Регель қызғалдағы немесе Грейг қызғалдағы (лат. Tulipa greigii) – лалагүлдер тұқымдасы қызғалдақ туысына жататын өсімдік.
Регель қызғалдағы | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Айтау тауындағы (Шу-Іле таулары) | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Tulipa regelii |
Өсетін жері
Қазақстанда Шу-Іле тауының аласа жоталары мен оның айналасындағы шөл далаларында ғана өсетін эндемик өсімдік. Регель қызғалдағы қолдан өсіруге оңай көнеді, бірақ құрғақ және күн жақсы түсетін топырақты қажет етеді. Бұл түр әсемдігі жағынан аса құнды емес, сондықтан ботаникалық бақтарда аз кездесетіндіктен ерекше түр ретінде сақталады. Әсемдік сапасы жоғары болмағанмен теориялық мәні бар. Азайып кетуіне байланысты қорғауды қажет етеді.
Ботаникалық сипаты
- Регель қызғалдағының биіктігі бар болғаны 5-10 см ғана болатын шағын түр.
- Пиязшығы жұмыртқа пішінді, оның сыртын қатты және қоңыр қабықша қаптап жатады, диаметрі 3 см.
- Ұшы үшкірленіп келген сопақша, жалпақ қандауыр тәрізді, сырты тегіс және жасылдау келген немесе сұрғылт түсті жалғыз жапырағы бар. Ол жапырақ сабақты гүл жағынан қапсыра орап жатады.
- Гүлі кішкентай, ұзындығының бар болғаны 3 см ғана. Гүлінің ішкі жағы ақ, оның кішкене сары жолағы бар, сырты қызғылт қара-көк түсті. Гүл қоршауының екі есе қысқа аталығының тозаң қабы ашық жатады, ұзындығы 5-7.
- Табиғатта сәуір айының аяғында, Ташкент ботаника бағында өсірілгендері наурыз айында гүлдейді.
Дереккөздер
- Қ.Сыбанбеков. "Жасыл әлем сырлары"
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Regel kyzgaldagy nemese Grejg kyzgaldagy lat Tulipa greigii lalagүlder tukymdasy kyzgaldak tuysyna zhatatyn osimdik Regel kyzgaldagyAjtau tauyndagy Shu Ile taulary Dүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby Tukymdasy LiliaceaeKishi tukymdasy Tegi Tүri T regeliiTulipa regeliiӨsetin zheriҚazakstanda Shu Ile tauynyn alasa zhotalary men onyn ajnalasyndagy shol dalalarynda gana osetin endemik osimdik Regel kyzgaldagy koldan osiruge onaj konedi birak kurgak zhәne kүn zhaksy tүsetin topyrakty kazhet etedi Bul tүr әsemdigi zhagynan asa kundy emes sondyktan botanikalyk baktarda az kezdesetindikten erekshe tүr retinde saktalady Әsemdik sapasy zhogary bolmaganmen teoriyalyk mәni bar Azajyp ketuine bajlanysty korgaudy kazhet etedi Botanikalyk sipatyRegel kyzgaldagynyn biiktigi bar bolgany 5 10 sm gana bolatyn shagyn tүr Piyazshygy zhumyrtka pishindi onyn syrtyn katty zhәne konyr kabyksha kaptap zhatady diametri 3 sm Ұshy үshkirlenip kelgen sopaksha zhalpak kandauyr tәrizdi syrty tegis zhәne zhasyldau kelgen nemese surgylt tүsti zhalgyz zhapyragy bar Ol zhapyrak sabakty gүl zhagynan kapsyra orap zhatady Gүli kishkentaj uzyndygynyn bar bolgany 3 sm gana Gүlinin ishki zhagy ak onyn kishkene sary zholagy bar syrty kyzgylt kara kok tүsti Gүl korshauynyn eki ese kyska atalygynyn tozan kaby ashyk zhatady uzyndygy 5 7 Tabigatta sәuir ajynyn ayagynda Tashkent botanika bagynda osirilgenderi nauryz ajynda gүldejdi DerekkozderҚ Sybanbekov Zhasyl әlem syrlary