Туркестанские ведомости

Түркестан уаялытты — Түркістан генерал Губернаторлығының ресми органы, Орта Азиядағы түңғыш басылым. 1870—1917 ж. аралығында жарық көрген алғашқы қазақ газеті. Түркестан уаялытты газетін шығару жөнінде ең алғаш мәселені Түркістан статист, к-ті

Газеттің пайда болу тарихы

• 1868ж. 7 қаңтарында к-т жиналысында статистик С.А.Идаров көтерген. генерал Губернатор К.П.Кауфман Түркістан статист, к-нің шешімін қуаттап, Түркістан ген.Губернаторының ресми органын шығарудың қамына кірісіп, осы губернаторлыққа қарасты әскери-халықтық басқарманың №75 бұйрығымен
• 1869ж. 6 қарашасында Т. В. газетінің негізі қаланды. Т. В. газеті Ташкенттің округ штабының шағын баспаханасында
• 1870ж. 10 мамырында (ескі күнпарақ бойынша 28 сәуір) басылып шықты. Алғашқы 17 саны көлемі 1,5 форматтық парақпен жарық көрді. Келесі жылдан бастап газет жұмысы реттеле бастады, ор аптаның сейсенбі күні ретімен, 1871 ж. 48 саны, 1872 ж. 51 саны шығарылды. 1898 ж. №4 санынан бастап аптасына 2 рет жексенбі және бейсенбі күндері, 1903 ж. №97 санынан бастап аптасына 3 рет, 1904 ж. №90 санынан бастап аптасына 4 рет, 1907 ж. 3 шілдесінен бастап күнделікті шығарылды. Газетке жазылу Ташкентте редакция кеңсесінде, С.-Петербургте А.О.Базуков пен С.В.Звонаревтың кітап дүкенінде, Мәскеуде И.Г.Соловьевтың, Орынборда Шаниннің кітап дүкендерінде жүргізілді. 48 жыл бойы үздіксіз қызмет еткен газеттің соңғы 6406 саны 1917 ж. 15 желтоқсанында шығарылып, Кеңес үкіметі бүл органды буржуазиялық. орган деп танып, жауып тастады. Ресми емес бөлімінде Түркістан өлкесіндегі жергілікті халықтардың, оның

Түздыкдүме ішінде казак халкының тарихы, археологиясы, этнографиясы мен фольклорына катысты ғыл.- мақалалары жарияланды. Т. В. редакциясынан казак және өзбек тілдерінде "Туркестанская туземная газета" атты қосымшасы жарияланды. Қосымша "Түркістан уәлаятының газеті" болып 1883 ж. 30 қаңтарында бөлініп шықты. Газет редакторлары: 1870-92 ж. - Н.А.Маев, 1892-1900 ж. - А.П.Романович, 1900-01 ж. - М.Трулев, 1901- 07 ж. — Н.Г.Маллицкий, 1908 ж. Е.Михайловский, 1909—14 ж. — М.Левин, 1914-16 ж. - А.Скворцов, 1917 ж. №1 санынан — В.П.Наливкин, №87 санынан — А.П.Лисаковский, №162 санынан — В.С.Елпатаевский, №166 санынан — В.П.Наливкин, №209 санынан — И.И.Белков, №235 санынан - В.П.Подпалов, №247 санынан — Ф.Колесов. Газет беттерінде И.А.Северцов,

• A.П.Федченко,И.В.Мушкетов,
• B.В.Бартольд,Л.С.Берг сияқты атақты ғалымдар мақала жариялады. Н.Н.Пантусов, Н.М.Зенков, Н.П.Остроумов, О.А.Шапский, В.Л.Вяткин, А.А.Диваев сияқты өлкетанушылардың зерттеу нәтижелері жарияланып тұрды. А.Бөкейханов, С.Лапин сияқты казак интеллигенциясының өкілдері де маңызды мақалалар жариялап отырды.

Дереккөздер

1. Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2