Нұғыман Сәрсенұлы Манаев (17.09.1894, Атырау облысы, Құрманғазы ауданы Жанбай ауылы - 1942) — ғалым, ағартушы, мемлекет қайраткері. Уфадағы "Ғалия" медресесін бітірген (1916). Бейімбет Майлинмен бірге "Садақ" атты қазақ оқушыларының қолжазба журналын ұйымдастырып, қосымша редакторы болған. "Айқап" журналында мақалалары, 1915 жылы "Аяқталмаған романнан үзінді" көркем туындысы жарияланған. Медреседен кейін туған ауылында ұстаздық етіп, "Талап" мектебінің негізін салады. Болашақ мұғалімдер даярлайтын қысқа мерзімді курстар ұйымдастырған. 1919 — 22 жылдары жергілікті кеңес, оқу-ағарту жұмысына басшылық жасайды. 1923 - 25 жылдары Бөкей губерниясы атқару комитетінің орынбасары, губерния партия комитетінің бөлім меңгерушісі, 1925 - 26 жылдары Орал губерниясында бөлім меңгерушісі, 1926- 29 жылдары Жетісу губерниясы, Ақтөбе округ партия комитетерінің бірінші хатшысы, 1929 - 30 жылдары Қазақ АКСР-інің халық ағарту комиссары қызметтерін атқарған. Кейінгі жылдары аудармашылық және шығармашылық жұмыспен айналысқан. "Иман ислам" (Т.Жароковпен бірге) кітабы, "Жастар арасында", "Азамат" шағын пьесалары бар. Шәңгерей Бөкеев өлеңдері, Спандияр Көбеевтің "Қалың мал" романы жайлы зерттеулері ұлттық әдебиеттану ғылымына қосылған сүбелі үлес болып табылады. Манаев 1934 жылы Шәңгерейдің өлеңдер жинағын жеке кітап етіп бастырып, алғы сөзін, өмірбаянын, түсініктерін жазған.
Толығырақ
1918 жылы Уфадағы “Ға-лия” медресесін бітірген. 1916 – 20 жылдары Уфадағы “” баспаханасында әріп теруші, корректор, “Орал” газетінде жауапты хатшы, мектеп мұғалімі, кедейлер комитетінің төрағасы, Астрахань қалалық халық ағарту бөлімінің меңгерушісі болып істеді. 1921 – 28 жылдары Теңіз уездік атқару к-тінің төрағасы, , Орал губернияларында халық ағарту, үгіт-насихат бөлімдерінің меңгерушісі, Орал қаласындағы “” газетінің редакторы, 1926 – 28 жылдары Жетісу губерниясы және Ақтөбе округтік комитетітінің жауапты хатшысы, 1929 – 30 жылдары Қазақ АКСР-і халық ағарту халық комиссары, 1932 – 37 жылдары Қазақ мемлекеттік баспасының, Қазақ өлкелік комитеті мәдени-ағарту бөлімінің қызметкері, Қазақ марксизм-ленинизм ғылыми-зерттеулер институтында аудармашылар секторының меңгерушісі қызметтерін атқарған. 1938 жылы жазықсыз тұтқындалып, ату жазасына кесілген. 1958 жылы мамыр айында ақталды.
Дереккөздер
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- Қазақстанның халық комиссарлары (1920 – 1946), А., 2004
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nugyman Sәrsenuly Manaev 17 09 1894 Atyrau oblysy Қurmangazy audany Zhanbaj auyly 1942 galym agartushy memleket kajratkeri Ufadagy Ғaliya medresesin bitirgen 1916 Bejimbet Majlinmen birge Sadak atty kazak okushylarynyn kolzhazba zhurnalyn ujymdastyryp kosymsha redaktory bolgan Ajkap zhurnalynda makalalary 1915 zhyly Ayaktalmagan romannan үzindi korkem tuyndysy zhariyalangan Medreseden kejin tugan auylynda ustazdyk etip Talap mektebinin negizin salady Bolashak mugalimder dayarlajtyn kyska merzimdi kurstar ujymdastyrgan 1919 22 zhyldary zhergilikti kenes oku agartu zhumysyna basshylyk zhasajdy 1923 25 zhyldary Bokej guberniyasy atkaru komitetinin orynbasary guberniya partiya komitetinin bolim mengerushisi 1925 26 zhyldary Oral guberniyasynda bolim mengerushisi 1926 29 zhyldary Zhetisu guberniyasy Aktobe okrug partiya komiteterinin birinshi hatshysy 1929 30 zhyldary Қazak AKSR inin halyk agartu komissary kyzmetterin atkargan Kejingi zhyldary audarmashylyk zhәne shygarmashylyk zhumyspen ajnalyskan Iman islam T Zharokovpen birge kitaby Zhastar arasynda Azamat shagyn pesalary bar Shәngerej Bokeev olenderi Spandiyar Kobeevtin Қalyn mal romany zhajly zertteuleri ulttyk әdebiettanu gylymyna kosylgan sүbeli үles bolyp tabylady Manaev 1934 zhyly Shәngerejdin olender zhinagyn zheke kitap etip bastyryp algy sozin omirbayanyn tүsinikterin zhazgan Tolygyrak1918 zhyly Ufadagy Ғa liya medresesin bitirgen 1916 20 zhyldary Ufadagy baspahanasynda әrip terushi korrektor Oral gazetinde zhauapty hatshy mektep mugalimi kedejler komitetinin toragasy Astrahan kalalyk halyk agartu boliminin mengerushisi bolyp istedi 1921 28 zhyldary Teniz uezdik atkaru k tinin toragasy Oral guberniyalarynda halyk agartu үgit nasihat bolimderinin mengerushisi Oral kalasyndagy gazetinin redaktory 1926 28 zhyldary Zhetisu guberniyasy zhәne Aktobe okrugtik komitetitinin zhauapty hatshysy 1929 30 zhyldary Қazak AKSR i halyk agartu halyk komissary 1932 37 zhyldary Қazak memlekettik baspasynyn Қazak olkelik komiteti mәdeni agartu boliminin kyzmetkeri Қazak marksizm leninizm gylymi zertteuler institutynda audarmashylar sektorynyn mengerushisi kyzmetterin atkargan 1938 zhyly zhazyksyz tutkyndalyp atu zhazasyna kesilgen 1958 zhyly mamyr ajynda aktaldy DerekkozderҚazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 Қazakstannyn halyk komissarlary 1920 1946 A 2004 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz