Мәрмәр теңізі түр. Marmara, аты ақ мәрмәрдің бай өндірісі болған аралға байланысты шыққан, грекше Пропонтида (Propontіs, pro — алдыңғы және pontos — теңіз) — Атлант мұхитының Еуропа мен Кіші Азияның аралығындағы жерорта теңізі. Солтүстігінде Босфор бұғазы арқылы Қара теңізбен, оңтүстігінде Дарданелл бұғазы арқылы Эгей теңізімен жалғасады. Ауданы 11472 км². ұзындығы 280 км, енді жері 80 км. Суының орташа көлемі 4 мың км3, ең терең жері 1273 м. Еуропа, Азия және Африка құрылықтарын бөліп тұратын жер қыртысының ірі жарылыстарынан пайда болған. Ірі аралдары — Мәрмәр, Принц, тағыда басқа. Ердек, Бандырма, Гемлік шығанақтары бар. Мәрмәр теңізіне Симав, Қожабаш өзендері құяды. Суы қатпайды, беткі қабатының орташа температурасы 9ӘС, ал жазда 29ӘС-қа дейін жетеді. Мәрмәр теңізінің гидрологиялық режимі бұғаздары арқылы Қара және Эгей теңіздері суының алмасуына байланысты. Тұздалуы солтүстігінде 20%, оңтүстігінде 25 — 26%. Флора мен фаунасы Жерорта теңізіне ұқсас. Теңізден балық (скумбрия, сардины, тағы да басқа) ауланады. Мәрмәр теңізі арқылы Қара теңізден Жерорта теңізіне өте маңызды су жолдары өтеді. Жағалауында Ыстанбұл, Ізмір портты қалалары және курорттар орналасқан.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — Түркия туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mәrmәr tenizi tүr Marmara aty ak mәrmәrdin baj ondirisi bolgan aralga bajlanysty shykkan grekshe Propontida Propontis pro aldyngy zhәne pontos teniz Atlant muhitynyn Europa men Kishi Aziyanyn aralygyndagy zherorta tenizi Soltүstiginde Bosfor bugazy arkyly Қara tenizben ontүstiginde Dardanell bugazy arkyly Egej tenizimen zhalgasady Audany 11472 km uzyndygy 280 km endi zheri 80 km Suynyn ortasha kolemi 4 myn km3 en teren zheri 1273 m Europa Aziya zhәne Afrika kurylyktaryn bolip turatyn zher kyrtysynyn iri zharylystarynan pajda bolgan Iri araldary Mәrmәr Princ tagyda baska Erdek Bandyrma Gemlik shyganaktary bar Mәrmәr tenizine Simav Қozhabash ozenderi kuyady Suy katpajdy betki kabatynyn ortasha temperaturasy 9ӘS al zhazda 29ӘS ka dejin zhetedi Mәrmәr tenizinin gidrologiyalyk rezhimi bugazdary arkyly Қara zhәne Egej tenizderi suynyn almasuyna bajlanysty Tuzdaluy soltүstiginde 20 ontүstiginde 25 26 Flora men faunasy Zherorta tenizine uksas Tenizden balyk skumbriya sardiny tagy da baska aulanady Mәrmәr tenizi arkyly Қara tenizden Zherorta tenizine ote manyzdy su zholdary otedi Zhagalauynda Ystanbul Izmir portty kalalary zhәne kurorttar ornalaskan Ystanbuldyk Adalar ajmagy Byuyukada aralyndagy port DerekkozderҚazak Enciklopediyasy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul Tүrkiya turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz