Физиологиялық ырғақ

Физиологиялық ырғақ - тіршілiк процестерінің орындалу заңдылығын бейнелейтін организмнің әр түрлі функцияларының мерзімдік ауытқулары. Физилогиялық ырғақ оргaнизмде болатын көптеген биол. ырғақтардың негізі болып саналады. Ол адам мен жануарларда, өсімдіктерде, сондай-ақ клетка мен ұлпа өскіндерінде байқалады. Ырғақты әрекет организмнің фотосинтез, тыныс алу, гүл шашу, спорлану, клетканың бөліне көбеюі, қимыл белсенділігі, дене температурасы, метаболизм, қан клеткаларын өндіру, т.б. қызметтеріне тән. Адамда физиологиялық ырғақ ұйқы мен сергек күй, дене және ой еңбегіне өабілеттілік, жүректің жиырылуы, клетканың, гормонның бөлінуі, т.б. кезінде байқалады. Физиологиялық ырғақтың әрбір индивидуумда онтогенездің белгілі бір сатысына көп немесе аз тұрақты орт. кезеңі болады (мысалы, тамырдың соғуы) Бірақ сыртқы ортаның әсеріне және организмнің жалпы жағдайына байланысты Физиологиялық ырғақтың кезеңі де, да және оның фазасы да айтарлықтай өзгеріп отыруы мүмкін. Осының өсімдік пен жануарлар организмі сыртқы ортаның құбылмалы жағдайларына бейімделеді.

• Ғалымдардың айтуынша, физиологиялық ырғақ тұқым қуалайды. Организм мен физиологиялық ырғақтың өзара және сыртқы ортадағы мерзімдік өзгерістермен үйлесімдігі нәтижесіндегі организм функцияларын реттеудің күрделі жүйесі қалыптасады. Бұл жүйенің бұзылуы организм қызметінің бұзылуына әкеліп, әр түрлі аурулардың өршуіне себепкер болады.

Дереккөздер

1. Қазақстан. Ұлттық энциклопедия/Басредакторы.Б.Аяған. - Алматы: "Қазақ энциклопедиясының" Бас редакциясы, 2007. - 188 бет/ ISBN 9965-893-10-1