Тапир (Tapiridae)- тақтұяқтылар отрядының бір тұқымдасы.
Тапир Қазбалық ауқымы: 55–0 Ma Early Эоцен– | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||
түрлері | ||||||||||||||
|
Эоцен кезеңінің басында (шамамен 55 млн.жыл бұрын) пайда болған. Дене тұрқы 2 мм-дей, салмағы 200-300 кг,сыртқы пішіні жабайы шошқаға ұқсас. Тұмсығы қысқа,басы ұзынша,құлағы кішкентай, құйрығы қысқа. Алдыңғы аяқтары 4 тұяқты, ал артқылары 3 тұяқты.Терісі қалың,қысқа,тығыз түкті. Қазір тіршілік ететін.Тапирдің 5 түрі бар,олар негізінен Орталық және Оңтүстік Америка мен Оңтүстік Шығыс \Азияда (Бирма,Тайланд, Малакка шығанағында, Суматрада) таралған. Тропиктік ормандарда сулы, батпақты жерлерін мекендейді, тек тау тапирі Анд тауларында 4000 м-ден астам биіктікте кездеседі.Қазақстанда Қалмақпай (Зайсан ойпаты), Ақтау, Шынжырлыда , Жетісу(Жоңғар)Алатауы етегіндегі полеонтол. Қазба орындарынан бірнеше түрлері табылған. Ағаш, бұта жапырағы, шөптесін өсімдіктермен қоректенеді,жақсы жүзеді,сүңгиді. Жеке-жеке жүреді,жыныстық жағынан 3-4 жасынан жетіледі, буаздық мерзімі 390-400 күндей, жалқы төл туады. 30 жылдай тіршілік етеді.Оның 2 түрі қорғауға алынып Халықаралық табиғат қорғау одағының «Қызыл кітабына»енгізілген.
Дереккөздер
- «Қазақстан» Ұлттық энциклопедия. /Бас ред.Б.Аяған. 8 том. Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», Алматы, 2006.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tapir Tapiridae taktuyaktylar otryadynyn bir tukymdasy Tapir Қazbalyk aukymy 55 0 Ma PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NEarly Eocen Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby SүtkorektilerSaby TaktuyaktylarҰly tukymdasy TapiroideaTukymdasy Tapiridae 1821Tegi Tapirus 1772tүrleri Eocen kezeninin basynda shamamen 55 mln zhyl buryn pajda bolgan Dene turky 2 mm dej salmagy 200 300 kg syrtky pishini zhabajy shoshkaga uksas Tumsygy kyska basy uzynsha kulagy kishkentaj kujrygy kyska Aldyngy ayaktary 4 tuyakty al artkylary 3 tuyakty Terisi kalyn kyska tygyz tүkti Қazir tirshilik etetin Tapirdin 5 tүri bar olar negizinen Ortalyk zhәne Ontүstik Amerika men Ontүstik Shygys Aziyada Birma Tajland Malakka shyganagynda Sumatrada taralgan Tropiktik ormandarda suly batpakty zherlerin mekendejdi tek tau tapiri And taularynda 4000 m den astam biiktikte kezdesedi Қazakstanda Қalmakpaj Zajsan ojpaty Aktau Shynzhyrlyda Zhetisu Zhongar Alatauy etegindegi poleontol Қazba oryndarynan birneshe tүrleri tabylgan Agash buta zhapyragy shoptesin osimdiktermen korektenedi zhaksy zhүzedi sүngidi Zheke zheke zhүredi zhynystyk zhagynan 3 4 zhasynan zhetiledi buazdyk merzimi 390 400 kүndej zhalky tol tuady 30 zhyldaj tirshilik etedi Onyn 2 tүri korgauga alynyp Halykaralyk tabigat korgau odagynyn Қyzyl kitabyna engizilgen Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas red B Ayagan 8 tom Almaty Қazak enciklopediyasy Almaty 2006