Нигер (Nіger) – Батыс Африкадағы өзен; алабы мен ұзындығы жөнінен Конго мен Нілден кейін үшінші орында. Гвинея, Мали, Нигер, Нигерия мемлекеттерінің аумағы арқылы ағып өтеді.
Нигер | |
---|---|
Малидегі Нигер аралы | |
Сипаттамасы | |
Ұзындығы | 4160 км |
Су алабының ауданы | 2 117 700 км² |
Су алабы | Атлант мұхиты |
Су шығыны | 8630 м³/с |
Бастауы | Гвинеяның оңтүстік шығысы |
• Биіктігі | 745 м |
• Координаттары | 9°04′55″ с. е. 10°43′24″ б. б. / 9.08194° с. е. 10.72333° б. б. (G) (O) (Я) |
Сағасы | Атлант мұхиты |
• Биіктігі | 0 м |
• Координаттары | 5°19′00″ с. е. 6°25′00″ ш. б. / 5.31667° с. е. 6.41667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 5°19′00″ с. е. 6°25′00″ ш. б. / 5.31667° с. е. 6.41667° ш. б. (G) (O) (Я) |
Орналасуы | |
Нигер өзенінің картасы | |
Ел | Гвинея, Мали, Нигер, Бенин, Нигерия |
Ортаққордағы санаты: Нигер |
Қысқаша мәлімет
Ұзындағы 4160 км, алабының аумағы 2,1 млн. км². Жылдық орташа су ағымы 12000 м³/с. Солтүстік Гвинея қыратынан басталып, Атлант мұхитындағы Гвинея шығанағына атырау жасап құяды. Басты салалары: Бани (оң), Сокото, Кадуна және Бенуэ (сол). Жоғары және төменгі ағысы тұсында жауын-шашын мол, орта ағысы климаты құрғақ аймақта. Өзенде Каинджи СЭС-і мен бөген салынған. Жеке бөліктерінде кеме жүзеді. Балық ауланады. Сахарамен іргелес өңірде кең көлемде жер суаруға пайдаланылады.
"Нигер" бұл атауының ең ерте қолданылуы 1550 жылы итальян тілінде жарияланған "Африка сипаттамасы (рамусио кітабы)" кітабында Лео Африкаға тиесілі. Бұл атау бербердің сөз тіркесінен "өзендер өзені" дегенді білдіретін "ger-ger" сөзінен шыққан болуы мүмкін. Тимбукту Жерорта теңізінің батысындағы негізгі транссахара сауда жолының оңтүстік шеті болғандықтан, бұл аймақ туралы Еуропалық білімнің қайнар көзі болды.
Порттары және қалалары
Нигер бойындағы ірі қалалар: Куруса, Бамако, Томбукту, Ниамей, Джебба, Локоджа. Атырауында Порт-Харкорт теңіз порты бар.
Сілтемелер
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том 2 бөлім
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Niger Niger Batys Afrikadagy ozen alaby men uzyndygy zhoninen Kongo men Nilden kejin үshinshi orynda Gvineya Mali Niger Nigeriya memleketterinin aumagy arkyly agyp otedi NigerMalidegi Niger aralySipattamasyҰzyndygy 4160 kmSu alabynyn audany 2 117 700 km Su alaby Atlant muhitySu shygyny 8630 m sBastauy Gvineyanyn ontүstik shygysy Biiktigi 745 m Koordinattary 9 04 55 s e 10 43 24 b b 9 08194 s e 10 72333 b b 9 08194 10 72333 G O Ya T Sagasy Atlant muhity Biiktigi 0 m Koordinattary 5 19 00 s e 6 25 00 sh b 5 31667 s e 6 41667 sh b 5 31667 6 41667 G O Ya Koordinattar 5 19 00 s e 6 25 00 sh b 5 31667 s e 6 41667 sh b 5 31667 6 41667 G O Ya T OrnalasuyNiger ozeninin kartasyEl Gvineya Mali Niger Benin NigeriyaOrtakkordagy sanaty NigerҚyskasha mәlimetNiger arkyly Bamakoga otetin kopirGerodot bojynsha Niger Nildin kuramdas boligi bolgan Ұzyndagy 4160 km alabynyn aumagy 2 1 mln km Zhyldyk ortasha su agymy 12000 m s Soltүstik Gvineya kyratynan bastalyp Atlant muhityndagy Gvineya shyganagyna atyrau zhasap kuyady Basty salalary Bani on Sokoto Kaduna zhәne Benue sol Zhogary zhәne tomengi agysy tusynda zhauyn shashyn mol orta agysy klimaty kurgak ajmakta Өzende Kaindzhi SES i men bogen salyngan Zheke bolikterinde keme zhүzedi Balyk aulanady Saharamen irgeles onirde ken kolemde zher suaruga pajdalanylady Niger bul atauynyn en erte koldanyluy 1550 zhyly italyan tilinde zhariyalangan Afrika sipattamasy ramusio kitaby kitabynda Leo Afrikaga tiesili Bul atau berberdin soz tirkesinen ozender ozeni degendi bildiretin ger ger sozinen shykkan boluy mүmkin Timbuktu Zherorta tenizinin batysyndagy negizgi transsahara sauda zholynyn ontүstik sheti bolgandyktan bul ajmak turaly Europalyk bilimnin kajnar kozi boldy Porttary zhәne kalalaryNiger bojyndagy iri kalalar Kurusa Bamako Tombuktu Niamej Dzhebba Lokodzha Atyrauynda Port Harkort teniz porty bar SiltemelerNigeriya Atlant muhity GvineyaDerekkozderҚazak Enciklopediyasy 7 tom 2 bolimBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet