Тоётоми Хидэёси

Тоётоми Хидэёси - жапон. 豊臣 秀吉 - (1536-1598) - феодалдық Жапонияның қолбасшысы және мемлекеттік қайраткері. Бір орталыққа бағынған мемлекеттік құру жөніндегі соғыстарда Нобунага Оданың жақын көмекшілерінің бірі болды.

Тоётоми Хидэёси
豊臣 秀吉
Туған күні	2 ақпан 1536 (1536-02-02)
Туған жері	Накамуро, Овари, Жапония
Қайтыс болған күні	18 қыркүйек 1598 (1598-09-18) (62 жас)
Қайтыс болған жері	Киото, Жапония
Ұлты	жапон
Қызметі	Жапонияның қолбасшысы, мемлекеттік қайраткері
Қолтаңбасы
Ортаққордағы Тоётоми Хидэёси

Өмірбаяны

1536 жылы Овари аймағының Накамура ауылында дүние келдi. 1551 ж. бақытын iздеп үйден жыраққа кетедi.

1554 ж. Ода Нобунаганың қызметiне кiредi.

1560 ж. Окэхадзама жанында Нобунагаға Имагаву Ёси-мотоны жеңуге көмектеседі. 1561 жылы Нэнэмен отау құрады.

1566 ж. Суноматада бекiнiс тұрғызады.

1567 ж. Нобунагаға Инабаяма қамалын алуға көмектеседі. 1568 ж. Нобунагамен бiрге Киотоға келедi; Асикага Ёсиаки сёгун қызметін қайта атқарады.

1573 ж. Оми және Этидзэн аймақтарынан жер алады; Ёсиаки сёгун орнынан алынды. 1574 жылы Хидэëси Омиде жер алып, Нагахама қамалын тұрғызады.

1575 ж. Нобунага үш мың бiлтелі мылтықпен (аркабузир) бұрын соңғы қолданылмаған тактиканы пайдаланған Нагасинодағы шайқасқа қатысады.

1580 ж. Микки, 1581 ж. Тоттори қамалдарын басып алады.

1582 ж. Такамацу қамалын қоршауды басқарады; Муцихидэ Нобунаганы өлтiредi; Хидэëси Мицухидэ әскерiн Ямадзаки маңында тас-талқан етедi. 1582 ж. өкімет билігін іс жүзінде өз қолына алды. Феодалдық құрылысты нығайтуға бағытталған бірқатар реформалар жүргізді.

1583 ж. Сидзугатакэ маңындағы шайқаста Ода кланы бойынша қарсыласы Сибато Кацуиэнi жеңеді; Осакадағы қамалды құруга кiрiседi; кунивакэ (феодал иелiктерiн қайта бөлу) және сировари (бекiтiлген қамалдардың санын азайту) саясаттарын жүргізедi; жер кадастрын енгiзедi.

1584 ж. Комаки мен Нагакутэ маңында Иэясуды жеңедi.

1585 ж. Нигора, Кумано және Коясан жерлерiндегi бүлікші монахтардың қонысын қиратады.

1587 ж. Кюсюді басып алады; Дзюракутэй сарайының кұрылысын аяқтайды; иезуиттердi қуу туралы жарлық шығарады.

1588 ж. «Қылыш тәркiлеу» науқанын жүргiзедi.

1589 ж. сүйiктi күңi Ёдо ханымнан туған баласын (ол баланың әкесi екенi күмән бар) бауырына басады; Го-Ходзё кланына қарсы соғыс ашады.

1589-1895 ж. басыбайлылық тәртіпті жаңғырту мақсатымен бірсыпыра шараларды жүзеге асырды.

1592-98 ж. жапон феодалдары Тоётоми Хидэёсинің басшылығымен Кореяны басып алу үшін соғыс жүргізді.

Сілтеме

• “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998