Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Әзілхан Нұршайықов (15 желтоқсан, 1922 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Жарма ауданы, Ақбұзау ауылы - 12 ақпан, 2011 жылы Алматы) — жазушы, Ұлы Отан соғысының ардагері. Қазақ КСРнің Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1978). Қазақстанның халық жазушысы (1990). А.А.Фадеев атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты (1987). Шығыс Қазақстан облысының Құрметті азаматы.
| Әзілхан Нұршайықов | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Туған күні | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Туған жері | |||||||||||||||||
| Қайтыс болған күні | |||||||||||||||||
| Қайтыс болған жері | |||||||||||||||||
| Азаматтығы | |||||||||||||||||
| Ұлты | Қазақ | ||||||||||||||||
| Мансабы | |||||||||||||||||
| Шығармалардың тілі | қазақ тілі | ||||||||||||||||
| Дебюті | 1964 жылы «Махаббат әні» повесті | ||||||||||||||||
| Марапаттары |
| ||||||||||||||||
| Сыйлықтары | |||||||||||||||||
Өмірбаяны
Найман тайпасының Бура руынан шыққан.
- Алматы қаласындағы Тау-кен институтында, Семейдегі қазақ педагогикалық училищесінде, педагогикалық институтында оқыған.
- 1941 – 45 жылдары — Қызыл әскер қатарында соғысқа қатысты. Өлеңдері, әңгімелері мен очерктері майдандық, республикалық, облыстық газеттерде басылды.
- Соғыстан кейін ҚазМУ-ды бітірген (1949).
- 1953 – 79 жылдары — “” (қазіргі “Ұлан”) газетінің бөлім меңгерушісі, “Социалистік Қазақстан” (қазіргі “Егемен Қазақстан”) газетінде әдеби қызметкер, бөлім меңгерушісі, редактордың орынбасары,
- 1953 – 56 жылдары — Павлодар облысы “Қызыл ту” газетінің редакторы,
- 1961 – 63 жылдары — республикалық “Қазақ әдебиеті” газетінің бас редакторы, Қазақ Совет энциклопедиясы тіл, әдебиет және фольклор редакциясының меңгерушісі, Қазақстан ҒА Әдебиет және өнер институтында ғылыми қызметкер болды. Алғашқы очерк, әңгімелер жинағы “Алыстағы ауданда” деген атпен 1956 жылы жарық көрді.
- 1987 жылы — “Дорогие памяти” әскери-патриоттық жинағы үшін А.А. Фадеев атындағы халықаралық сыйлықты алды.
2011 жылы Азиада 2011 қысқы ойындарында эстафетаны жалғаған. Бірнеше күннен соң дүние салып, әйелінің жанында жерленген.
Шығармашылығы
- Тоғыз толғау, А., 1977
- Автопортрет, А., 1977
- Шығ. жин. 2 т., А., 1992
- Жамбылға хат: Әскери естеліктер, А., 1996
- Қаламгер және оның достары, А., 2000
- Өмір өрнектері: Әдеби күнделіктер, А., 2000
- Махаббат қызық мол жылдар (орыс тілінде, 1980 – 82), А., 2002
- Ақиқат пен аңыз, А., 2004
- Махаббат жырлары (орыс тілінде, 1965 – 82), А., 2005
- Мәңгілік махаббат жыры, А., 2005
- Таңд. шығ. жин., 10 т., 2005.
- Мәңгілік махаббат жыры: поэма.- А.:Өлке,2005.- 607 б.
- Мен журналистпін.-А.: Қазақстан, 1977.-167 б.
- Батырдың өмірі: шағын повестер, әңгімелер, естеліктер.-А.: Жазушы,1969.- 176 б.
- Боздақтар.-А.:Санат, 2005
- Жер туралы жыр: очерктер.-А.:Қазақстан, 1974.-320 б.
- Екі естелік (Мұхтар Әуезов пен Сәбит Мұқанов туралы хиқая, эсселер).-А.:Жалын,1985.-176 б.
Аудармалары
И.Буниннің шығармаларын, М.Шолоховтың “Адам тағдыры”, П.Павленконың “Жарияланбаған хат” әңгімелерін, А. Якобсонның “Қорқау” пьесасын, т.б. туындыларды қазақ тіліне аударды.
Мемлекеттік марапаттары
- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасы;
- 1943 жылы КСРО-ның «Ерлігі үшін» медалі;
- 1944 жылы КСРО-ның «Жауынгерлік ерлігі үшін» медалі;
- 1944 жылы КСРО-ның 3-дәрежедегі «Даңқ» Ордені
- 1945 жылы КСРО-ның «Германияны жеңгені үшін» медалі;
- 1945 жылы КСРО-ның «Варшаваны азамт еткені үшін» медалі;
- 1956 жылы КСРО-ның «Құрмет белгісі» Ордені;
- 1984 жылы КСРО-ның «Халықтар Достығы» Ордені;
- 1985 жылы КСРО-ның 2-дәрежедегі «Отан соғысы» Ордені;
- КСРО-ның Еңбек ардагері медалі;
- 1970 жылы «Қажырлы еңбегі үшін Ленин туғанына 100 жыл медалі;
- 1978 жылы «Ақиқат пен аңыз» романы үшін Абай атындағы Қазақ КСР-нің Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды.
- 1987 жылы А.А.Фадеев атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты;
- 1990 жылы «Қазақстанның халық жазушысы» құрметті атағы берілді.
- 1995 жылы тәуелсіз Қазақстанның «Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталды.
- 2005 жылы Тәуелсіз Қазақстан Республикасының мемлекеттік марапаты «Парасат ордені» елбасының жарлығымен марапатталған.
- 2010 жылы Тәуелсіз Қазақстан Республикасының Ең жоғарғы мемлекеттік марапаты «Отан ордені» мен елбасының өзі марапаттады (Астана, Ақорда 2010 жылы).
- 2010 жылы Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті елбасының әдебиет пен өнер саласындағы мемлекеттік және Президенттік степендиясының иегері.
- Шығыс Қазақстан облысының Құрметті азаматы
- Жарма ауданының Құрметті азаматы.
Жеке қасиеттері
- Әскери шені - аға сержант.
- Хоббиі - фотография, жақсы кітаптар жинау.
- Жұбайы - Өзбақанова-Нұршайықова Халима Қалиакбарқызы (1922-2001), оқытушы, әдеби серігі болған. Қыздары - Нұршайықова Жанар Әзілханқызы (1949 жылы туған), филология ғылымдарының докторы, профессор, Нұршайықова Жаннат Әзілханқызы (1951 жылы туған), экономист; ұлдары - Арнұр Әзілханұлы (1952 жылы туған), инженер-энергетик, Жаннұр Әзілханұлы (1954 жылы туған), инженер-электрик.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- http://e-kitap.kz/book/2161/read Мұрағатталған 15 шілденің 2021 жылы.
- http://e-kitap.kz/book/1315/read Мұрағатталған 15 шілденің 2021 жылы.
- Х.М.Ғабжалилов Қазақ ру-тайпаларының тарихы. Найман — Алматы: Алаш ТЗО, Полиграфкомбинат, 2008. — Т. 10. — 430 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-765-21-09.
- Қалқабаева С., Ә.Нұршайықов прозасындағы адамгершілік ізденістер, А., 2004
- Әлім І., Махаббат жыршысы, Аст., 2005
- Қазақстан Республикасында кімнің кім екені – 2011. 2 томдық анықтамалық. Алматы, 2011. ISBN 978-601-278-473-2
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әzilhan Nurshajykov 15 zheltoksan 1922 zhyly Shygys Қazakstan oblysy Zharma audany Akbuzau auyly 12 akpan 2011 zhyly Almaty zhazushy Ұly Otan sogysynyn ardageri Қazak KSRnin Memlekettik syjlygynyn laureaty 1978 Қazakstannyn halyk zhazushysy 1990 A A Fadeev atyndagy halykaralyk syjlyktyn laureaty 1987 Shygys Қazakstan oblysynyn Қurmetti azamaty Әzilhan NurshajykovTugan kүni15 zheltoksan 1922 1922 12 15 Tugan zheriShygys Қazakstan oblysy Zharma audanyҚajtys bolgan kүni12 akpan 2011 2011 02 12 88 zhas Қajtys bolgan zheriAlmatyAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanҰltyҚazakMansabyzhazushy Ұly Otan sogysynyn ardageriShygarmalardyn tilikazak tiliDebyuti1964 zhyly Mahabbat әni povestiMarapattarySyjlyktaryҚazak KSRnin Memlekettik syjlygynyn laureatyӨmirbayanyNajman tajpasynyn Bura ruynan shykkan Almaty kalasyndagy Tau ken institutynda Semejdegi kazak pedagogikalyk uchilishesinde pedagogikalyk institutynda okygan 1941 45 zhyldary Қyzyl әsker katarynda sogyska katysty Өlenderi әngimeleri men ocherkteri majdandyk respublikalyk oblystyk gazetterde basyldy Sogystan kejin ҚazMU dy bitirgen 1949 1953 79 zhyldary kazirgi Ұlan gazetinin bolim mengerushisi Socialistik Қazakstan kazirgi Egemen Қazakstan gazetinde әdebi kyzmetker bolim mengerushisi redaktordyn orynbasary 1953 56 zhyldary Pavlodar oblysy Қyzyl tu gazetinin redaktory 1961 63 zhyldary respublikalyk Қazak әdebieti gazetinin bas redaktory Қazak Sovet enciklopediyasy til әdebiet zhәne folklor redakciyasynyn mengerushisi Қazakstan ҒA Әdebiet zhәne oner institutynda gylymi kyzmetker boldy Algashky ocherk әngimeler zhinagy Alystagy audanda degen atpen 1956 zhyly zharyk kordi 1987 zhyly Dorogie pamyati әskeri patriottyk zhinagy үshin A A Fadeev atyndagy halykaralyk syjlykty aldy 2011 zhyly Aziada 2011 kysky ojyndarynda estafetany zhalgagan Birneshe kүnnen son dүnie salyp әjelinin zhanynda zherlengen ShygarmashylygyTogyz tolgau A 1977 Avtoportret A 1977 Shyg zhin 2 t A 1992 Zhambylga hat Әskeri estelikter A 1996 Қalamger zhәne onyn dostary A 2000 Өmir ornekteri Әdebi kүndelikter A 2000 Mahabbat kyzyk mol zhyldar orys tilinde 1980 82 A 2002 Akikat pen anyz A 2004 Mahabbat zhyrlary orys tilinde 1965 82 A 2005 Mәngilik mahabbat zhyry A 2005 Tand shyg zhin 10 t 2005 Mәngilik mahabbat zhyry poema A Өlke 2005 607 b Men zhurnalistpin A Қazakstan 1977 167 b Batyrdyn omiri shagyn povester әngimeler estelikter A Zhazushy 1969 176 b Bozdaktar A Sanat 2005 Zher turaly zhyr ocherkter A Қazakstan 1974 320 b Eki estelik Muhtar Әuezov pen Sәbit Mukanov turaly hikaya esseler A Zhalyn 1985 176 b AudarmalaryI Buninnin shygarmalaryn M Sholohovtyn Adam tagdyry P Pavlenkonyn Zhariyalanbagan hat әngimelerin A Yakobsonnyn Қorkau pesasyn t b tuyndylardy kazak tiline audardy Memlekettik marapattaryҚazak KSR Zhogargy Kenesinin Қurmet gramotasy 1943 zhyly KSRO nyn Erligi үshin medali 1944 zhyly KSRO nyn Zhauyngerlik erligi үshin medali 1944 zhyly KSRO nyn 3 dәrezhedegi Dank Ordeni 1945 zhyly KSRO nyn Germaniyany zhengeni үshin medali 1945 zhyly KSRO nyn Varshavany azamt etkeni үshin medali 1956 zhyly KSRO nyn Қurmet belgisi Ordeni 1984 zhyly KSRO nyn Halyktar Dostygy Ordeni 1985 zhyly KSRO nyn 2 dәrezhedegi Otan sogysy Ordeni KSRO nyn Enbek ardageri medali 1970 zhyly Қazhyrly enbegi үshin Lenin tuganyna 100 zhyl medali 1978 zhyly Akikat pen anyz romany үshin Abaj atyndagy Қazak KSR nin Memlekettik syjlygynyn laureaty atandy 1987 zhyly A A Fadeev atyndagy halykaralyk syjlyktyn laureaty 1990 zhyly Қazakstannyn halyk zhazushysy kurmetti atagy berildi 1995 zhyly tәuelsiz Қazakstannyn Eren enbegi үshin medalimen marapattaldy 2005 zhyly Tәuelsiz Қazakstan Respublikasynyn memlekettik marapaty Parasat ordeni elbasynyn zharlygymen marapattalgan 2010 zhyly Tәuelsiz Қazakstan Respublikasynyn En zhogargy memlekettik marapaty Otan ordeni men elbasynyn ozi marapattady Astana Akorda 2010 zhyly 2010 zhyly Қazakstan Respublikasynyn tungysh prezidenti elbasynyn әdebiet pen oner salasyndagy memlekettik zhәne Prezidenttik stependiyasynyn iegeri Shygys Қazakstan oblysynyn Қurmetti azamaty Zharma audanynyn Қurmetti azamaty Zheke kasietteriӘskeri sheni aga serzhant Hobbii fotografiya zhaksy kitaptar zhinau Zhubajy Өzbakanova Nurshajykova Halima Қaliakbarkyzy 1922 2001 okytushy әdebi serigi bolgan Қyzdary Nurshajykova Zhanar Әzilhankyzy 1949 zhyly tugan filologiya gylymdarynyn doktory professor Nurshajykova Zhannat Әzilhankyzy 1951 zhyly tugan ekonomist uldary Arnur Әzilhanuly 1952 zhyly tugan inzhener energetik Zhannur Әzilhanuly 1954 zhyly tugan inzhener elektrik Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 http e kitap kz book 2161 read Muragattalgan 15 shildenin 2021 zhyly http e kitap kz book 1315 read Muragattalgan 15 shildenin 2021 zhyly H M Ғabzhalilov Қazak ru tajpalarynyn tarihy Najman Almaty Alash TZO Poligrafkombinat 2008 T 10 430 b 1000 taralym ISBN 9965 765 21 09 Қalkabaeva S Ә Nurshajykov prozasyndagy adamgershilik izdenister A 2004 Әlim I Mahabbat zhyrshysy Ast 2005 Қazakstan Respublikasynda kimnin kim ekeni 2011 2 tomdyk anyktamalyk Almaty 2011 ISBN 978 601 278 473 2