Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Питондар, торлы жыландар (лат. Pythonidae) – жыландардың бір тұқымдасы. Кейде жалғанаяқты жыландарға қосылады
| Питондар | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Жолбарыс питон, | ||||||||||||||
|
Шығыс Жарты шардың тропиктік және субтропиктік аймақтарын мекендейтін 6 туысы, 27 түрі бар. Денесінің ұзындығы 1,5 м-ден () 10 м-ге дейін (торлы питон, салмағы 100 кг) жетеді. Түсі бірыңғай қоңырдан қара шұбар түске дейін өзгеріп отырады. Негізінен тасты, қамысты және қант құрағы өскен жерлерді мекендейді. Суда жақсы жүзеді және сүңгиді, кейде биік ағаш басына өрмелеп шығады. Жоғарағы ерін қалқанында жылы қанды жануарлардың жақындап келе жатқанын сезетін 2 – 5 жылу сезгіш кішкене шұңқырлары болады. Торлы жылан негізінен сүтқоректілермен, бауырымен жорғалаушылармен және құстармен қоректенеді. Ірі питондар шиебөрі, жайра, қабан мен леопардтың балаларын тұтастай жұтады. Кейде адамға да шабуы мүмкін. Торы жылан жұмыртқа салып (ұзындығы 9 см, 107 жұмыртқа) көбейеді. Оларды біраз уақытқа дейін аналығы басады, себебі аналығының дене температурасы қоршаған орта температурасынан 12 – 15 С-қа жоғары болады, бұл жағдай жұмыртқадан ересек дарабастың тезірек жетілуіне жағдай жасайды және жыртқыштардан қорғайды. Табиғи жағдайда питондар 25 жылдай өмір сүреді. Оңтүстік-шығыс Азияда кездесетін торлы анаконда – олардың ішіндегі ең үлкені. Кейбір елдерде Торлы жаланның еті мен майын тағамға, терісін түрлі әшекей мүліктерін жасауға пайдаланады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Pythonidae |
 | Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Pitondar torly zhylandar lat Pythonidae zhylandardyn bir tukymdasy Kejde zhalganayakty zhylandarga kosyladyPitondarZholbarys piton Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby Bauyrymen zhorgalaushylarSaby ҚabyrshaktylarKishi saby ZhylandarYksham saby Tukymdasy Pythonidae 1826 Shygys Zharty shardyn tropiktik zhәne subtropiktik ajmaktaryn mekendejtin 6 tuysy 27 tүri bar Denesinin uzyndygy 1 5 m den 10 m ge dejin torly piton salmagy 100 kg zhetedi Tүsi biryngaj konyrdan kara shubar tүske dejin ozgerip otyrady Negizinen tasty kamysty zhәne kant kuragy osken zherlerdi mekendejdi Suda zhaksy zhүzedi zhәne sүngidi kejde biik agash basyna ormelep shygady Zhogaragy erin kalkanynda zhyly kandy zhanuarlardyn zhakyndap kele zhatkanyn sezetin 2 5 zhylu sezgish kishkene shunkyrlary bolady Torly zhylan negizinen sүtkorektilermen bauyrymen zhorgalaushylarmen zhәne kustarmen korektenedi Iri pitondar shiebori zhajra kaban men leopardtyn balalaryn tutastaj zhutady Kejde adamga da shabuy mүmkin Tory zhylan zhumyrtka salyp uzyndygy 9 sm 107 zhumyrtka kobejedi Olardy biraz uakytka dejin analygy basady sebebi analygynyn dene temperaturasy korshagan orta temperaturasynan 12 15 S ka zhogary bolady bul zhagdaj zhumyrtkadan eresek darabastyn tezirek zhetiluine zhagdaj zhasajdy zhәne zhyrtkyshtardan korgajdy Tabigi zhagdajda pitondar 25 zhyldaj omir sүredi Ontүstik shygys Aziyada kezdesetin torly anakonda olardyn ishindegi en үlkeni Kejbir elderde Torly zhalannyn eti men majyn tagamga terisin tүrli әshekej mүlikterin zhasauga pajdalanady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tomOrtakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Pythonidae Bul biologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz