Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тони Моррисон (ағылш. Toni Morrison; туған кезде — Хлоя Арделия Воффорд ,ағылш. Chloe Ardelia Wofford; 18 ақпан 1931 жыл, Лорейн, Огайо — 5 тамыз 2019 жыл) — американдық жазушы. 1993 жылғы «өзінің арманшыл және поэтикалық романдарында американдық шындықтың маңызды аспектісін өмірге әкелген» жазушы ретінде әдебиет бойынша Нобель сыйлығының иегері. Президенттік «Бостандық» медалінің иегері.
| Тони Моррисон | |
| Хлоя Арделия Уоффорд ағылш. Chloe Ardelia Wofford | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Мансабы | жазушы |
| Жанры |
|
| Марапаттары |
|
| Сыйлықтары |
|
| Қолтаңбасы |
|
Өмірбаяны
Шын есімі: Хлоя Арделия Воффорд (ағылш. Chloe Ardelia Wofford), Огайо штатының Лорейн қаласында дүниеге келген. Жұмысшы отбасындағы төрт баланың екіншісі. Бала кезінен ол кітап оқуды жақсы көрді, оның сүйікті авторларының арасында Джейн Остин мен Лев Толстой болған. Оның әкесі дәнекерлеуші болып жұмыс істеген, бос уақытында қара нәсілді американдықтардың өмірінен әңгімелер айтуды ұнататын, бұл кейінірек жазушының кітаптарында көрініс тапты.
1949 жылы Моррисон Говард университетіне ағылшын тілі мен әдебиеті мамандығы бойынша оқуға түсті. Ол жерде ол «Тони» бүркеншік атын алып — оның екінші Энтони есімінің туындысы, оның айтуынша, ол 12 жасында католицизмді қабылдаған кезде берілген. Моррисон 1953 жылы бакалавр дәрежесімен университетті бітірді және 1955 жылы Корнелл университетінде Фолкнер мен Вирджиния Вулф романдарындағы суицид тақырыбына арналған магистрлік диссертациясының негізінде магистр дәрежесін алды. Оқуды бітіргеннен кейін ол Оңтүстік Техас университетінде, Хьюстонда, Техаста (1955—1957), содан кейін Ховардқа жұмысқа оралды.
1958 жылы ол өзінің курстасы, ямайкалық сәулетші Гарольд Моррисонға (Harold Morrison) үйленді. Тони мен Гарольдтың Гарольд пен Слейд атты екі баласы болды. Ерлі-зайыптылар 1964 жылы ажырасқан. Осыдан кейін Тони Сиракьюсқа көшіп, онда «Random House» фирмасында ғылыми редакторы болып жұмыс істеді. Бір жылдан астам уақыттан кейін ол Нью-Йорктегі Random House бас кеңсесінің редакторы қызметіне ауысты. Сонымен қатар, осы жылдары ол Йель университетінде және Бард колледжінде (Bard College) сабақ берді. Редактор ретінде Тони афроамерикалық әдебиеттің, атап айтқанда Генри Дюма (Henry Dumas) , Тони Кейд Бамбара (Toni Cade Bambara), Анджела Дэвис және Гейл Джонс (Gayl Jones) сияқты авторлардың танымал болуына үлес қосты.
Американдық жазушылардың II конгресінде Моррисон бұқаралық мәдениеттің үстемдігіне қарсы белсенді күресуге, американдық шындықты қатты сынай отырып, АҚШ әдебиетіндегі барлық демократиялық күштерді біріктіруге шақырды: «Қаһармандық үшін қозғалыс, 1981» (For the Heroic Movement).
1983 жылы Тони Моррисон баспадан кетті. 1984 жылы Олбанидегі Нью-Йорк мемлекеттік университетінде Альберт Швейтцер кафедрасының меңгерушісі болды. 1989 жылдан бастап ол Принстон университетінде Роберт Ф. Гоен кафедрасында қызмет етті. 2006 жылы зейнеткерлікке шықты.
Ол 2000 жылы АҚШ-тың ұлттық гуманитарлық медалімен марапатталды.
Американдық өнер және ғылым академиясының Эмерсон-Торо медалімен марапатталған (2016).
