Нағыз аңдар (Therіa)– сүтқоректі жануарлардың класс тармағы. Олар Жер шарында кең тараған. Құрлықта, топырақ астында, суда және ауада ұшып жүріп тіршілік етуге бейімделген. Дене тұрқы да әр түрлі. Мысалы: көк киттің денесінің ұзындығы 33 м, ал салмағы 160 т болса, ең кіші түрі – жабайы араға ұқсас жарғанаттың денесінің ұзындығы 30 мм, салмағы 2 г-дай болады. Бұлардың барлығына ортақ қасиет – ұрпақтарын тірідей туып, сүтімен асырайды. Көпшілік түрлерінде етті еріндері жақсы жетілген. Нағыз аңдарда клоака болмайды, ас қорыту, зәр шығару және жыныс жолдары сыртқа жеке-жеке ашылады. Бұл класс тармағына жататын түрлердің шығу тегі мен эволюциялық даму кезеңдері палеонтологиялық тұрғыдан толық зерттелген. Олардың қаңқа қалдықтары мезозой эрасынан табылған.
Қазақстанда нағыз аңдардың 8 отрядына жататын 178 түрі белгілі. Олардың 6 отрядқа бірігетін 40 түрі Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген нағыз аңдар 2 инфракласқа бөлінеді:
- Төменгі сатыдағы аңдар; қосымша қалталы жануарлар.
- Жоғарғы сатыдағы аңдар; қосымша арық жолдасты жануарлар.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы", 6 том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nagyz andar Theria sүtkorekti zhanuarlardyn klass tarmagy Olar Zher sharynda ken taragan Қurlykta topyrak astynda suda zhәne auada ushyp zhүrip tirshilik etuge bejimdelgen Dene turky da әr tүrli Mysaly kok kittin denesinin uzyndygy 33 m al salmagy 160 t bolsa en kishi tүri zhabajy araga uksas zharganattyn denesinin uzyndygy 30 mm salmagy 2 g daj bolady Bulardyn barlygyna ortak kasiet urpaktaryn tiridej tuyp sүtimen asyrajdy Kopshilik tүrlerinde etti erinderi zhaksy zhetilgen Nagyz andarda kloaka bolmajdy as korytu zәr shygaru zhәne zhynys zholdary syrtka zheke zheke ashylady Bul klass tarmagyna zhatatyn tүrlerdin shygu tegi men evolyuciyalyk damu kezenderi paleontologiyalyk turgydan tolyk zerttelgen Olardyn kanka kaldyktary mezozoj erasynan tabylgan Қazakstanda nagyz andardyn 8 otryadyna zhatatyn 178 tүri belgili Olardyn 6 otryadka birigetin 40 tүri Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen nagyz andar 2 infraklaska bolinedi Tomengi satydagy andar kosymsha kaltaly zhanuarlar Zhogargy satydagy andar kosymsha aryk zholdasty zhanuarlar Derekkozder Қazak Enciklopediyasy 6 tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet