Тропосфера (грек. τροπόσ – бұрылыс, өзгеріс және σφαιρα – шар) – атмосфераның жер бетімен тығыз әрекетте болатын ең төменгі қабаты. Қалыңдығы жер бетінен қызған ауаның жоғары өрлеген ағындарының көтерілетін биіктігімен анықталады. ауа 16 – 17 км, қоңыржай белдеуде 10 – 11 км, полюстік аймақтарда 7 – 8 км биіктікке көтеріледі. Осы биіктіктер Тропосфераның жоғарғы шекарасын белгілейді. Орташа қалыңдығы 10 – 11 км. Үстіндегі стратосферадан жұқа тропопауза өтпелі қабатымен бөлінген. Атмосфераның жер бетіне таяу қабатында ауа Жердің тартылыс күшіне және газдардың сығылуына байланысты барынша тығыз орналасады. Атмосфераның бүкіл массасының 80%-ы және су буы түгелдей Тропосферада шоғырланған. Әр 100 м-ге биіктеген сайын ауаның температурасы орта есеппен 0,6С-қа төмендейді. Осы қабатта ауа райы мен климат түзуші процестер өтеді. Жерге іргелес ең төменгі қабатында ауаның температурасы тәулік ішінде және жыл бойы өзгеріп отырады. Тропосфера түгелдей Жердің географиялық қабығының құрамына кіреді.
Сілтеме
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Troposfera grek tropos burylys ozgeris zhәne sfaira shar atmosferanyn zher betimen tygyz әrekette bolatyn en tomengi kabaty Қalyndygy zher betinen kyzgan auanyn zhogary orlegen agyndarynyn koteriletin biiktigimen anyktalady aua 16 17 km konyrzhaj beldeude 10 11 km polyustik ajmaktarda 7 8 km biiktikke koteriledi Osy biiktikter Troposferanyn zhogargy shekarasyn belgilejdi Ortasha kalyndygy 10 11 km Үstindegi stratosferadan zhuka tropopauza otpeli kabatymen bolingen Atmosferanyn zher betine tayau kabatynda aua Zherdin tartylys kүshine zhәne gazdardyn sygyluyna bajlanysty barynsha tygyz ornalasady Atmosferanyn bүkil massasynyn 80 y zhәne su buy tүgeldej Troposferada shogyrlangan Әr 100 m ge biiktegen sajyn auanyn temperaturasy orta eseppen 0 6S ka tomendejdi Osy kabatta aua rajy men klimat tүzushi procester otedi Zherge irgeles en tomengi kabatynda auanyn temperaturasy tәulik ishinde zhәne zhyl bojy ozgerip otyrady Troposfera tүgeldej Zherdin geografiyalyk kabygynyn kuramyna kiredi Silteme Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet