Райымбек! Райымбек! — Мұқағали Мақатаевтың поэмасы.
Поэманың негізгі идеясы — XVIII ғасырдың басында жоңғарларға қарсы шапқан Райымбек батырдың ерлігін кейінгі жас ұрпаққа дәріптеу. Жастарға патриоттық сезім сыйлайтын туындыларды оқыту. Елін, жерін сүюге үйрету.
Поэманың қысқа нұсқасы
I бөлім
Тыныш жатқан қазақ еліне жоңғарлар шабады. Сол уақытта елінің,жерінің қиын жағдайға түскенін Қабай жырау зарлана айтады. Бастарына қара бұлт төніп, батырларынан айырылған қазақ елінің ауыр жағдайы суреттеледі. Сол уақытта Қабай жырау өліктер арасынан кішкентай баланы тауып алады......
II бөлім
Бала Райымбек ат жарысынан "Райымбек! Райымбек!" деп өз атын өзі ұрандап келеді. Баланың бұл қылығына ауыл ақсақалдары ашуланады. Райымбек өзіне Қабай жырауды қалқан тұтып, өз ойында түйіп жүрген сөздерін халыққа айтады. Оның осы айтқандарынан кейін әкесі Түке қайтыс болады. Райымбектің жасы 18-ге толады. "Қазақтарды жау шауып жатыр", деген хабарды естіген Райымбек жауға аттанбақ болады.......
III бөлім
Өзінің жауға аттанбақ тілегін биге айтады.Би оған қиын да қатыгез талап қояды.Би батырға Іледен өтсе, тілегі орындалатынын айтады. Бидің шартын орындап, Ілені кесіп өтеді. Халықтың ықыласына бөленіп, артына қол жинап, жауға шабады.
Поэманың басты кейіпкері
Поэманың басты кейіпкері - Райымбек Батыр. Райымбек Түкеұлы[1] (1705, қазіргі Алматы облысы — 1785, Алматы) — батыр, қолбасшы. Ұлы жүз Албан ішіндегі Алжан руының Сырымбет тармағынан. Атасы Хангелді батыр 18 ғ-дың 1-жартысында жоңғарларға қарсы күресте аты шығып, 1733 ж. Төле, Қодар билер, Сатай, Бөлек батырлармен бірге Ұлы жүз қазақтары атынан орыс патшайымы Анна Иоановнаға елші жіберген. Райымбек 17 жасында жоңғар басқыншыларына қарсы күресте ерлік көрсетіп, батыр атанды. Қалмақтың Бадам, Қорын, Ағанас, Секер, т.б. хан, ноян, батырларын жекпе-жекте жеңіп, Қаратау өңірі мен Жетісуды жаудан азат етуге басшылық жасағандардың бірі болған. Торайғыр және Сөгеті таулары аралығындағы “” деген жерде өткен шайқаста ерекше көзге түсті. 1733 ж. Бөлек батырмен бірге жоңғарға елші болып барған. Райымбектің ерекше еңбегін оның есімі Албан тайпасының ұранына айналғанынан да білуге болады. Көзі тірісінде “көріпкел”, “әулие” атанған. Ол Алматы алқабында Шілік, Жалаңаш өңірінде тоған қаздырып, су шығартып, егін ектірген.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Дереккөздер
Сілтемелер
- Райымбек! Райымбек! Bilim-all.kz сайтында
- М.Мақатаев поэмаларындағы бас кейіпкер образын жасау шеберлігі(қолжетпейтін сілтеме)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Rajymbek Rajymbek Mukagali Makataevtyn poemasy Poemanyn negizgi ideyasy XVIII gasyrdyn basynda zhongarlarga karsy shapkan Rajymbek batyrdyn erligin kejingi zhas urpakka dәripteu Zhastarga patriottyk sezim syjlajtyn tuyndylardy okytu Elin zherin sүyuge үjretu Poemanyn kyska nuskasyI bolim Tynysh zhatkan kazak eline zhongarlar shabady Sol uakytta elinin zherinin kiyn zhagdajga tүskenin Қabaj zhyrau zarlana ajtady Bastaryna kara bult tonip batyrlarynan ajyrylgan kazak elinin auyr zhagdajy suretteledi Sol uakytta Қabaj zhyrau olikter arasynan kishkentaj balany tauyp alady II bolim Bala Rajymbek at zharysynan Rajymbek Rajymbek dep oz atyn ozi urandap keledi Balanyn bul kylygyna auyl aksakaldary ashulanady Rajymbek ozine Қabaj zhyraudy kalkan tutyp oz ojynda tүjip zhүrgen sozderin halykka ajtady Onyn osy ajtkandarynan kejin әkesi Tүke kajtys bolady Rajymbektin zhasy 18 ge tolady Қazaktardy zhau shauyp zhatyr degen habardy estigen Rajymbek zhauga attanbak bolady III bolim Өzinin zhauga attanbak tilegin bige ajtady Bi ogan kiyn da katygez talap koyady Bi batyrga Ileden otse tilegi oryndalatynyn ajtady Bidin shartyn oryndap Ileni kesip otedi Halyktyn ykylasyna bolenip artyna kol zhinap zhauga shabady Poemanyn basty kejipkeriPoemanyn basty kejipkeri Rajymbek Batyr Rajymbek Tүkeuly 1 1705 kazirgi Almaty oblysy 1785 Almaty batyr kolbasshy Ұly zhүz Alban ishindegi Alzhan ruynyn Syrymbet tarmagynan Atasy Hangeldi batyr 18 g dyn 1 zhartysynda zhongarlarga karsy kүreste aty shygyp 1733 zh Tole Қodar biler Sataj Bolek batyrlarmen birge Ұly zhүz kazaktary atynan orys patshajymy Anna Ioanovnaga elshi zhibergen Rajymbek 17 zhasynda zhongar baskynshylaryna karsy kүreste erlik korsetip batyr atandy Қalmaktyn Badam Қoryn Aganas Seker t b han noyan batyrlaryn zhekpe zhekte zhenip Қaratau oniri men Zhetisudy zhaudan azat etuge basshylyk zhasagandardyn biri bolgan Torajgyr zhәne Sogeti taulary aralygyndagy degen zherde otken shajkasta erekshe kozge tүsti 1733 zh Bolek batyrmen birge zhongarga elshi bolyp bargan Rajymbektin erekshe enbegin onyn esimi Alban tajpasynyn uranyna ajnalganynan da biluge bolady Kozi tirisinde koripkel әulie atangan Ol Almaty alkabynda Shilik Zhalanash onirinde togan kazdyryp su shygartyp egin ektirgen Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet DerekkozderSiltemelerRajymbek Rajymbek Bilim all kz sajtynda M Makataev poemalaryndagy bas kejipker obrazyn zhasau sheberligi kolzhetpejtin silteme