Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Түйежапырақ (лат. Rheum turkestanіcum) – тарандар тұқымдасы, рауғаш туысына жататын көп жылдық өсімдік.
| Түйежапырақ | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| Rheum tataricum L.f., 1782 |
Қазақстанның құмды жерлерінде, Арал өңірі мен Қызылқұмда кездеседі. Биіктігі 30 – 70 см. Тамыры ұзын, қара қоңыр қынапты, сабағы тік өседі. Сабақ түбіндегі жапырағы жатаған, өркен бойындағы жапырақтары ірі, ұзындығы 35 см, ені 50 см-дей, пішіні дөңгелек, үш жүйкелі. Гүлі ақ түсті, оның ұзындығы 3 – 4 мм-дей. шашақ болып төгіліп тұратын – сыпыртқы. Сәуір – мамыр айында жемісі піседі. Жемісі – үш қырлы, қара қоңыр түсті, пішіні жүрек тәрізді. Түйежапырақтың тамырында іш жүргізетін , қышқылы, , илік заттар бар. Дәрі жасау үшін рауғаштың сабағымен тамырын көктемде қазып алып пайдаланады. Асқазан, туберкулез, т.б. ауруларды емдеуде қолданылады. Жемісінен дәрумені, дәнінен көмір сулар алынады. Жапырағын түйе, қой жақсы жейді. Республиканың құмды, құмды-далалық жазық жерлерінде өсетін рауғаштың 1 түрі – татар рауғашын (R. Tatarіcum) жергілікті тұрғындар Түйежапырақ деп атайды. Оның да тамыры мен тамыр қабығында илік заттар болады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tүjezhapyrak lat Rheum turkestanicum tarandar tukymdasy raugash tuysyna zhatatyn kop zhyldyk osimdik TүjezhapyrakDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy PolygonaceaeKishi tukymdasy Tegi RheumTүri R tataricumRheum tataricum L f 1782 Қazakstannyn kumdy zherlerinde Aral oniri men Қyzylkumda kezdesedi Biiktigi 30 70 sm Tamyry uzyn kara konyr kynapty sabagy tik osedi Sabak tүbindegi zhapyragy zhatagan orken bojyndagy zhapyraktary iri uzyndygy 35 sm eni 50 sm dej pishini dongelek үsh zhүjkeli Gүli ak tүsti onyn uzyndygy 3 4 mm dej shashak bolyp togilip turatyn sypyrtky Sәuir mamyr ajynda zhemisi pisedi Zhemisi үsh kyrly kara konyr tүsti pishini zhүrek tәrizdi Tүjezhapyraktyn tamyrynda ish zhүrgizetin kyshkyly ilik zattar bar Dәri zhasau үshin raugashtyn sabagymen tamyryn koktemde kazyp alyp pajdalanady Askazan tuberkulez t b aurulardy emdeude koldanylady Zhemisinen dәrumeni dәninen komir sular alynady Zhapyragyn tүje koj zhaksy zhejdi Respublikanyn kumdy kumdy dalalyk zhazyk zherlerinde osetin raugashtyn 1 tүri tatar raugashyn R Tataricum zhergilikti turgyndar Tүjezhapyrak dep atajdy Onyn da tamyry men tamyr kabygynda ilik zattar bolady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet