Сплайсинг — мРНҚ-ң жетілген түрінің жасалуы. Ол иРНҚ-ның алғашқы транскриптынан белгілі гендермен кодталған белок түзілуі туралы мәлімет әкелетін участогін (интрондарды) алып тастағанда пайда болады. Бұл жұмысқа екі класты ферменттер—рестриктазалар және қатынасады. Рестриктазалар РНҚ алғашқы көшірмелерін кеседі, аллигазалар қалған кесінділерді (экзондарды) бір-біріне жалғайды, сөйтіп РНҚ-ның жетілген түрі пайда болады.
Сплайсинг процесінің механизмі
Ядродағы РНҚ-лар сплайсигті жүргізетін ферменттерге көмектесіп, к қызметін атқарады. Осы кофермент қызметін атқаратын РНҚ-лар экзондардың ұшын ұстап тұрады. Бұдан кейін фермент интронды тастап, экзондарды бір-бірімен жалғайды. Осы кезде аРНҚ ешбір ферменттің көмегінсіз өзіне-өзі сплайсинг жүргізе алатындығы тәжірибе жүзінде дәлелденді. Мысалы, ол үшін аРНҚ-ның генін бактерия плазмидасының құрамына, ал плазмианы бактерия жасушасына енгізген. Нәтижесінде бактерия жасушасында ешбір ферменттер болмаса да, аРНҚ өздігінен сплайсинг жүргізген. Бұдан біз РНҚ-ның ферменттік те қасиет көрсететінін білеміз.Осындай өзіне-өзі ферменттік катализ жүргізетін аРНҚ рибозим деп аталады. Рибо-РНҚ, ал зим-фермент дегенді білдіреді.Ж
Дереккөздер
- Вирусология, иммунология, генетика, молекулалық биология. Орысша-қазақша сөздік. – Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993 жыл. ISBN 5-630-0283-X
- алпы биология 10 сынып ISBN 978-601-293-067-2
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Splajsing mRNҚ n zhetilgen tүrinin zhasaluy Ol iRNҚ nyn algashky transkriptynan belgili gendermen kodtalgan belok tүzilui turaly mәlimet әkeletin uchastogin introndardy alyp tastaganda pajda bolady Bul zhumyska eki klasty fermentter restriktazalar zhәne katynasady Restriktazalar RNҚ algashky koshirmelerin kesedi alligazalar kalgan kesindilerdi ekzondardy bir birine zhalgajdy sojtip RNҚ nyn zhetilgen tүri pajda bolady Splajsing procesinin mehanizmiYadrodagy RNҚ lar splajsigti zhүrgizetin fermentterge komektesip k kyzmetin atkarady Osy koferment kyzmetin atkaratyn RNҚ lar ekzondardyn ushyn ustap turady Budan kejin ferment introndy tastap ekzondardy bir birimen zhalgajdy Osy kezde aRNҚ eshbir fermenttin komeginsiz ozine ozi splajsing zhүrgize alatyndygy tәzhiribe zhүzinde dәleldendi Mysaly ol үshin aRNҚ nyn genin bakteriya plazmidasynyn kuramyna al plazmiany bakteriya zhasushasyna engizgen Nәtizhesinde bakteriya zhasushasynda eshbir fermentter bolmasa da aRNҚ ozdiginen splajsing zhүrgizgen Budan biz RNҚ nyn fermenttik te kasiet korsetetinin bilemiz Osyndaj ozine ozi fermenttik kataliz zhүrgizetin aRNҚ ribozim dep atalady Ribo RNҚ al zim ferment degendi bildiredi ZhDerekkozderVirusologiya immunologiya genetika molekulalyk biologiya Oryssha kazaksha sozdik Almaty Ana tili baspasy 1993 zhyl ISBN 5 630 0283 X alpy biologiya 10 synyp ISBN 978 601 293 067 2 Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz