Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Риниофиттер (лат. Rhynióphyta) – қарапайым құрылысты жойылып кеткен қазба өсімдіктер. Олардың сабақтары тармақталған, жапырақтары болмаған. Түтікті өсімдіктерге жатқан.
| Риниофиттер | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
|
Жер бетіндегі өсімдіктер әлемінің дамуында риниофиттердің тіршілік етуі өте белгілі кезең болады. Риниофиттердің кезеңі геологиялық мәні жағынан алғанда қысқа мерзімді болған, олардың жер бетіндегі тіршілік етуі 20-30 миллион жыл болып есептеледі. Девон кезеңінің орта шенінен азая бастайды да осы кезеңнің аяқ кезінде мүлдем жойылып кетеді. Риниофиттердің қазба қалдықтары силур кезеңі мен төменгі және орта девон кезеңі шөгінділерінен табылған.
Риниофиттердің әр түрлі түрінен кәдімгі , плаундар, қырықбуындылар пайда болды.
'Риниофиттер бөліміне тек қазба түрінде ғана белгілі 2-3 туыс жатады. Олардың өмірлік циклында спорофиті басым болып келеді. Вегетативті денесі дихотомиялы бұтақтанған теломдардың системасынан тұрады. Теломның жер беті бөлігінің жалпы құрылысының өзіндік ерекшілігі болады. Бұл әлі өркенге жатпайды, өйткені теломның өстерінде жапырақтары болмайды. Негізгі өсі айқын байқалады. Оның ортасын ксилема алып жатады, ал сыртын флоэма қоршап тұрады. Ксилемасы тұтас цилиндр тәрізді немесе сәулелі болып келеді. Ол трахеидтерден тұрады. Теломның шет жағы (қабықтық бөлігі) фотосинтездің қызметін атқарады. Эпидермисінде устьица аппаратары орналасады. Жер асты бөлігінің устьицесі болмайды. Нағыз тамырлары жоқ, оларды ризоидтары алмастырады. Спорангилері теломның жоғарғы ұштарында орналасады, спорангиясының қабықшасы көп қабатты. Риниофиттердің гаметофиттері табылмаған.
Классификациясы
Риниофиттер бөлімі екі кластан тұрады: риниопсидтер (Rhynіopsіda), зостерофиллопсидтер (Zosterophyllopsіda). Негізгі өкілдерінің біріне риния (Rhynіa туысы) жатады. Ол биіктігі 20 см, диаметрі 3 мм. болатын шөптесін өсімдік. Жер асты бөлігі тамырсабаққа ұқсас теломнан тұрады, одан жоғары қарай перпендикуляр орналасқан жер беті өстері кетеді.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Riniofitter lat Rhyniophyta karapajym kurylysty zhojylyp ketken kazba osimdikter Olardyn sabaktary tarmaktalgan zhapyraktary bolmagan Tүtikti osimdikterge zhatkan RiniofitterӘlemi EukariottarDүniesi ӨsimdikterKishi dүniesi Zhogary satydagy osimdikterBolimi Riniofitter Zher betindegi osimdikter әleminin damuynda riniofitterdin tirshilik etui ote belgili kezen bolady Riniofitterdin kezeni geologiyalyk mәni zhagynan alganda kyska merzimdi bolgan olardyn zher betindegi tirshilik etui 20 30 million zhyl bolyp esepteledi Devon kezeninin orta sheninen azaya bastajdy da osy kezennin ayak kezinde mүldem zhojylyp ketedi Riniofitterdin kazba kaldyktary silur kezeni men tomengi zhәne orta devon kezeni shogindilerinen tabylgan Riniofitterdin әr tүrli tүrinen kәdimgi plaundar kyrykbuyndylar pajda boldy Riniofitter bolimine tek kazba tүrinde gana belgili 2 3 tuys zhatady Olardyn omirlik ciklynda sporofiti basym bolyp keledi Vegetativti denesi dihotomiyaly butaktangan telomdardyn sistemasynan turady Telomnyn zher beti boliginin zhalpy kurylysynyn ozindik erekshiligi bolady Bul әli orkenge zhatpajdy ojtkeni telomnyn osterinde zhapyraktary bolmajdy Negizgi osi ajkyn bajkalady Onyn ortasyn ksilema alyp zhatady al syrtyn floema korshap turady Ksilemasy tutas cilindr tәrizdi nemese sәuleli bolyp keledi Ol traheidterden turady Telomnyn shet zhagy kabyktyk boligi fotosintezdin kyzmetin atkarady Epidermisinde ustica apparatary ornalasady Zher asty boliginin usticesi bolmajdy Nagyz tamyrlary zhok olardy rizoidtary almastyrady Sporangileri telomnyn zhogargy ushtarynda ornalasady sporangiyasynyn kabykshasy kop kabatty Riniofitterdin gametofitteri tabylmagan KlassifikaciyasyRiniofitter bolimi eki klastan turady riniopsidter Rhyniopsida zosterofillopsidter Zosterophyllopsida Negizgi okilderinin birine riniya Rhynia tuysy zhatady Ol biiktigi 20 sm diametri 3 mm bolatyn shoptesin osimdik Zher asty boligi tamyrsabakka uksas telomnan turady odan zhogary karaj perpendikulyar ornalaskan zher beti osteri ketedi