Тана мырза Тілемісұлы (1803–1868) — болыс, ел билеушісі, Құнанбайдың замандасы, құдасы. Тананың әкесі Тілеміс Байжігіт-Мұрын елінің атақты биі болған. Найман тайпасы Қаракерей руы Мұрыннан шыққан.
Оның немере қызы Тектіге Құнанбайдың баласы Ысқақ үйленген. Одан туған. Тана Мұрын еліне, Құнанбай Тобықты еліне бір жылда (1844) болыс болып сайланған. Тана мырза деген жерінде орыс-қытай шекарасы туралы комиссияның мүшесі ретінде (1858) құжатқа қол қойған. Оған (1868) шені берілген. Тана мырза Ертіс өзеніне таяу жердегі Көкпектіде мешіт салдырған. Мешіттің ашылу тойына Құнанбайды да шақырған. Сол тойға Құнанбай Абайды да ертіп барды деген деректер бар. Абай ісінде Тана мырзаның тәжірибесін пайдаланған.
Өмірбаяны
Тана Тілемісұлы - ел ішінде Тана мырза деген атпен мәлім атақты мырза әрі би. 1803 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Ақсуат өңірінде дүниеге келген. Жасынан мұсылманша сауат ашқан ол ел билігіне ерте араласқан. 1842 жылы басқарушысы болған. Тана мырза салдырған елдегі алғашқы білім ордасы "Ақ мектеп" орны әлі күнге дейін бар. Өзі билік жүргізген елде суармалы жерлерге егін ектірген, елді өнер-білімге баулып, мешіттер салдырған. 1849 жылы Көкпекті округіне ғылыми зерттеумен келген инженер А.Влангалидің, 1863 жылы К.Струве мен Г.Потаниннің экспедициясына қатысып, жолбасшы болған. Бұл жөнінде осы аталған ғалымдардың жолжазбаларында айтылады. Патша өкіметінен поручик шенін алып, Анна лентасымен марапатталған. 1868 жылы осы өңірде, Сұлутал ауылының маңында қайтыс болған. Көкпекті ауданының орталығы Көкпекті ауылында Тана мырзаның атында мешіт бар. Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданындағы бір ауыл қазір Тана мырза ауылы деп аталады.
Дереккөздер
- https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:GISPVEhpKCgJ:https://tumalas.kz/question/%25D1%2588%25D0%25B5%25D0%25B6%25D1%2596%25D1%2580%25D0%25B5-3/+&cd=19&hl=en&ct=clnk&gl=kz&client=firefox-b-d
- Х.М.Ғабжалилов Қазақ ру-тайпаларының тарихы. Найман — Алматы: Алаш ТЗО, Полиграфкомбинат, 2008. — Т. 10. — 430 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-765-21-09.
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
- «Шығыс жұлдыздары» энциклопедиясы, «Фолиант» баспасы, 1-ші том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tana myrza Tilemisuly 1803 1868 bolys el bileushisi Қunanbajdyn zamandasy kudasy Tananyn әkesi Tilemis Bajzhigit Muryn elinin atakty bii bolgan Najman tajpasy Қarakerej ruy Murynnan shykkan Onyn nemere kyzy Tektige Қunanbajdyn balasy Yskak үjlengen Odan tugan Tana Muryn eline Қunanbaj Tobykty eline bir zhylda 1844 bolys bolyp sajlangan Tana myrza degen zherinde orys kytaj shekarasy turaly komissiyanyn mүshesi retinde 1858 kuzhatka kol kojgan Ogan 1868 sheni berilgen Tana myrza Ertis ozenine tayau zherdegi Kokpektide meshit saldyrgan Meshittin ashylu tojyna Қunanbajdy da shakyrgan Sol tojga Қunanbaj Abajdy da ertip bardy degen derekter bar Abaj isinde Tana myrzanyn tәzhiribesin pajdalangan ӨmirbayanyTana Tilemisuly el ishinde Tana myrza degen atpen mәlim atakty myrza әri bi 1803 zhyly kazirgi Shygys Қazakstan oblysynyn Aksuat onirinde dүniege kelgen Zhasynan musylmansha sauat ashkan ol el biligine erte aralaskan 1842 zhyly baskarushysy bolgan Tana myrza saldyrgan eldegi algashky bilim ordasy Ak mektep orny әli kүnge dejin bar Өzi bilik zhүrgizgen elde suarmaly zherlerge egin ektirgen eldi oner bilimge baulyp meshitter saldyrgan 1849 zhyly Kokpekti okrugine gylymi zertteumen kelgen inzhener A Vlangalidin 1863 zhyly K Struve men G Potaninnin ekspediciyasyna katysyp zholbasshy bolgan Bul zhoninde osy atalgan galymdardyn zholzhazbalarynda ajtylady Patsha okimetinen poruchik shenin alyp Anna lentasymen marapattalgan 1868 zhyly osy onirde Sulutal auylynyn manynda kajtys bolgan Kokpekti audanynyn ortalygy Kokpekti auylynda Tana myrzanyn atynda meshit bar Shygys Қazakstan oblysy Tarbagataj audanyndagy bir auyl kazir Tana myrza auyly dep atalady Derekkozderhttps webcache googleusercontent com search q cache GISPVEhpKCgJ https tumalas kz question 25D1 2588 25D0 25B5 25D0 25B6 25D1 2596 25D1 2580 25D0 25B5 3 amp cd 19 amp hl en amp ct clnk amp gl kz amp client firefox b d H M Ғabzhalilov Қazak ru tajpalarynyn tarihy Najman Almaty Alash TZO Poligrafkombinat 2008 T 10 430 b 1000 taralym ISBN 9965 765 21 09 Abaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9 Shygys zhuldyzdary enciklopediyasy Foliant baspasy 1 shi tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet