Прелюдия лат рrаеludere алдын ала ойнаймын кіріспе жасаймын аспапты музыкалық пьеса Прелюдия алғашында шығарманың алдынд

Прелюдия (лат. рrаеludere — алдын ала ойнаймын, кіріспе жасаймын) – аспапты музыкалық пьеса. Прелюдия алғашында шығарманың алдында (лютняда, клавесинде, органда) орындалатын, музыка мазмұнымен тығыз байланыстағы импровизациялық кіріспе түрінде пайда болды. 16 — 17 ғ-ларда прелюдия жеке жанр ретінде, мазмұны мен ойнау әдісі фантазияға жақын шығарма ретінде қалыптасты. 19 ғ-да романтик композиторлар (, А.Н.Скрябин, т.б.) шығармаларында прелюдия кіші формада, белгілі аспапқа арналған шығарма бағытында өріс алады. 20 ғ-да прелюдия жанры көп жоспарлы болып кіріспе ретінде (Д.Д. Шостакович, ), бөлек пьеса ретінде (С.В. Рахманинов, Шостакович) немесе кең дамыған күрделі шығарма ретінде (А.Шэнбергтің “Prelude op. 44”, оркестрге арналған туынды ретінде К.Дебюссидің “Прелюдысы”) қолданылды. Прелюдияны көп жазған композиторлардың бірі И.С. Йоганн Себастиан Бах. Сондай-ақ прелюдияның классикалық үлгілерін Шопен, А.К. Лядов, С.В. Рахманинов, Скрябин шығармаларынан көреміз. Прелюдияны Қазақстан композиторларынан Ғ.Жұбанова (рояльға арналған үш Прелюдиясы), І.Қожамияров (“Прелюдия-поэма”), Н.Меңдіғалиев (“Екі прелюдия”) жазған.

Дереккөздер

Қазақстан энциклопедиясы, VII-том
Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8

Қазақ энциклопедиясы

Осы мақала қазақ мәдениеті туралы бастама болып табылады. Бұны толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесуіңізді сұраймыз.

[source1-1] Қазақстан энциклопедиясы, VII-том

[2] Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8