Ош қақтығысы (1990) — Қырғыз республикасында топталған әлеуметтік маселелердің өз уақытында шешілмей келісінен асып шыққан, қан төгілуге дейін жеткен ұлттар аралық қақтығысы. 1990 жылдың, маусымның алғашқы күндері тымызын Ош оқиғасы ұйымдастырылып, қырғыз және өзбек халықтарының қақтығысу Ош, Өзген қалаларында, олардың жақын маңда болып өтті. Сәуір–мамыр айларында Ош қаласында жасаған қырғыз жастары үй салу үшін жер сұрап биліктегілерге қайырылысады. Бірақ, облыстық жетекшілер оны ойдағыдай шешіп бере алған емес. Қашан ғана жастардың талаптары күшей бастағанда, оларға Ош қаласындағы өзбек диаспорасы жасаған аймақтан жер беріседі. Үйсіз қырғыз жастарының Оштың төңірегінен жер алып, үй құру әрекеттері айырым өзбек ұлтық автономиясы сұрауға ниеттенген жікшіл экстремисттер тарабынан қарсы қабыл алынып, шағын топтардың өз ара қақтығысы ұлттар аралық араздасуға дейін көтеріліп шықты. Нәтижеде, екі елдің ортасында каңды қақтығысы шығып, «елшілікке» Мәскеу килігісіп, арнайы даярлықтан өткен әскердік тәжірибеге ие әскерлер кіргізілген. Маусымның басында оңтүстік Қырғызстандың Ош, Өзгөн сияқты айырым аймақтарында, 7 маусымда Бішкекте коменданттық сағат кіргізілді. Елдік ақыл-ес бұл араздық шығаруға бағытталған оқиғаларға шек қоюға жетісті. Қырғыз-өзбек тарихи бауырластығы 200-ден астам кісінің өмірін алған бұл сынауға тұрыстық бере алды. Екі ел ынтымаққа келді. Қырғызстандағы демократиялық қимылды басу үшін Ош оқиғасын пайдалану әрекеттері нәтижесіз аяқтаған.
Дереккөздер
- А.А. Асанканов, Кыргыз тарыхы: Энциклопедия, Бишкек, 2003 ISBN 5-89750-150-5
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Osh kaktygysy 1990 Қyrgyz respublikasynda toptalgan әleumettik maselelerdin oz uakytynda sheshilmej kelisinen asyp shykkan kan togiluge dejin zhetken ulttar aralyk kaktygysy 1990 zhyldyn mausymnyn algashky kүnderi tymyzyn Osh okigasy ujymdastyrylyp kyrgyz zhәne ozbek halyktarynyn kaktygysu Osh Өzgen kalalarynda olardyn zhakyn manda bolyp otti Sәuir mamyr ajlarynda Osh kalasynda zhasagan kyrgyz zhastary үj salu үshin zher surap biliktegilerge kajyrylysady Birak oblystyk zhetekshiler ony ojdagydaj sheship bere algan emes Қashan gana zhastardyn talaptary kүshej bastaganda olarga Osh kalasyndagy ozbek diasporasy zhasagan ajmaktan zher berisedi Үjsiz kyrgyz zhastarynyn Oshtyn tonireginen zher alyp үj kuru әreketteri ajyrym ozbek ultyk avtonomiyasy surauga niettengen zhikshil ekstremistter tarabynan karsy kabyl alynyp shagyn toptardyn oz ara kaktygysy ulttar aralyk arazdasuga dejin koterilip shykty Nәtizhede eki eldin ortasynda kandy kaktygysy shygyp elshilikke Mәskeu kiligisip arnajy dayarlyktan otken әskerdik tәzhiribege ie әskerler kirgizilgen Mausymnyn basynda ontүstik Қyrgyzstandyn Osh Өzgon siyakty ajyrym ajmaktarynda 7 mausymda Bishkekte komendanttyk sagat kirgizildi Eldik akyl es bul arazdyk shygaruga bagyttalgan okigalarga shek koyuga zhetisti Қyrgyz ozbek tarihi bauyrlastygy 200 den astam kisinin omirin algan bul synauga turystyk bere aldy Eki el yntymakka keldi Қyrgyzstandagy demokratiyalyk kimyldy basu үshin Osh okigasyn pajdalanu әreketteri nәtizhesiz ayaktagan DerekkozderA A Asankanov Kyrgyz taryhy Enciklopediya Bishkek 2003 ISBN 5 89750 150 5Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet