Тоқсанбай – Жетісу Алатауының оңтүстік-батыс бөлігіндегі жота.
Тоқсанбай | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Пайда болған кезеңі | |
Ұзындығы | 45 км |
Биіктігі | 4062 м |
Орналасуы | |
44°44′29″ с. е. 79°40′55″ ш. б. / 44.74139° с. е. 79.68194° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°44′29″ с. е. 79°40′55″ ш. б. / 44.74139° с. е. 79.68194° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Елдер | Қазақстан, Қазақстан (Жетісу облысы, Панфилов ауданы) мен Қытай шекарасы |
| |
|
Географиялық орны
Қазақстан (Жетісу облысы, Панфилов ауданы) мен Қытай шекарасында орналасқан. Шығысында (Қытай жерінде) Бежінтау жотасының сілемдерімен ұштасады.
Жер бедері
Жота ендік бағытта 45 км-ге созылып жатыр. Ең биік жері шығысында (4062 м). Жотаның шығыс, солтүстік-шығыс бөлігі көтеріңкі. Ортасы мен шығысында мұздықтар бар. Жотаның батысында , орта тұсында Қарабұлақ (3481 м) асулары орналасқан. Қарабұлақ асуындағы мұздықтардан Көксу өзенінің сол саласы – Көктал бастау алады.
Геологиялық құрылымы
Жер қыртысы герцин қатпарлығының гранит, гранодиорит, әктас және сиениттерден түзілген. Оның бетін төрттік кезеңнің элювийлі-делювийлі шөгінділері басқан. Жер асты сулы горизонт девон тас көмір қабаттарында жатыр.
Климаты
Қаңтар айының жылдық орташа температурасы батысында –8 –11°С, шығысында –14 –16°С. Шілденің орташа температурасы 18 – 20°С-тан шығысында 14 – 16°С-қа дейін өзгереді. Жауын-шашын мөлшері 350-ден (батысында) 750 мм-ге дейін (шығысында) өзгереді.
Өсімдігі
Таудың альпілік шалғын топырағы қызғылт және шымды күлгін топырақ басым. Тау беткейлерінде қылқанды және жалпақ жапырақты орман өскен. Беткейлері мен аңғарларында цирктер, терең шатқалды аңғарлар (800 – 1100 м) жиі кездеседі. Өсек және Қорғас өзендері аралығында денудациялық жазық қалыптасқан.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Toksanbaj Zhetisu Alatauynyn ontүstik batys boligindegi zhota ToksanbajSipattamasyPajda bolgan kezeniGercin katparlygyҰzyndygy45 kmBiiktigi4062 mOrnalasuy44 44 29 s e 79 40 55 sh b 44 74139 s e 79 68194 sh b 44 74139 79 68194 G O Ya Koordinattar 44 44 29 s e 79 40 55 sh b 44 74139 s e 79 68194 sh b 44 74139 79 68194 G O Ya T Elder Қazakstan Қazakstan Zhetisu oblysy Panfilov audany men Қytaj shekarasyToksanbajToksanbajGeografiyalyk ornyҚazakstan Zhetisu oblysy Panfilov audany men Қytaj shekarasynda ornalaskan Shygysynda Қytaj zherinde Bezhintau zhotasynyn silemderimen ushtasady Zher bederiZhota endik bagytta 45 km ge sozylyp zhatyr En biik zheri shygysynda 4062 m Zhotanyn shygys soltүstik shygys boligi koterinki Ortasy men shygysynda muzdyktar bar Zhotanyn batysynda orta tusynda Қarabulak 3481 m asulary ornalaskan Қarabulak asuyndagy muzdyktardan Koksu ozeninin sol salasy Koktal bastau alady Geologiyalyk kurylymyZher kyrtysy gercin katparlygynyn granit granodiorit әktas zhәne sienitterden tүzilgen Onyn betin torttik kezennin elyuvijli delyuvijli shogindileri baskan Zher asty suly gorizont devon tas komir kabattarynda zhatyr KlimatyҚantar ajynyn zhyldyk ortasha temperaturasy batysynda 8 11 S shygysynda 14 16 S Shildenin ortasha temperaturasy 18 20 S tan shygysynda 14 16 S ka dejin ozgeredi Zhauyn shashyn molsheri 350 den batysynda 750 mm ge dejin shygysynda ozgeredi ӨsimdigiTaudyn alpilik shalgyn topyragy kyzgylt zhәne shymdy kүlgin topyrak basym Tau betkejlerinde kylkandy zhәne zhalpak zhapyrakty orman osken Betkejleri men angarlarynda cirkter teren shatkaldy angarlar 800 1100 m zhii kezdesedi Өsek zhәne Қorgas ozenderi aralygynda denudaciyalyk zhazyk kalyptaskan DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5