Тостаған — Ағаштан жасалған кішілеу дөңгелек ыдыс осылай аталады. «Олар қымызды әдемі сырлы ағаш тостағандарға құйып ішті» (Б. Балабеков, Ән.).
Көне дәуір адамдары бұл сияқты ыдысты кез келген ағаштан ойып жасауға еңбек құралдары тапшы болғаны тарихтан белгілі. Дегенмен, алғаш ағашты кесіп, одан ойып ыдыс жасамаса да бір лажын тапқан болу керек. Ол лаж — ағаш қабығы. Онда да кез келген ағаш емес, қайыңның қабығы. Қайыңның қабығы қазіргі тілімізде «тоз» болып аталатыны баршамызға аян. Осы мағынадағы бұл атау ертедегі қазіргі күнге дейін сақталған. Мысалы, якуттарда «туос», өзбек тілінде «түс», туваларда «тос». Ал хакас тілінде «түүс» сөзі — тоздан жасалған ыдыс мағынасын білдіреді. Мұның өзі біздің жорамалымыздың шындықтан алшақ еместігінің айғағы. Хакас тіліндегі тұлғаға қазақ тіліне тән жұрнақтар қосыла отырып (тос + та + ған), «тостаған» қалпына дейін жеткен. Егер бұны ерте кездегі дәстүрмен түсіндірсек, «тоздан жасалған ыдыс» болмақ.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tostagan Agashtan zhasalgan kishileu dongelek ydys osylaj atalady Olar kymyzdy әdemi syrly agash tostagandarga kujyp ishti B Balabekov Әn Tostagan Kone dәuir adamdary bul siyakty ydysty kez kelgen agashtan ojyp zhasauga enbek kuraldary tapshy bolgany tarihtan belgili Degenmen algash agashty kesip odan ojyp ydys zhasamasa da bir lazhyn tapkan bolu kerek Ol lazh agash kabygy Onda da kez kelgen agash emes kajynnyn kabygy Қajynnyn kabygy kazirgi tilimizde toz bolyp atalatyny barshamyzga ayan Osy magynadagy bul atau ertedegi kazirgi kүnge dejin saktalgan Mysaly yakuttarda tuos ozbek tilinde tүs tuvalarda tos Al hakas tilinde tүүs sozi tozdan zhasalgan ydys magynasyn bildiredi Munyn ozi bizdin zhoramalymyzdyn shyndyktan alshak emestiginin ajgagy Hakas tilindegi tulgaga kazak tiline tәn zhurnaktar kosyla otyryp tos ta gan tostagan kalpyna dejin zhetken Eger buny erte kezdegi dәstүrmen tүsindirsek tozdan zhasalgan ydys bolmak DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 02459 6