Тұйықсу мұздығы – Іле Алатауының солтүстік беткейіндегі аңғарлық мұздық. Кіші Алматы өзенінің бастауында, оншақты глетчерден тұратын мұздықтар (Молодежный, Туристер мұздығы, Маяковский, т.б.) мен асулар (З.Космодемьянская, Орджоникидзе, Маяковский, Партизан, т.б.) қоршап жатыр.
Тұйықсу мұздығы | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Түрі | Таулы мұздық |
Ауданы | 3,1 км² |
Ұзындығы | 3,5 км |
Орналасуы | |
43°14′28″ с. е. 77°26′53″ ш. б. / 43.241° с. е. 77.448° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°14′28″ с. е. 77°26′53″ ш. б. / 43.241° с. е. 77.448° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Ел | |
Аймақ | Алматы облысы |
Жер бедері
Пішіні таға тәріздес келген мұздық оңтүстіктен солтүстікке қарай 3,5 км-ге созылған, енді жері 1,5 км-ге жетеді, төменгі бөлігінде жіңішкеріп (мұздық тілі) 0,3 – 0,5 км ғана болады. Ашық жатқан бөлігінің ауданы 3,1 км2. Соңғы он жыл ішінде орташа қар сызығы 3040 м биіктіктен өткен. Мұздықтың көлемі 150 млн. м3. 20 ғасырдың 60-жылдарынан бастап аумағы жылына орта есеппен 10 м-ге шегініп келеді. Кішірею нәтижесінде соңғы морена мен мұздық тілі аралығында еріген мұздан жаз айларында шағын көлшіктер пайда болады. Мұздықтың еріген суы төмен Мыңжылқы аңғарына жиналып, Кіші Алматы өзенінің бастауын құрайды.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tujyksu muzdygy Ile Alatauynyn soltүstik betkejindegi angarlyk muzdyk Kishi Almaty ozeninin bastauynda onshakty gletcherden turatyn muzdyktar Molodezhnyj Turister muzdygy Mayakovskij t b men asular Z Kosmodemyanskaya Ordzhonikidze Mayakovskij Partizan t b korshap zhatyr Tujyksu muzdygySipattamasyTүriTauly muzdykAudany3 1 km Ұzyndygy3 5 kmOrnalasuy43 14 28 s e 77 26 53 sh b 43 241 s e 77 448 sh b 43 241 77 448 G O Ya Koordinattar 43 14 28 s e 77 26 53 sh b 43 241 s e 77 448 sh b 43 241 77 448 G O Ya T El ҚazakstanAjmakAlmaty oblysyTujyksu muzdygyTujyksu muzdygyZher bederiPishini taga tәrizdes kelgen muzdyk ontүstikten soltүstikke karaj 3 5 km ge sozylgan endi zheri 1 5 km ge zhetedi tomengi boliginde zhinishkerip muzdyk tili 0 3 0 5 km gana bolady Ashyk zhatkan boliginin audany 3 1 km2 Songy on zhyl ishinde ortasha kar syzygy 3040 m biiktikten otken Muzdyktyn kolemi 150 mln m3 20 gasyrdyn 60 zhyldarynan bastap aumagy zhylyna orta eseppen 10 m ge sheginip keledi Kishireyu nәtizhesinde songy morena men muzdyk tili aralygynda erigen muzdan zhaz ajlarynda shagyn kolshikter pajda bolady Muzdyktyn erigen suy tomen Mynzhylky angaryna zhinalyp Kishi Almaty ozeninin bastauyn kurajdy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tom