Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Урбано́ним (урбо́ним) (лат. urbanus — «қала») — қаланың ішкі нысандарының географиялық атаулары(мысалы, көше атаулары, саябақ атаулары, көше қиылыс атаулары.. Қала аттарын зерттейтін топонимдер саласы урбанонимдер деп аталады. Урбанонимдер жинағы урбанонимия деп аталады. Атаулар ансамбльдері (жергілікті және жалпы ) арқылы біріктірілген географиялық атаулардың жиынтығы, әдетте, урбонимияда арнайы жасалады: олар қалалардағы және көбінесе сипаттайды. Мысалы Нұр-Сұлтан қаласындағы «Отан қорғаушылар» мемориалдық кешені, Р. Қошқарбаев даңғылы және сол көше бойындағы Р. Қошқарбаев ескерткіші және т.б. Қала урбанонимдерінде әлеуметтік-тарихи немесе тарихи түсінік болады. Мысалы, XVIII ғасырға дейін Мәскеу ғибадат орындары қала тұрғындарының өмірінде ерекше рөл атқарған, осыған байланысты 18 ғасырға дейін Мәскеу көшелері шіркеу атымен аталған. Ал, ХХ ғасырда лексикалық және грамматикалық формалардың ұқсастығына қарамастан, мемориалды көшелер басым бола бастады, яғни көшелерді мемлекетке әйгілі адамдардың құрметіне атай бастаған. Мысалы, 18 ғасырға дейін Никольская көшесі - шіркеу немесе монастырь бойынша аталса, XIX ғасырда Николаевская - патша Николайдың құрметіне аталады. Осылайша, қалаға немесе мемлекетке әйгілі беделді тұлғаларға арнап көше атауларын береді. Сондықтан урбанонимді қаланың әлеуметтік, мәдени және саяси құндылықтары туралы манифест ретінде түсінуге болады.
Урбанонимдер екі негізгі функцияны орындайды:
1) атаулық қызмет (сәйкестендіру);
2) ақпараттық қызмет.
Сәйкестендіру функциясы жалпы алғанда тиісті аттың ерекшелігімен байланысты. Өйткені оның негізгі мақсаты - бір типтегі объектілерді атау, бөлектеу және ажырату. Бұл функция урбанонимдерге де қатысты, өйткені олар жеке интрассивтік нысанды атайды және оларды бірнеше ұқсас түрлерінен ажыратады.
Топонимнің ақпараттық қызметі оның айналадағы кеңістіктегі, қаладағы адамды бағыттауы, мекен ретінде қызмет етуі керектігімен байланысты. Урбанонимдердің ақпараттық функциясы өзіндік сипаттамаларға ие: урбанонимдер қала объектісінің ерекшеліктері туралы ақпаратты тасымалдайды (қызмет түрі, қызметтер мен тауарлар ауқымы және т.б.).
Годонимдер
Годо́ним немесе одо́ним (от көне грекше: ὁδὸς «көше, жол» + ὄνομα «атау») — топонимнің көше, даңғыл, аллея, жағалаулар атауларын көрсетеді. Годонимдер - лексиканың ең мобильді және өзгермелі бөлігі. Себебі олар белгілі бір лингвистикалық қауымдастықты сипаттайтын салт-дәстүр, көзқарас, менталитеттің өзіндік ерекшелігі және халықтың дүниетанымдық ерекшеліктері туралы көптеген ақпарат жинақталған ұлттық мәдениеттің айнасы болып есептеледі. Олар қалалардың тарихын алыс ата-бабалардың көзімен көруге мүмкіндік береді.Годонимия — годонимдердің жиынтығы — «қаланың тарихи және тілдік портретінің ажырамас бөлігі».
Агороним
Агоро́ним (от көне грекше: ἀγορά «алаң» + ὄνομα «атау») — вид урбанонима, топоним қалалардағы алаңдар мен басқа ашық кеңістіктердің атауын көрсететін урбаноним түрі. Агоронимия — агоронимдер жиынтығы — «қаланың тарихи және тілдік портретінің ажырамас бөлігі». Термин 1988 жылы Н. В. Подольскаямен құрастырылған және ұсынылған.
- Толковый словарь русского языка: В 4 т. / Под ред. Д. Н. Ушакова. — М., 1935—1940.
- Подольская, 1988
- Подольская, 1988
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makala әli tekseristen otpedi Tekserilmegen makalalardagy mәlimetter senimsiz boluy mүmkin Tekserushilerge nuskaulykty oku үshin on zhaktagy korset degendi basynyz Makala tekserushilerge makalany tekserildi dep belgileu үshin bul үlgini alyp tastanyz Makalany tirkelgenine 6 aj bolgan 500 ondeme zhasagan barlyk katysushylar zhәne osy eki sharttyn bireuin bolsada kanagattandyratyn katysushylar tekserildi dep belgilej alady 2015 zhyldyn shildesinen bergi tekserilmegen makalalar myna sanatta tizimdeledi Sanat Uikipediya Tekserilmegen makalalar Osy ajdagy tekserilmegen makalalar sanatyn bastau Osy ajdagy tekserildi dep belgilengen makalalar https kk wikipedia org w index php title Arnajy Zhuyktagy ozgerister amp tagfilter Tekserildi dep belgiledi Bul makalany 2023 10 31 11 36 kezinde 11 aj buryn zhurnaly үlesi songy ret ondedi Tekserilmegender 2175 9 sәuir 2020 Urbano nim urbo nim lat urbanus kala kalanyn ishki nysandarynyn geografiyalyk ataulary mysaly koshe ataulary sayabak ataulary koshe kiylys ataulary Қala attaryn zerttejtin toponimder salasy urbanonimder dep atalady Urbanonimder zhinagy urbanonimiya dep atalady Ataular ansamblderi zhergilikti zhәne zhalpy arkyly biriktirilgen geografiyalyk ataulardyn zhiyntygy әdette urbonimiyada arnajy zhasalady olar kalalardagy zhәne kobinese sipattajdy Mysaly Nur Sultan kalasyndagy Otan korgaushylar memorialdyk kesheni R Қoshkarbaev dangyly zhәne sol koshe bojyndagy R Қoshkarbaev eskertkishi zhәne t b Қala urbanonimderinde әleumettik tarihi nemese tarihi tүsinik bolady Mysaly XVIII gasyrga dejin Mәskeu gibadat oryndary kala turgyndarynyn omirinde erekshe rol atkargan osygan bajlanysty 18 gasyrga dejin Mәskeu kosheleri shirkeu atymen atalgan Al HH gasyrda leksikalyk zhәne grammatikalyk formalardyn uksastygyna karamastan memorialdy kosheler basym bola bastady yagni koshelerdi memleketke әjgili adamdardyn kurmetine ataj bastagan Mysaly 18 gasyrga dejin Nikolskaya koshesi shirkeu nemese monastyr bojynsha atalsa XIX gasyrda Nikolaevskaya patsha Nikolajdyn kurmetine atalady Osylajsha kalaga nemese memleketke әjgili bedeldi tulgalarga arnap koshe ataularyn beredi Sondyktan urbanonimdi kalanyn әleumettik mәdeni zhәne sayasi kundylyktary turaly manifest retinde tүsinuge bolady Urbanonimder eki negizgi funkciyany oryndajdy 1 ataulyk kyzmet sәjkestendiru 2 akparattyk kyzmet Sәjkestendiru funkciyasy zhalpy alganda tiisti attyn ereksheligimen bajlanysty Өjtkeni onyn negizgi maksaty bir tiptegi obektilerdi atau bolekteu zhәne azhyratu Bul funkciya urbanonimderge de katysty ojtkeni olar zheke intrassivtik nysandy atajdy zhәne olardy birneshe uksas tүrlerinen azhyratady Toponimnin akparattyk kyzmeti onyn ajnaladagy kenistiktegi kaladagy adamdy bagyttauy meken retinde kyzmet etui kerektigimen bajlanysty Urbanonimderdin akparattyk funkciyasy ozindik sipattamalarga ie urbanonimder kala obektisinin erekshelikteri turaly akparatty tasymaldajdy kyzmet tүri kyzmetter men tauarlar aukymy zhәne t b GodonimderGodo nim nemese odo nim ot kone grekshe ὁdὸs koshe zhol ὄnoma atau toponimnin koshe dangyl alleya zhagalaular ataularyn korsetedi Godonimder leksikanyn en mobildi zhәne ozgermeli boligi Sebebi olar belgili bir lingvistikalyk kauymdastykty sipattajtyn salt dәstүr kozkaras mentalitettin ozindik ereksheligi zhәne halyktyn dүnietanymdyk erekshelikteri turaly koptegen akparat zhinaktalgan ulttyk mәdeniettin ajnasy bolyp esepteledi Olar kalalardyn tarihyn alys ata babalardyn kozimen koruge mүmkindik beredi Godonimiya godonimderdin zhiyntygy kalanyn tarihi zhәne tildik portretinin azhyramas boligi Agoronim Agoro nim ot kone grekshe ἀgora alan ὄnoma atau vid urbanonima toponim kalalardagy alandar men baska ashyk kenistikterdin atauyn korsetetin urbanonim tүri Agoronimiya agoronimder zhiyntygy kalanyn tarihi zhәne tildik portretinin azhyramas boligi Termin 1988 zhyly N V Podolskayamen kurastyrylgan zhәne usynylgan Tolkovyj slovar russkogo yazyka V 4 t Pod red D N Ushakova M 1935 1940 Podolskaya 1988 Podolskaya 1988