Нәйлә Оразғұлқызы Базанова (11 қараша 1911 жыл, Бішкек – 11 қараша 1993 жыл, Алматы) — қазақстандық ғалым, қазақ әйелдері арасынан шыққан тұңғыш биология ғылыми докторы (1945), профессор (1946), Қазақстан ғылым академиясының академигі (1951), Қазақстан еңбек сіңірген ғылыми қайраткері (1946). Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институтын бітірген (1932). 1932–1947 жылдары сол институтта ассистент, доцент, профессор, кафедра меңгерушісі, 1948–1951 жылдары эксперименттік биологиялық инститтутының директоры, 1951–1966 жылдары Қазақстан ғылым академиясының биологиялық және медициналық бөлімінің академигі-хатшысы, 1966–1986 жылдары Физиологиялық институтының директоры, ал 1986–1993 жылдары сол институттың құрметті докторы болды. Негізгі ғылыми еңбектері ірі қара малдың ас қорыту ерекшеліктерін және жас төлдің өсуі мен физиологиясын зерттеуге арналған. Ол малдың ішек-қарнындағы мембраналы ас қорыту механизімін ашып, ішек-қарын кенерісіндегі ас қорыту күйіс малына да тән екенін дәлелдеді. Малды пропион қышқылды ашытқыш қосылған сүрлеменің жаңа түрімен азықтандыруды ұсынды. Ленин орденімен, , Еңбек Қызыл Ту ордені, екі рет Құрмет белгісі ордендерімен марапатталған.
Шығармалары
- Развитие регуляции кровообращения и дыхания у некоторых сельскохозяйственных животных в онтогенезе, А.-А., 1946;
- Функция молочной железы у сельскохозяйственных животных, А.-А., 1973 (соавт.);
- Пропионовокислые бактерии в силосовании и кормлении сельскохозяйственных животных, А.-А., 1977 (соавт.);
- Закономерности всасывательной деятельности желудочно-кишечного тракта, А.-А., 1985 (соавт.).
Дереккөздер
- Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
- Қазақ энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nәjlә Orazgulkyzy Bazanova 11 karasha 1911 zhyl Bishkek 11 karasha 1993 zhyl Almaty kazakstandyk galym kazak әjelderi arasynan shyk kan tungysh biologiya gylymi doktory 1945 professor 1946 Қazakstan gylym akademiyasynyn akademigi 1951 Қazakstan enbek sinirgen gylymi kajratkeri 1946 Almaty zootehnikalyk maldәrigerlik institutyn bitirgen 1932 1932 1947 zhyldary sol institutta assistent docent professor kafedra mengerushisi 1948 1951 zhyldary eksperimenttik biologiyalyk instittutynyn direktory 1951 1966 zhyldary Қazakstan gylym akademiyasynyn biologiyalyk zhәne medicinalyk boliminin akademigi hatshysy 1966 1986 zhyldary Fiziologiyalyk institutynyn direktory al 1986 1993 zhyldary sol instituttyn kurmetti doktory bol dy Negizgi gylymi enbekteri iri kara maldyn as korytu erekshelikterin zhәne zhas toldin osui men fiziologiyasyn zertteuge arnal gan Ol maldyn ishek karnyndagy membranaly as korytu mehanizimin ashyp ishek karyn kenerisindegi as korytu kүjis malyna da tәn ekenin dәleldedi Maldy propion kyshkyldy ashytkysh kosylgan sүrlemenin zhana tүrimen azyktandyrudy usyndy Lenin ordenimen Enbek Қyzyl Tu ordeni eki ret Қurmet belgisi ordenderimen marapattalgan ShygarmalaryRazvitie regulyacii krovoobrasheniya i dyhaniya u nekotoryh selskohozyajstvennyh zhivotnyh v ontogeneze A A 1946 Funkciya molochnoj zhelezy u selskohozyajstvennyh zhivotnyh A A 1973 soavt Propionovokislye bakterii v silosovanii i kormlenii selskohozyajstvennyh zhivotnyh A A 1977 soavt Zakonomernosti vsasyvatelnoj deyatelnosti zheludochno kishechnogo trakta A A 1985 soavt DerekkozderZhetisu enciklopediya Almaty Arys baspasy 2004 zhyl 712 bet 48 bet tүrli tүsti suretti zhapsyrma ISBN 9965 17 134 3 Қazak enciklopediyasy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet