Таскөмір (қыр. Ташкөмүр) — Қырғыз Республикасының Жалалабат облысы облыстық бағыныстағы қала. Қазіргі уақытта қала құрамына Шамалдысай, Қызылжар және Теңдік ауылдары кіреді.
Қала | |
Таскөмір | |
қыр. Ташкөмүр | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Аймағы | |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 41°21′ с. е. 72°13′ ш. б. / 41.350° с. е. 72.217° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 41°21′ с. е. 72°13′ ш. б. / 41.350° с. е. 72.217° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты | 1930 |
Бұрынғы атаулары | Нарын |
Қала статусы | 1943 |
Жер аумағы | 4,8 км² |
Орталығының биiктігі | 585 м |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 40 400 адам (2017) |
Ұлттық құрамы | қырғыздар — 87,8% |
Сандық идентификаторлары | |
Телефон коды | 3745 |
Автомобиль коды | D және 04 |
Таскөмір шекарасы |
Тарих
Таскөмір қаласының қазіргі орналасқан жеріндегі алғашқы қоныстар революцияға дейінгі кезеңде көмір кен орындарының ашылуымен пайда болды.
Көмір өндіруді дамыту 1930-шы жылдардан Таскөмір — Әндіжан темір жолының құрылысынан кейін басталды. 1933 жылы шахта басқармасы құрылды.
1930 жылы осы аймақта көмір алабы ашылғанда, 1943 жылы қалаға көшкен шағын кеншілер қонысы құрылды.
1935 жылғы 20 желтоқсандағы БОАК Қаулысымен Қырғыз АССР-да орталығы Нарын елді мекеніндегі жаңа Таскөмір ауданы құрылды. Сол қаулымен Нарын Таскөмір елді мекені болып өзгертілді.
1989 жылы трихлорсилан, кремний тетрахлориді, поликристалл кремний және синтетикалық кварц тиглдерін өндіруге арналған жартылай өткізгіш материалдар зауыты іске қосылды.
География
Қала Нарын өзенінің оң жағалауында (Сырдария өзенінің алабы), Бішкек — Ош автотрассасының жанында орналасқан. Бішкек қаласына дейін - 450 км, ал Жалалабат қаласына дейін - 129 км.
Қала Ферғана алқабының солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан, солтүстік-батыс жағынан Ақсы ауданымен, солтүстік-шығыс жағынан — Қаракөл қаласымен, ал шығыс жағынан — Наукен ауданымен шектеседі.
Қала аумағы 48,3 км² құрайды және теңіз деңгейінен 585 метр биіктікте орналасқан.
Халқы
2009 жылғы Қырғызстан халқының санағы бойынша қала халқының саны 34 756 адамды құрады, оның ішінде қырғыздар — 30 530 адам (87,8%), өзбектер — 2635 адам (7,6%), орыстар — 680 адам (1,9%), татарлар — 542 адам (1,6%).
2017 жылдың 1 қаңтарына халық саны 40 400 адамды құрады.
1999 жылы қырғыздар 65%, орыстар — 12%, өзбектер — 8%, қазақтар — 1%, татарлар — 7%, украиндар — 1%, тәжіктер — 0,5%, басқа ұлттар — 5% құрады.
Дереккөздер
- 2017-жылдагы Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаар тибиндеги кыштактарынын калкынын саны, Численность населения Кыргызской Республики на 1 января 2017 года
- Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Taskomir kyr Tashkomүr Қyrgyz Respublikasynyn Zhalalabat oblysy oblystyk bagynystagy kala Қazirgi uakytta kala kuramyna Shamaldysaj Қyzylzhar zhәne Tendik auyldary kiredi ҚalaTaskomirkyr TashkomүrӘkimshiligiEl Қyrgyzstan ҚyrgyzstanAjmagyZhalalabat oblysyTarihy men geografiyasyKoordinattary41 21 s e 72 13 sh b 41 350 s e 72 217 sh b 41 350 72 217 G O Ya Koordinattar 41 21 s e 72 13 sh b 41 350 s e 72 217 sh b 41 350 72 217 G O Ya Қurylgan uakyty1930Buryngy ataularyNarynҚala statusy1943Zher aumagy4 8 km Ortalygynyn biiktigi585 mTurgyndaryTurgyny40 400 adam 2017 Ұlttyk kuramykyrgyzdar 87 8 ozbekter 7 6 orystar 1 9 tatarlar 1 6 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody3745Avtomobil kodyD zhәne 04TaskomirTaskomir shekarasyTarihTaskomir kalasynyn kazirgi ornalaskan zherindegi algashky konystar revolyuciyaga dejingi kezende komir ken oryndarynyn ashyluymen pajda boldy Komir ondirudi damytu 1930 shy zhyldardan Taskomir Әndizhan temir zholynyn kurylysynan kejin bastaldy 1933 zhyly shahta baskarmasy kuryldy 1930 zhyly osy ajmakta komir alaby ashylganda 1943 zhyly kalaga koshken shagyn kenshiler konysy kuryldy 1935 zhylgy 20 zheltoksandagy BOAK Қaulysymen Қyrgyz ASSR da ortalygy Naryn eldi mekenindegi zhana Taskomir audany kuryldy Sol kaulymen Naryn Taskomir eldi mekeni bolyp ozgertildi 1989 zhyly trihlorsilan kremnij tetrahloridi polikristall kremnij zhәne sintetikalyk kvarc tiglderin ondiruge arnalgan zhartylaj otkizgish materialdar zauyty iske kosyldy GeografiyaҚala Naryn ozeninin on zhagalauynda Syrdariya ozeninin alaby Bishkek Osh avtotrassasynyn zhanynda ornalaskan Bishkek kalasyna dejin 450 km al Zhalalabat kalasyna dejin 129 km Қala Fergana alkabynyn soltүstik shygys boliginde ornalaskan soltүstik batys zhagynan Aksy audanymen soltүstik shygys zhagynan Қarakol kalasymen al shygys zhagynan Nauken audanymen shektesedi Қala aumagy 48 3 km kurajdy zhәne teniz dengejinen 585 metr biiktikte ornalaskan Halky2009 zhylgy Қyrgyzstan halkynyn sanagy bojynsha kala halkynyn sany 34 756 adamdy kurady onyn ishinde kyrgyzdar 30 530 adam 87 8 ozbekter 2635 adam 7 6 orystar 680 adam 1 9 tatarlar 542 adam 1 6 2017 zhyldyn 1 kantaryna halyk sany 40 400 adamdy kurady 1999 zhyly kyrgyzdar 65 orystar 12 ozbekter 8 kazaktar 1 tatarlar 7 ukraindar 1 tәzhikter 0 5 baska ulttar 5 kurady Derekkozder2017 zhyldagy Kyrgyz Respublikasynyn oblustarynyn rajondorunun shaarlarynyn shaar tibindegi kyshtaktarynyn kalkynyn sany Chislennost naseleniya Kyrgyzskoj Respubliki na 1 yanvarya 2017 goda Perepis naseleniya Kirgizii 2009 Dzhalal Abadskaya oblast