Фрэн Лебовицпен ұзақ жылдар дос болды.
Тони Моррисон 2019 жылы 5 тамызда Нью-Йоркте қайтыс болды.
Жазушылық
Моррисон өзінің жазушылық мансабын бастауға Ховард университетіндегі жазушылар мен ақындардың бейресми үйірмесіне қатысу арқылы шабыттанды, оның мүшелері шығармаларын талқылау үшін жиналған болатын. Ол бір кездесуге көк көзді армандайтын қара қыз туралы әңгімемен келді. Бұл оқиға кейінірек Моррисонның бірінші «Ең көгілдір көздер» (1970) романына негіз болды.
1972 жылы «Сула» романын (ағылш. Sula), ол онда да жас негр әйелдің қиын тағдыры туралы айтады. 1973 жылы Сула АҚШ Ұлттық кітап сыйлығына ұсынылды.
1987 жылы ол 1988 жылы Пулитцер сыйлығын жеңіп алған «Сүйікті» романын жариялады.
Библиография
- Романдар
- Құдай, баламды сақта (ағылш. God Help the Child ) (2016; ISBN 978-5-699-92111-9)
- Үй (ағылш. Home) (2012; ISBN 978-0-099-55594-0)
- Мейірімділік (ағылш. A Mercy ) (2008; ISBN 978-0-307-26423-7)
- Махаббат (ағылш. Love ) (2003; ISBN 0-375-40944-0)
- Жұмақ (ағылш. Paradise ) (1999; ISBN 0-679-43374-0)
- Джаз (ағылш. Jazz ) (1992; ISBN 1-4000-7621-8 )
- Сүйікті (ағылш. Beloved ) (1987; ISBN 1-4000-3341-1, Пулитцер сыйлығы) — Time журналының 1923 жылдан 2005 жылға дейін жарияланған ағылшын тіліндегі 100 үздік роман тізіміне енгізілген
- Шайырлы тұлып (ағылш. Tar Baby) (1981; ISBN 1-4000-3344-6)
- Сүлейменнің әні (ағылш. Song of Solomon) (1977; ISBN 1-4000-3342-X) — марапаттары: Ұлттық әдебиет сыншылары қауымдастығы; Американдық өнер және әдебиет академиясы.
- Сула (ағылш. Sula ) (1973; ISBN 1-4000-3343-8)
- Ең көкшіл көздер (ағылш. The Bluest Eye) (1970; ISBN 0-452-28706-5)
- Балалар әдебиеті
- Кімде ойын бар?: Айна ма әлде шыны ма? (2007 жылы шығады)
- Кімде ойын бар?: Көкнәр немесе жылан?, (2004)
- Кімде ойын бар?: Құмырсқа немесе шегіртке, (2003)
- Кімде ойын бар?: Арыстан немесе тышқан?, (2003)
- Зұлым жандар кітабы, (2002)
- Үлкен қорап, (2002)
- Әңгімелер
- «Recitatif» (1983)
- Қойылымдар
- Армандаған Эмметт (1986 жылы қойылды)
Дереккөздер
- Beloved Author Toni Morrison Has Died at 88. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 тамыз 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 6 тамыз 2019.
- Grimes, William (October 8, 1993). "Toni Morrison Is '93 Winner of Nobel Prize in Literature". The New York Times. Retrieved June 11, 2007.
- Toni Morrison, «On behalf of Henry Dumas», Black American Literature Forum, Vol. 22, No. 2, Henry Dumas Issue (Summer, 1988), pp. 310—312.
- Verdelle, A. J. (February 1998). «Paradise found: a talk with Toni Morrison about her new novel — Nobel Laureate’s new book, 'Paradise' — Interview». Essence Magazine.
- Rachel Tashjian Fran Lebowitz Will Never Read This Interview (en-us). The Cut (21 наурыз 2019). Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 сәуір 2021.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 15 наурыз 2021.
- Умерла нобелевский лауреат по литературе Тони Моррисон (орыс.). Interfax.ru. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 тамыз 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 6 тамыз 2019.
- Beloved (1987), by Toni Morrison — ALL TIME 100 Novels — TIME. Басты дереккөзінен мұрағатталған 7 қаңтар 2010.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 16 наурыз 2008.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Toni Morrison agylsh Toni Morrison tugan kezde Hloya Ardeliya Vofford agylsh Chloe Ardelia Wofford 18 akpan 1931 zhyl Lorejn Ogajo 5 tamyz 2019 zhyl amerikandyk zhazushy 1993 zhylgy ozinin armanshyl zhәne poetikalyk romandarynda amerikandyk shyndyktyn manyzdy aspektisin omirge әkelgen zhazushy retinde әdebiet bojynsha Nobel syjlygynyn iegeri Prezidenttik Bostandyk medalinin iegeri Toni MorrisonHloya Ardeliya Uofford agylsh Chloe Ardelia WoffordTugan kүni18 akpan 1931 1931 02 18 Tugan zheri Ogajo AҚShҚajtys bolgan kүni5 tamyz 2019 2019 08 05 88 zhas MansabyzhazushyZhanryMarapattarySyjlyktaryӘdebiet salasyndagy Nobel syjlygy 1993 Pulitcer syjlygy 1988 ҚoltanbasyӨmirbayanyShyn esimi Hloya Ardeliya Vofford agylsh Chloe Ardelia Wofford Ogajo shtatynyn Lorejn kalasynda dүniege kelgen Zhumysshy otbasyndagy tort balanyn ekinshisi Bala kezinen ol kitap okudy zhaksy kordi onyn sүjikti avtorlarynyn arasynda Dzhejn Ostin men Lev Tolstoj bolgan Onyn әkesi dәnekerleushi bolyp zhumys istegen bos uakytynda kara nәsildi amerikandyktardyn omirinen әngimeler ajtudy unatatyn bul kejinirek zhazushynyn kitaptarynda korinis tapty 1949 zhyly Morrison Govard universitetine agylshyn tili men әdebieti mamandygy bojynsha okuga tүsti Ol zherde ol Toni bүrkenshik atyn alyp onyn ekinshi Entoni esiminin tuyndysy onyn ajtuynsha ol 12 zhasynda katolicizmdi kabyldagan kezde berilgen Morrison 1953 zhyly bakalavr dәrezhesimen universitetti bitirdi zhәne 1955 zhyly Kornell universitetinde Folkner men Virdzhiniya Vulf romandaryndagy suicid takyrybyna arnalgan magistrlik dissertaciyasynyn negizinde magistr dәrezhesin aldy Okudy bitirgennen kejin ol Ontүstik Tehas universitetinde agyl Hyustonda Tehasta 1955 1957 sodan kejin Hovardka zhumyska oraldy 1958 zhyly ol ozinin kurstasy yamajkalyk sәuletshi Garold Morrisonga Harold Morrison үjlendi Toni men Garoldtyn Garold pen Slejd atty eki balasy boldy Erli zajyptylar 1964 zhyly azhyraskan Osydan kejin Toni Sirakyuska koship onda Random House firmasynda gylymi redaktory bolyp zhumys istedi Bir zhyldan astam uakyttan kejin ol Nyu Jorktegi Random House bas kensesinin redaktory kyzmetine auysty Sonymen katar osy zhyldary ol Jel universitetinde zhәne Bard kolledzhinde Bard College sabak berdi Redaktor retinde Toni afroamerikalyk әdebiettin atap ajtkanda Genri Dyuma Henry Dumas Toni Kejd Bambara Toni Cade Bambara Andzhela Devis zhәne Gejl Dzhons Gayl Jones siyakty avtorlardyn tanymal boluyna үles kosty Amerikandyk zhazushylardyn II kongresinde Morrison bukaralyk mәdeniettin үstemdigine karsy belsendi kүresuge amerikandyk shyndykty katty synaj otyryp AҚSh әdebietindegi barlyk demokratiyalyk kүshterdi biriktiruge shakyrdy Қaһarmandyk үshin kozgalys 1981 For the Heroic Movement 1983 zhyly Toni Morrison baspadan ketti 1984 zhyly Olbanidegi Nyu Jork memlekettik universitetinde Albert Shvejtcer kafedrasynyn mengerushisi boldy 1989 zhyldan bastap ol Prinston universitetinde Robert F Goen kafedrasynda kyzmet etti 2006 zhyly zejnetkerlikke shykty Ol 2000 zhyly AҚSh tyn ulttyk gumanitarlyk medalimen marapattaldy Amerikandyk oner zhәne gylym akademiyasynyn Emerson Toro medalimen marapattalgan 2016 Fren Lebovicpen uzak zhyldar dos boldy Toni Morrison 2019 zhyly 5 tamyzda Nyu Jorkte kajtys boldy ZhazushylykMorrison ozinin zhazushylyk mansabyn bastauga Hovard universitetindegi zhazushylar men akyndardyn bejresmi үjirmesine katysu arkyly shabyttandy onyn mүsheleri shygarmalaryn talkylau үshin zhinalgan bolatyn Ol bir kezdesuge kok kozdi armandajtyn kara kyz turaly әngimemen keldi Bul okiga kejinirek Morrisonnyn birinshi En kogildir kozder 1970 romanyna negiz boldy 1972 zhyly Sula romanyn agylsh Sula ol onda da zhas negr әjeldin kiyn tagdyry turaly ajtady 1973 zhyly Sula AҚSh Ұlttyk kitap syjlygyna usynyldy 1987 zhyly ol 1988 zhyly Pulitcer syjlygyn zhenip algan Sүjikti romanyn zhariyalady BibliografiyaRomandarҚudaj balamdy sakta agylsh God Help the Child 2016 ISBN 978 5 699 92111 9 Үj agylsh Home 2012 ISBN 978 0 099 55594 0 Mejirimdilik agylsh A Mercy 2008 ISBN 978 0 307 26423 7 Mahabbat agylsh Love 2003 ISBN 0 375 40944 0 Zhumak agylsh Paradise 1999 ISBN 0 679 43374 0 Dzhaz agylsh Jazz 1992 ISBN 1 4000 7621 8 Sүjikti agylsh Beloved 1987 ISBN 1 4000 3341 1 Pulitcer syjlygy Time zhurnalynyn 1923 zhyldan 2005 zhylga dejin zhariyalangan agylshyn tilindegi 100 үzdik roman tizimine engizilgen Shajyrly tulyp agylsh Tar Baby 1981 ISBN 1 4000 3344 6 Sүlejmennin әni agylsh Song of Solomon 1977 ISBN 1 4000 3342 X marapattary Ұlttyk әdebiet synshylary kauymdastygy Amerikandyk oner zhәne әdebiet akademiyasy Sula agylsh Sula 1973 ISBN 1 4000 3343 8 En kokshil kozder agylsh The Bluest Eye 1970 ISBN 0 452 28706 5 Balalar әdebietiKimde ojyn bar Ajna ma әlde shyny ma 2007 zhyly shygady Kimde ojyn bar Koknәr nemese zhylan 2004 Kimde ojyn bar Қumyrska nemese shegirtke 2003 Kimde ojyn bar Arystan nemese tyshkan 2003 Zulym zhandar kitaby 2002 Үlken korap 2002 Әngimeler Recitatif 1983 ҚojylymdarArmandagan Emmett 1986 zhyly kojyldy DerekkozderBeloved Author Toni Morrison Has Died at 88 Basty derekkozinen muragattalgan 6 tamyz 2019 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 6 tamyz 2019 Grimes William October 8 1993 Toni Morrison Is 93 Winner of Nobel Prize in Literature The New York Times Retrieved June 11 2007 Toni Morrison On behalf of Henry Dumas Black American Literature Forum Vol 22 No 2 Henry Dumas Issue Summer 1988 pp 310 312 Verdelle A J February 1998 Paradise found a talk with Toni Morrison about her new novel Nobel Laureate s new book Paradise Interview Essence Magazine Rachel Tashjian Fran Lebowitz Will Never Read This Interview en us The Cut 21 nauryz 2019 Basty derekkozinen muragattalgan 12 sәuir 2021 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 15 nauryz 2021 Umerla nobelevskij laureat po literature Toni Morrison orys Interfax ru Basty derekkozinen muragattalgan 6 tamyz 2019 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 6 tamyz 2019 Beloved 1987 by Toni Morrison ALL TIME 100 Novels TIME Basty derekkozinen muragattalgan 7 kantar 2010 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 16 nauryz 2008