Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Псиломелан — mMnO • MnO 2 • nН2О . Формуласы дұрыс белгіленбеген. Грекше псилос — қасқа , мелас — қара деген сөз («шыны қара бас» десе де болады).
| Psilomelane | |
|---|---|
 A native sample of psilomelane | |
| Негізі | |
| Санаты | Минерал |
| Химиялық формуласы | The general formula Ba(Mn2+)(Mn4+)8O16(OH)4 or as (Ba,H2O)2Mn5O10 Barium Manganese Oxide Hydroxide |
| Ерекшеліктері | |
| 590.03 gm | |
| Түсі | black with gray pyrolusite bands |
| Botryoidal, Mammillary, Reniform | |
| monoclinic | |
| none | |
| conchoidal and uneven | |
| бойынша минерал қаттылығы | 5.0 - 6.0 |
| brownish black | |
| Opaque | |
| 3.7 - 4.7 | |
| Polish luster | vitreous to subadamantine |
| in | |
| Басқа сипаттамалары | hard black such as and |
Химиялық құрамы тұрақсыз. МnО және МnO2 ара қатыстары әр мелшерде, орта есеппен МnО 2 60—80%, МnО 8—25%, Н2О 4—6% болады. Қоспалары: Ғе2 О3 , Аl2 О 3 , SiО2 , СаО, MgO, ВаО, К2О, Na2 О, СоО тағы басқа. Сирек те болса 1—8% тунгомелен (WО3)кездеседі.
Қаттылығы 4—6, меншікті салмағы 4,4—4,7. Түсі қара, қара сұр. Дағы қызғылт қара; жылтырлығы металл тәрізді. Жымдастығы болмайды. Сингониясы ромбылық; көпшілігі аморфтық .
Кристалдық бейнесі. Әдетте кристалы срітіндіден жиналған іркінді формаларда қабат-қабат зоналы құрылыста немесе жұқа кристалдық агрегаттарда байқалады. Кристалл түрі тек шлифтерде микроскоппен анықталынады. Сонымен қатар оның кристалдары шар тәрізді домалақ түрде де таралған (оолиттер және конкрециялар). Дендрит түрінде құрылғандары да көп кездеседі.
Жаратылысы. Псиломелан ең алдымен экзогендік жағдайларда: марганец руда кендерініц тотықтану зоналарында және шыққан тегі шөгінді кендерде пайда болады. Сонымен қатар оныд гидротермалық генезисі марганец рудаларында шамалы минерал ретінде кездеседі.
Тотықтану зоналарында марганец сулы тотықтары қуыстарда іркіліп жиналған формалар түрінде және тығыз массалар түрінде пайда болады.
Марганецтің шөгінді кендерінде псиломелан тығыз руда қабаттар немесе оолиттер түрінде және қабаттасқан құрылысты, шар тәрізді конкрецияларда кездеседі.
Шығу тегі — гидротермалық рудаларда псиломелан көпшілігінде баритпен және кварцпен бірлесіп минералдардыд акырғы желілері есебінде байқалады.
Табиғи өзгеріске ұшырау әсерінен псиломелан тотықтанады, сусызданады, сөйтіл онан суы аз вернадит, суы жоқ пиролюзит пайда болады.
Псиломелан пиролюзитпен және марганецтің басқа минералдарымен қатар ферромарганецті қорытып алуда қара темір металлургиясына пайдаланылатын басты руда болып табылады.
Марганеці аз рудалар, темір рудаларынан шойын қорытқан кезде шихта есебінде қолданылады.
КСРО-дегі псиломеланы бар марганецтің шөгінді кендері Закавказьедегі Чиатурада (Грузия) және Украинадағы Никопольскіде кездеседі. Орталық Қазақтанның көп кендерінің (Жезді, Қаражал ) марганецқа қапақтарында псиломелан браунитті рудаларының тотықтану және сусыздану жағдайында пайда болады. Марганец кендері қайда болса, псиломелан соның тотығу зонасында кездеседі.
Дереккөздер
- Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Psilomelan mMnO MnO 2 nN2O Formulasy durys belgilenbegen Grekshe psilos kaska melas kara degen soz shyny kara bas dese de bolady PsilomelaneA native sample of psilomelaneNegiziSanaty MineralHimiyalyk formulasy The general formula Ba Mn2 Mn4 8O16 OH 4 or as Ba H2O 2Mn5O10 Barium Manganese Oxide HydroxideErekshelikteri590 03 gmTүsi black with gray pyrolusite bandsBotryoidal Mammillary Reniformmonoclinicnoneconchoidal and unevenbojynsha mineral kattylygy 5 0 6 0brownish blackOpaque3 7 4 7Polish luster vitreous to subadamantineinBaska sipattamalary hard black such as and Himiyalyk kuramy turaksyz MnO zhәne MnO2 ara katystary әr melsherde orta eseppen MnO 2 60 80 MnO 8 25 N2O 4 6 bolady Қospalary Ғe2 O3 Al2 O 3 SiO2 SaO MgO VaO K2O Na2 O SoO tagy baska Sirek te bolsa 1 8 tungomelen WO3 kezdesedi Қattylygy 4 6 menshikti salmagy 4 4 4 7 Tүsi kara kara sur Dagy kyzgylt kara zhyltyrlygy metall tәrizdi Zhymdastygy bolmajdy Singoniyasy rombylyk kopshiligi amorftyk Kristaldyk bejnesi Әdette kristaly sritindiden zhinalgan irkindi formalarda kabat kabat zonaly kurylysta nemese zhuka kristaldyk agregattarda bajkalady Kristall tүri tek shlifterde mikroskoppen anyktalynady Sonymen katar onyn kristaldary shar tәrizdi domalak tүrde de taralgan oolitter zhәne konkreciyalar Dendrit tүrinde kurylgandary da kop kezdesedi Zharatylysy Psilomelan en aldymen ekzogendik zhagdajlarda marganec ruda kenderinic totyktanu zonalarynda zhәne shykkan tegi shogindi kenderde pajda bolady Sonymen katar onyd gidrotermalyk genezisi marganec rudalarynda shamaly mineral retinde kezdesedi Totyktanu zonalarynda marganec suly totyktary kuystarda irkilip zhinalgan formalar tүrinde zhәne tygyz massalar tүrinde pajda bolady Marganectin shogindi kenderinde psilomelan tygyz ruda kabattar nemese oolitter tүrinde zhәne kabattaskan kurylysty shar tәrizdi konkreciyalarda kezdesedi Shygu tegi gidrotermalyk rudalarda psilomelan kopshiliginde baritpen zhәne kvarcpen birlesip mineraldardyd akyrgy zhelileri esebinde bajkalady Tabigi ozgeriske ushyrau әserinen psilomelan totyktanady susyzdanady sojtil onan suy az vernadit suy zhok pirolyuzit pajda bolady Psilomelan pirolyuzitpen zhәne marganectin baska mineraldarymen katar ferromarganecti korytyp aluda kara temir metallurgiyasyna pajdalanylatyn basty ruda bolyp tabylady Marganeci az rudalar temir rudalarynan shojyn korytkan kezde shihta esebinde koldanylady KSRO degi psilomelany bar marganectin shogindi kenderi Zakavkazedegi Chiaturada Gruziya zhәne Ukrainadagy Nikopolskide kezdesedi Ortalyk Қazaktannyn kop kenderinin Zhezdi Қarazhal marganecka kapaktarynda psilomelan braunitti rudalarynyn totyktanu zhәne susyzdanu zhagdajynda pajda bolady Marganec kenderi kajda bolsa psilomelan sonyn totygu zonasynda kezdesedi DerekkozderKristallografiya mineralogiya petrografiya Bul kitap Abaj atyndagy Қazaktyn memlekettik pedagogty institutynyn geografiya fakultetinde okylgan lekciyalardyn negizinde zhazyldy 1990 ISBN 2 9 3 254 69Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet