Нығмет Нұрмақұлы Нұрмақов — (25 сәуір 1895 жылы, Семей облысы Қарқаралы уезі - 25 қыркүйек 1937 жылы Мәскеу) - ірі мемлекет және қоғам қайраткері.
Өмірбаяны
- Арғын тайпасы Қаракесек руының Көшім бөлімінен шыққан.
- 1915 жылы бітірген.
- 1931 жылы ВКП (б) ОК жанындағы Коммунистік университетті тәмамдады.
- 1915—1918 жылдары Қарқаралыда мектеп мұғалімі.
- 1918 жылы ақпан-мамыр айлары — жұмысшы шаруа депутаттары Қарқаралы уездік кеңесінің хатшысы.
- 1918—1919 жж. Ақгвардияшылар түрмесінде.
- 1920—1921 жж. — Қарқаралы уездік ревкомының, уездік атқару комитетінің, Семей губерниялық әскери ревкомының мүшесі және бөлім меңгерушісі, губкомның бөлім меңгерушісі, Семей губерниялық атқару комитетінің мүшесі.
- 1921 жылдың қазанынан революциялық Трибуналдың төрағасы.
- 1923 жылдың 11 сәуірінен РКФСР Жоғарғы Сотының қазақ бөлімінің төрағасы. Н. Нұрмақовтың Жоғарғы Сот пен губерниялық прокуратураның қалыптасуындағы ролі ерекше зор.
- 1923—1924 жж. Юстиция халық комиссары. Осы кезеңде прокуратура мен сот органдарын ұйымдастыру, кәсіби кадрларды даярлау, іс жүргізуге қазақ тілін енгізу жұмыстары аяқталды. Орынборда тұңғыш өлкелік заң курсының ашылуы Нұрмақовтың қызметке келуімен дәл келді. Қысқа мерзімді курстар Семейде, Ақмолада, Қостанайда ашылды. Олардың жанынан еңбек сессиялары ұйымдастырылды. 1922 жылғы 13 шілдеде екінші шақырылған КирЦИК-тің ІІІ сессиясында прокурорлық қадағалау туралы, адвокатура туралы Ережелер қабылданды. 1923 жылғы 28 желтоқсанда КирЦИК жанындағы бас Тәртіптік Кеңес туралы қаулы бекітілді.
- 1925 жылғы қыркүйек—қазан айлары — ВКП(б) Киробкомының бөлім меңгерушісі.
- 1924 жылғы қазан — 1929 жылғы сәуір — ҚАКСР Халық Комиссарлары кеңесінің төрағасы.
- 1929—1931 жж. — Мәскеуде оқуда.
- 1931—1937 жж. — ВЦИК хатшысының орынбасары. ВЦИК Президумының бөлім меңгерушісі ВКП(б) Қазақ өлкелік комитетінің ҚАКСР ОАК мүшесі.
- 1937 жылы атылып, 1956 жылғы тамызда ақталды.
Сіңірген еңбектері
Нығмет Нұрмақов берік қалыптасқан интернационалист болды. Ол туған республика жетістіктерін бүкіл совет елінің табыстарымен тығыз байланыста қарады. Оның Одақтық үкімет алдына қойған бірқатар маңызды ұсыныстары терең дәйектілігімен назар аударды. Мәселен, астықты аудандардың бірі ретінде Қазақстанның ролін арттырудың қажеттігін мәселе етіп қойды. Партиялық және мемлекеттік жұмыстың қай саласында жүрсе де барлық күш-жігерін, ұйымдастырушылық дарыны мен білімін жаңа құрылыс ісіне аянбай жұмсады.
Дереккөздер
- Болатбек Нәсенов. Абыралы сұңқарлары. III-бөлім, 4-кітап, Новосібір, 2002 ж. ISBN 9965-25-468-2
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nygmet Nurmakuly Nurmakov 25 sәuir 1895 zhyly Semej oblysy Қarkaraly uezi 25 kyrkүjek 1937 zhyly Mәskeu iri memleket zhәne kogam kajratkeri Nygmet NurmakovӨmirbayanyArgyn tajpasy Қarakesek ruynyn Koshim boliminen shykkan 1915 zhyly bitirgen 1931 zhyly VKP b OK zhanyndagy Kommunistik universitetti tәmamdady 1915 1918 zhyldary Қarkaralyda mektep mugalimi 1918 zhyly akpan mamyr ajlary zhumysshy sharua deputattary Қarkaraly uezdik kenesinin hatshysy 1918 1919 zhzh Akgvardiyashylar tүrmesinde 1920 1921 zhzh Қarkaraly uezdik revkomynyn uezdik atkaru komitetinin Semej guberniyalyk әskeri revkomynyn mүshesi zhәne bolim mengerushisi gubkomnyn bolim mengerushisi Semej guberniyalyk atkaru komitetinin mүshesi 1921 zhyldyn kazanynan revolyuciyalyk Tribunaldyn toragasy 1923 zhyldyn 11 sәuirinen RKFSR Zhogargy Sotynyn kazak boliminin toragasy N Nurmakovtyn Zhogargy Sot pen guberniyalyk prokuraturanyn kalyptasuyndagy roli erekshe zor 1923 1924 zhzh Yusticiya halyk komissary Osy kezende prokuratura men sot organdaryn ujymdastyru kәsibi kadrlardy dayarlau is zhүrgizuge kazak tilin engizu zhumystary ayaktaldy Orynborda tungysh olkelik zan kursynyn ashyluy Nurmakovtyn kyzmetke keluimen dәl keldi Қyska merzimdi kurstar Semejde Akmolada Қostanajda ashyldy Olardyn zhanynan enbek sessiyalary ujymdastyryldy 1922 zhylgy 13 shildede ekinshi shakyrylgan KirCIK tin III sessiyasynda prokurorlyk kadagalau turaly advokatura turaly Erezheler kabyldandy 1923 zhylgy 28 zheltoksanda KirCIK zhanyndagy bas Tәrtiptik Kenes turaly kauly bekitildi 1925 zhylgy kyrkүjek kazan ajlary VKP b Kirobkomynyn bolim mengerushisi 1924 zhylgy kazan 1929 zhylgy sәuir ҚAKSR Halyk Komissarlary kenesinin toragasy 1929 1931 zhzh Mәskeude okuda 1931 1937 zhzh VCIK hatshysynyn orynbasary VCIK Prezidumynyn bolim mengerushisi VKP b Қazak olkelik komitetinin ҚAKSR OAK mүshesi 1937 zhyly atylyp 1956 zhylgy tamyzda aktaldy Sinirgen enbekteriNygmet Nurmakov berik kalyptaskan internacionalist boldy Ol tugan respublika zhetistikterin bүkil sovet elinin tabystarymen tygyz bajlanysta karady Onyn Odaktyk үkimet aldyna kojgan birkatar manyzdy usynystary teren dәjektiligimen nazar audardy Mәselen astykty audandardyn biri retinde Қazakstannyn rolin arttyrudyn kazhettigin mәsele etip kojdy Partiyalyk zhәne memlekettik zhumystyn kaj salasynda zhүrse de barlyk kүsh zhigerin ujymdastyrushylyk daryny men bilimin zhana kurylys isine ayanbaj zhumsady DerekkozderBolatbek Nәsenov Abyraly sunkarlary III bolim 4 kitap Novosibir 2002 zh ISBN 9965 25 468 2