Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сабден Оразалы Сабденұлы - Оңтүстік Қазақстан облысы Түлкібас ауданының Тастұмсық (бұрынғы Вознесеновка) ауылында 1947 жылы 20 мамырда дүниеге келген. Жанұялы (жұбайы Ақботаева Жанат Оразалықызы), Қайрат (1971-2000 жж.), Ризали (1996 ж.т.) есімді екі ұлы және Анар (1975 ж.т.), Жанар (1975 ж.т.), Гауһар (1989 ж.т.) есімді үш қызы бар.
Қазақ химия-технология институтын инженер-технолог мамандығы бойынша (1970 ж.) тамамдаған. Экономика ғылымдарының докторы, диссертациясының тақырыбы: «Жөндеу өндірісін тиімді басқарудың экономикалық проблемалары» (1989 ж.), профессор (1999 ж.), ХИА және ҚР ИА академигі (1992 ж.), ҚР ЖМ ҒА және ЖМ ХҒА академигі (1996 ж.), «Евразия» ХЭА академигі (1998ж.). ҚР ЖТҒА академигі (2009 ж.).
Шыққан тегі Ұлы жүздің Дулат тайпасы Шымыр руынан.
Еңбек жолы
Институт тамамдаған соң Шымкент қорғасын зауытында инженер-электрші (1970-1971 жж.); «Қазмонтажавтоматика» трестінің инженері (1971-73 жж.); Қазақстан ҒА Экономика институтында инженер, аға экономист, кіші және аға ғылыми қызметкер (1973-86 жж.) болып еңбек еткен. Одан әрі, ол КСРО ҒА Экономика институтының аға ғылыми қызметкері, машықтанушы-зерттеушісі (Мәскеу қ. 1986-87 жж.); Қазақстан ҒА Экономика институтының аға, бас ғылыми қызметкері (1987-90 жж.); ҚР Жоғарғы Кеңесінің Ғылым мен халық ағартуды дамыту мәселелері жөніндегі комитет төрағасы (1990-93 жж.); ҚР Жоғарғы кеңесінің экономикалық реформалар жөніндегі комитет төрағасы (1994-95 жж.); «Білім» білім беру жөніндегі халықаралық қазақ консорциумы кеңесінің төрағасы (1995 ж.); ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, Әлеуметтік-мәдени дамыту жөніндегі комитет мүшесі, Ғылым және жаңа технологиялар жөніндегі кіші комитет төрағасы (1996-99 жж.); ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, Әлеуметтік-мәдени дамыту жөніндегі комитет мүшесі (1999-2001 жж.); Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік университетінің президенті (2001 ж. шілде – 2003 ж. маусым). ҚАЗ ККА профессоры (2004-2006 жж.); «Қазақстан - АҚШ» Талдау және болжамдау институтының президенті (2005-2006 жж.); ҚР Білім және ғылым минситрлігінің Экономика институтының директоры (2006 ж. бастап). «Ғалымдар одағы » республикалық қоғамдық бірлестігінің президенті (2006 ж. бастап).
Қазақстан инженерлері одағының тең төрағасы (1993-95 жж.); «Еңбек» республикалық саяси партиясы төрағасының орынбасары (1995-97 жж.); 2000 жылдың қаңтарынан бастап Қазақстанның «Ауыл» социал-демократиялық партиясы төрағасының орынбасары (1999-2001 жж.). 2006 жылдан бастап 2009 жылға дейін БСДП президиумының мүшесі, 2007 жылдан ҚР Парламенті Мәжілісі жанындағы қоғамдық палата мүшесі.
11 жылдан астам тәжірибесі бар кәсіби саясаткер. ҚР Жоғарғы Кеңесінің 12-13 шақырылымдарының, ҚР Парламенті Мәжілісінің 1-ші (1995-99 жж.) және 2-ші (1999-2001 жж.) шақырылымдарының, барлығы 4 рет депутат сайланған. ҚР Парламенті Мәжілісінің 3-ші шақырылымының (2007 ж.) депутаттығына үміткер. ҚР Парламенті Мәжілісінің 4-ші шақырылымының (2007 ж.) депутаттығына БСДП атынан үміткер. Егеменді Қазақстанның өркендеуіне елеулі үлес қосты. ҚР Жоғарғы Кеңесінің, кейін ҚР Парламентінің депутаты бола жүріп, біздің еліміз үшін аса маңызды көптеген заңдардың әзірленуіне және қабылдануына тікелей қатысты. 1995 жылы оның басшылық етуімен, басты идеясы отандық тауар өндірушілерді мемлекеттік қолдау болып табылатын, «Жаңа экономикалық саясат тұжырымдамасы (ЖЭС)» жазылды және ҚР Жоғарғы Кеңесінде қабылданды. Одан әрі, ол жасаған ЖЭС тұжырымдамасы ҚР Үкіметінің іс-әрекеттерінің кезекті бағдарламаларында (1990-2001 жж.) іс жүзінде қолдау тапты және ел экономикасының дамуына ықпал етті. 1997-2001 ж.ж. аралығында ТМД елдерінің Парламентаралық Ассамблеясының ғылым және білім, мәдениет және бұқаралық ақпарат құралдары жөніндегі тұрақты комиссиясы басшыларының бірі болды. Қазақстанда және ТМД елдерінде экономикалық жүйені реформалауды заңнамалық қамтамасыз етуде де елеулі үлес қосты. Қазақстан тәуелсіз мемлекет мәртебесіне ие болу жағдайында ғылым мен ғылыми-техникалық саясат және нарықтық экономиканы қалыптастыру мәселелерінде, сондай-ақ ТМД елдері үшін моделді, ұсынымды заң жобаларын қабылдау жөніндегі Достастық елдерінің парламентаралық істерінде мемлекетаралық байланыстарды нығайтуға атсалысты. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің депутаттарының арасында біріншілердің бірі болып ТМД елдерінің Парламентаралық Ассамблеясының құрмет грамотасымен марапатталған. Ғылым және техника саласында Лениндік комсомол сыйлығының лауреаты (1980 ж.); «Қазақстан Республикасында нарықтық экономиканы дамытудың концептуалды негіздерін» (11 кітапты монографиялар) әзірлегені үшін, Ғылым, техника және білім саласындағы ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (2003 ж.).
460-тан астам ғылыми жарияланымдардың, соның ішінде 40 кітаптың авторы: «Управление ремонтным производством в условиях ускорения НТП» (1988 ж.), «Малые предприятия: опыт и перспективы развития» (1991 ж.), «Наука и научно-техническая политика в условиях рынка: глазами парламентария» (1992 ж.), «Наука. Образование. Рыночная экономика» (1994 ж.), «Экономичкская политика переходного периода на рубеже ХХІ века» (1997 ж.), «ХХІ ғасырға қандай экономикамен кіреміз» (1997 ж.), «Что делать....для восстановления экономикм Казахстана» (2000 ж.), «Рыночная экономика: учебное пособие» (2002 ж.), «Финансово-кредитное регулирование деятельности промышленных предприятий Казахстана: проблемы и перспективы» (2003 ж.), «Роль науки в социально-экономическом прогрессе Казахстана и задачи Союза ученых» (2006 ж.), «Бәсекелестік экономика» (2007 ж.), «Конкурентоспособность национальной экономики: критерии оценки и пути повышения» (2007 ж.), «Турар Рыскулов: государственная деятельность и экономические воззрения» (2007 ж.), «Инновационная экономика» (2008 ж.), «Избранные труды по экономике в 10 томах» (2009 ж.), «Логистика» (2010 ж.), «Интеллектуалды экономика – ХХІ ғасырдың технологиялық жаңғыруы» (2010 ж.), «Устойчивое инновационное развитие и мировые финансы в ХХІ веке» (2010 ж.). Еркін күрестен КСРО-ның спорт шебері, Қазақстанның чемпионы.
«Түрік халықтары тарихының панорамасы» альбомының идеясының (2003 ж.), сондай-ақ өз қаражатына тұрғызылған «Түркібасы Әулиесі» тарихи монументінің авторы болып табылады. «Жаралы сезім» көркем фильмінің идея авторы. Ресей мен Қазақстан арасында ғылыми ынтымақтастықты нығайтуда сіңірген еңбегі үшін, 2007 жылдың тамызында Ресейдің Қауіпсіздік Кеңесі «Ломоносов орденін» табыстаған.
Дереккөздер
- Құрастырушы авторы Асангелді Отаров Бәйдібек баба - Алып бәйтерек ұрпақтарының шежіресі. Шымыр. — Алматы: Издательство Өнер, 2007. — 816 б. — ISBN 978-601-209-017-8.
1. Қазақстан ғалымдары кітабы, 2011ж.
2. ↑http://ardaktylar.kz/ Мұрағатталған 29 наурыздың 2014 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sabden Orazaly Sabdenuly Ontүstik Қazakstan oblysy Tүlkibas audanynyn Tastumsyk buryngy Voznesenovka auylynda 1947 zhyly 20 mamyrda dүniege kelgen Zhanuyaly zhubajy Akbotaeva Zhanat Orazalykyzy Қajrat 1971 2000 zhzh Rizali 1996 zh t esimdi eki uly zhәne Anar 1975 zh t Zhanar 1975 zh t Gauһar 1989 zh t esimdi үsh kyzy bar Қazak himiya tehnologiya institutyn inzhener tehnolog mamandygy bojynsha 1970 zh tamamdagan Ekonomika gylymdarynyn doktory dissertaciyasynyn takyryby Zhondeu ondirisin tiimdi baskarudyn ekonomikalyk problemalary 1989 zh professor 1999 zh HIA zhәne ҚR IA akademigi 1992 zh ҚR ZhM ҒA zhәne ZhM HҒA akademigi 1996 zh Evraziya HEA akademigi 1998zh ҚR ZhTҒA akademigi 2009 zh Shykkan tegi Ұly zhүzdin Dulat tajpasy Shymyr ruynan Enbek zholyInstitut tamamdagan son Shymkent korgasyn zauytynda inzhener elektrshi 1970 1971 zhzh Қazmontazhavtomatika trestinin inzheneri 1971 73 zhzh Қazakstan ҒA Ekonomika institutynda inzhener aga ekonomist kishi zhәne aga gylymi kyzmetker 1973 86 zhzh bolyp enbek etken Odan әri ol KSRO ҒA Ekonomika institutynyn aga gylymi kyzmetkeri mashyktanushy zertteushisi Mәskeu k 1986 87 zhzh Қazakstan ҒA Ekonomika institutynyn aga bas gylymi kyzmetkeri 1987 90 zhzh ҚR Zhogargy Kenesinin Ғylym men halyk agartudy damytu mәseleleri zhonindegi komitet toragasy 1990 93 zhzh ҚR Zhogargy kenesinin ekonomikalyk reformalar zhonindegi komitet toragasy 1994 95 zhzh Bilim bilim beru zhonindegi halykaralyk kazak konsorciumy kenesinin toragasy 1995 zh ҚR Parlamenti Mәzhilisinin deputaty Әleumettik mәdeni damytu zhonindegi komitet mүshesi Ғylym zhәne zhana tehnologiyalar zhonindegi kishi komitet toragasy 1996 99 zhzh ҚR Parlamenti Mәzhilisinin deputaty Әleumettik mәdeni damytu zhonindegi komitet mүshesi 1999 2001 zhzh Қ A Yasaui atyndagy Halykaralyk Қazak Tүrik universitetinin prezidenti 2001 zh shilde 2003 zh mausym ҚAZ KKA professory 2004 2006 zhzh Қazakstan AҚSh Taldau zhәne bolzhamdau institutynyn prezidenti 2005 2006 zhzh ҚR Bilim zhәne gylym minsitrliginin Ekonomika institutynyn direktory 2006 zh bastap Ғalymdar odagy respublikalyk kogamdyk birlestiginin prezidenti 2006 zh bastap Қazakstan inzhenerleri odagynyn ten toragasy 1993 95 zhzh Enbek respublikalyk sayasi partiyasy toragasynyn orynbasary 1995 97 zhzh 2000 zhyldyn kantarynan bastap Қazakstannyn Auyl social demokratiyalyk partiyasy toragasynyn orynbasary 1999 2001 zhzh 2006 zhyldan bastap 2009 zhylga dejin BSDP prezidiumynyn mүshesi 2007 zhyldan ҚR Parlamenti Mәzhilisi zhanyndagy kogamdyk palata mүshesi 11 zhyldan astam tәzhiribesi bar kәsibi sayasatker ҚR Zhogargy Kenesinin 12 13 shakyrylymdarynyn ҚR Parlamenti Mәzhilisinin 1 shi 1995 99 zhzh zhәne 2 shi 1999 2001 zhzh shakyrylymdarynyn barlygy 4 ret deputat sajlangan ҚR Parlamenti Mәzhilisinin 3 shi shakyrylymynyn 2007 zh deputattygyna үmitker ҚR Parlamenti Mәzhilisinin 4 shi shakyrylymynyn 2007 zh deputattygyna BSDP atynan үmitker Egemendi Қazakstannyn orkendeuine eleuli үles kosty ҚR Zhogargy Kenesinin kejin ҚR Parlamentinin deputaty bola zhүrip bizdin elimiz үshin asa manyzdy koptegen zandardyn әzirlenuine zhәne kabyldanuyna tikelej katysty 1995 zhyly onyn basshylyk etuimen basty ideyasy otandyk tauar ondirushilerdi memlekettik koldau bolyp tabylatyn Zhana ekonomikalyk sayasat tuzhyrymdamasy ZhES zhazyldy zhәne ҚR Zhogargy Kenesinde kabyldandy Odan әri ol zhasagan ZhES tuzhyrymdamasy ҚR Үkimetinin is әreketterinin kezekti bagdarlamalarynda 1990 2001 zhzh is zhүzinde koldau tapty zhәne el ekonomikasynyn damuyna ykpal etti 1997 2001 zh zh aralygynda TMD elderinin Parlamentaralyk Assambleyasynyn gylym zhәne bilim mәdeniet zhәne bukaralyk akparat kuraldary zhonindegi turakty komissiyasy basshylarynyn biri boldy Қazakstanda zhәne TMD elderinde ekonomikalyk zhүjeni reformalaudy zannamalyk kamtamasyz etude de eleuli үles kosty Қazakstan tәuelsiz memleket mәrtebesine ie bolu zhagdajynda gylym men gylymi tehnikalyk sayasat zhәne naryktyk ekonomikany kalyptastyru mәselelerinde sondaj ak TMD elderi үshin modeldi usynymdy zan zhobalaryn kabyldau zhonindegi Dostastyk elderinin parlamentaralyk isterinde memleketaralyk bajlanystardy nygajtuga atsalysty Tәuelsiz Memleketter Dostastygy elderinin deputattarynyn arasynda birinshilerdin biri bolyp TMD elderinin Parlamentaralyk Assambleyasynyn kurmet gramotasymen marapattalgan Ғylym zhәne tehnika salasynda Lenindik komsomol syjlygynyn laureaty 1980 zh Қazakstan Respublikasynda naryktyk ekonomikany damytudyn konceptualdy negizderin 11 kitapty monografiyalar әzirlegeni үshin Ғylym tehnika zhәne bilim salasyndagy ҚR Memlekettik syjlygynyn laureaty 2003 zh 460 tan astam gylymi zhariyalanymdardyn sonyn ishinde 40 kitaptyn avtory Upravlenie remontnym proizvodstvom v usloviyah uskoreniya NTP 1988 zh Malye predpriyatiya opyt i perspektivy razvitiya 1991 zh Nauka i nauchno tehnicheskaya politika v usloviyah rynka glazami parlamentariya 1992 zh Nauka Obrazovanie Rynochnaya ekonomika 1994 zh Ekonomichkskaya politika perehodnogo perioda na rubezhe HHI veka 1997 zh HHI gasyrga kandaj ekonomikamen kiremiz 1997 zh Chto delat dlya vosstanovleniya ekonomikm Kazahstana 2000 zh Rynochnaya ekonomika uchebnoe posobie 2002 zh Finansovo kreditnoe regulirovanie deyatelnosti promyshlennyh predpriyatij Kazahstana problemy i perspektivy 2003 zh Rol nauki v socialno ekonomicheskom progresse Kazahstana i zadachi Soyuza uchenyh 2006 zh Bәsekelestik ekonomika 2007 zh Konkurentosposobnost nacionalnoj ekonomiki kriterii ocenki i puti povysheniya 2007 zh Turar Ryskulov gosudarstvennaya deyatelnost i ekonomicheskie vozzreniya 2007 zh Innovacionnaya ekonomika 2008 zh Izbrannye trudy po ekonomike v 10 tomah 2009 zh Logistika 2010 zh Intellektualdy ekonomika HHI gasyrdyn tehnologiyalyk zhangyruy 2010 zh Ustojchivoe innovacionnoe razvitie i mirovye finansy v HHI veke 2010 zh Erkin kүresten KSRO nyn sport sheberi Қazakstannyn chempiony Tүrik halyktary tarihynyn panoramasy albomynyn ideyasynyn 2003 zh sondaj ak oz karazhatyna turgyzylgan Tүrkibasy Әuliesi tarihi monumentinin avtory bolyp tabylady Zharaly sezim korkem filminin ideya avtory Resej men Қazakstan arasynda gylymi yntymaktastykty nygajtuda sinirgen enbegi үshin 2007 zhyldyn tamyzynda Resejdin Қauipsizdik Kenesi Lomonosov ordenin tabystagan DerekkozderҚurastyrushy avtory Asangeldi Otarov Bәjdibek baba Alyp bәjterek urpaktarynyn shezhiresi Shymyr Almaty Izdatelstvo Өner 2007 816 b ISBN 978 601 209 017 8 1 Қazakstan galymdary kitaby 2011zh 2 http ardaktylar kz Muragattalgan 29 nauryzdyn 2014 zhyly