Сведберг

Све́дберг — суда өлшенген бөлшектердің тұндыру жылдамдығының центрифуга немесе ультрацентрифугадағы ортадан тепкіш үдеуіне қатынасымен анықталатын жүйеден тыс өлшем бірлігі, s седиментация коэффиценті. Сведберг уақыт өлшемдігіне ие және оның сандық шамасы 10⁻¹³ тең.

Дәстүрлі түрде седиментациялық талдауда вирустар, жасуша органеллалары, ақуыз макромолекулалары, полимерлер мен нуклеин қышқылдары сияқты наноөлшемді бөлшектердің (1—100 нм) седиментация коэффицентін өлшегенде қолданылады.

Берілген бірліктің халықаралық қабылданған қысқартылған белгісі — S (кейде Sv).

Швед физик-химигі құрметіне аталған.

Анықтамасы

Бірдей бөлшектердің сұйықтықтағы тұндыру жылдамдығы ${\displaystyle V}$ үдеуге ${\displaystyle a}$ тура пропорционал:

${\displaystyle V=s\cdot a.}$

Осы формуладағы пропорционалдық коэффициентін ${\displaystyle s}$ седиментация коэффициенті деп атайды және берілген формуламен анықтайды:

${\displaystyle s=V/a.}$

Ол тұнатын бөлшектердің тығыздығы мен өлшемдеріне байланысты. Осылайша s = 1 Св өлшеміне ие бөлшектердің тұндыру жылдамдығы стандартты жердің ауырлық күшінің үдеуі (g ≈ 10 м/с²) әсерінде ≈10⁻¹² м/с тең.

Дереккөздер

1. https://teaching.ncl.ac.uk/bms/wiki/index.php/Svedberg_unit(қолжетпейтін сілтеме)