ертеңді күту”, 1981; “Мұрагерлер”, 1983; “Жоғалған ескерткіш”, 1991), Ә.Әлімжанов пен М.Д. Симашко (“Комиссар Жангелдин”), Н.Оразалин, “Тас киіктер” (соңғы екеуі де 1980), сондай-ақ аудармалар бойынша В.М. Шукшин (“Өлермендер”, 1975), И.Эркень (“Сау басыма сақина”, 1979; сол жылы Бүкілодақтық байқаудың дипломымен марапатталған), У.Шекспир (“Король Лир”, 1977, сол жылы Республикалық театрлар байқауының 3-дәрежелі дипломымен марапатталған), Ф.Шиллер (“Зұлымдық пен махаббат” (1980; Бүкілодақтық байқаудың лауреаты атанды, 1981), И.П. Друцэ (“Ең киелі қасиет”, 1982), т.б. драматургтар шығармаларын қою арқылы Қызылорда облысы драма театрының өсіп-өркендеуі мен шығармашылық даму жолына аса елеулі үлес қосты. 1993 – 2003 жылдары Талдықорған қаласындағы қазақ драма театрының, ал 2003 жылдан Қызылорда облысы драма театрының көркемдік жағын басқарады. Тараз қаласында өткен 6- және Петропавл қаласында өткен 10-Қазақстан театрлары фестивальдерінің лауреаты (1998, 2002).
Марапаттары
- КСРО Мәдениет министрлігінің арнайы «Құрмет» грамотасы;
- ҚР Мәдениет министрлігінің «Құрмет» грамотасы (2 мәрте);
- КСРО мәдениет министрлігінің «Ауыл мәдениет саласының үздігі» құрметті төсбелгісі;
- Халықаралық және республикалық театр фистивальдерінің бірнеше мәрте жүлдегері;
- 2000 жылы президент жарлығымен «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атағының иегері.
- «Құрмет ордені»нің иегері.
- 2015 жылы ТМД халықаралық парламент ассамблясының «Достастық» орденімен марапатталды.
- «Еңбектегі ерлігі үшін» медальі;
- Қазақстанның «Еңбек ардагері» медальінің иегері.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Husejin Zhүsipuly Әmir Temir 17 kantar 1940 zhyly Қyzylorda oblysy Terenozek audany Қyzyltu auylynda tugan teatr rezhisseri Қazakstannyn enbek sinirgen kajratkeri N Bekezhanov atyndagy Қyzylorda oblystyk muzykalyk drama teatrynyn korkemdik zhetekshisi Husejin Zhүsipuly Әmir TemirZhalpy maglumatTugan kүni17 kantar 1940 1940 01 17 84 zhas Tugan zheriҚyzylorda oblysyAzamattygy KSRO ҚazakstanMamandygyteatr rezhisseriBelsendi zhyldary1963 osy uakytMarapattaryҚurmet ordeniҚazakstannyn enbek sinirgen kajratkeriZhalpy mәlimetterAlmaty kalasyndagy oner institutynyn teatr bolimin 1967 zhәne Mәskeu kalasyndagy Memlekettik teatr oneri institutynyn Zhogary rezhiserlik kursyn 1972 bitirgen Algashynda Қaragandy zhәne Қyzylorda oblystarynyn truppalarynda akter odan kejin songy teatr sahnasynda spektaklder koyumen rezhiserlik onerge bet burdy Teatrda tungysh ret 1973 kojgan Budan kejingi zhyldary kojgan spektaklderi katarynda S Bayazitovtyn D Doszhanovtyn Ya Amandykovtyn I Sүjenishovtyn S Balgabaevtyn T Nurmaganbetovtin Iran Ғajyptyn A Kirebaevtyn pesalary bar Әmir temir atalmysh spektaklderdi koyumen zhergilikti avtorlardy dramaturgiya zhanryna tarta otyryp Қyzylorda oblysy teatrynyn repertuaryn zhana tuyndylarmen tolyktyrdy Әmir temir teatr sahnasyna ulttyk klassikalyk kalamgerler 1968 1985 1979 M Әuezov 1978 Enlik Kebek 1985 songysyn T Өtebaevpen birge B Majlin Majdan 1987 zhәne osy zamangy kazak zhazushylary T Ahtanov Ant 1975 1982 Әke men bala 1976 Kүshik kүjeu 1977 S Zhүnisov Қyzym sagan ajtam 1973 Zharaly gүlder 1975 I Muhamedzhanov Boltirik borik astynda 1975 Өzime de sol kerek 1979 Zhat elde 1983 D Isabekov Әpke 1978 Ertendi kүtu 1981 Muragerler 1983 Zhogalgan eskertkish 1991 Ә Әlimzhanov pen M D Simashko Komissar Zhangeldin N Orazalin Tas kiikter songy ekeui de 1980 sondaj ak audarmalar bojynsha V M Shukshin Өlermender 1975 I Erken Sau basyma sakina 1979 sol zhyly Bүkilodaktyk bajkaudyn diplomymen marapattalgan U Shekspir Korol Lir 1977 sol zhyly Respublikalyk teatrlar bajkauynyn 3 dәrezheli diplomymen marapattalgan F Shiller Zulymdyk pen mahabbat 1980 Bүkilodaktyk bajkaudyn laureaty atandy 1981 I P Druce En kieli kasiet 1982 t b dramaturgtar shygarmalaryn koyu arkyly Қyzylorda oblysy drama teatrynyn osip orkendeui men shygarmashylyk damu zholyna asa eleuli үles kosty 1993 2003 zhyldary Taldykorgan kalasyndagy kazak drama teatrynyn al 2003 zhyldan Қyzylorda oblysy drama teatrynyn korkemdik zhagyn baskarady Taraz kalasynda otken 6 zhәne Petropavl kalasynda otken 10 Қazakstan teatrlary festivalderinin laureaty 1998 2002 MarapattaryKSRO Mәdeniet ministrliginin arnajy Қurmet gramotasy ҚR Mәdeniet ministrliginin Қurmet gramotasy 2 mәrte KSRO mәdeniet ministrliginin Auyl mәdeniet salasynyn үzdigi kurmetti tosbelgisi Halykaralyk zhәne respublikalyk teatr fistivalderinin birneshe mәrte zhүldegeri 2000 zhyly prezident zharlygymen Қazakstannyn enbek sinirgen kajratkeri kurmetti atagynyn iegeri Қurmet ordeni nin iegeri 2015 zhyly TMD halykaralyk parlament assamblyasynyn Dostastyk ordenimen marapattaldy Enbektegi erligi үshin medali Қazakstannyn Enbek ardageri medalinin iegeri Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 X tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz