Мұғалжар ескерткіштері – палеолит дәуірінен сақталған тұрақтар кешені. Ақтөбе облысындағы Мұғалжар тауларының батыс беткейінде, Жем өзенінің жоғарғы ағысында шоғырланған. 1999 – 2001 ж. Қазақстан – Ресей біріккен археолог. экспед. (жетек. ) зерттеген. Жалпы саны 30 шақты ескерткіштерді тұрақ және тұрақ шеберханалар деп бөлуге болады. Тас құралдары қатты, орташа және әлсіз дефляцияға ұшыраған топтарға жіктеледі. Мұндай құралдар ақшыл сұр және қызғылт түсті ірі түйіршікті кварцты құмтастардан дайындалған. Ежелгі адамдар қолымен жасалған тас құралдардың жалпы саны 6 мыңға жуық. Олар түрлі өзектастардан, қырғыштардан, тас жаңқалары мен тіліктерінен, т.б. тұрады. Мұғалжар тауларында шикізаттың мол кездесуі ежелгі адамдарға түрлі еңбек құралдарын жасауына, ал плейстоцендегі табиғи жағдайлар түз аңдарын көп аулауына мол мүмкіндік туғызды. Мұғалжар ескерткішінде ашель заманына тән шапқылар, тасбақа пішіндес өзектастар, қырғыштар жиі кездеседі. Бұл Мұғалжар ескерткішінің басқа өңірдегі палеолиттік кешендерден өзгеше екендігін көрсетеді. Сондай-ақ олардың Қаратау, Маңғыстау мен Сарыарқа өңірлеріндегі палеолиттік ескерткіштермен техника және типология жағынан аз да болса байланысы бар екендігі аңғарылады. Әсіресе мұндағы Мұғалжар 3 – 6 ескерткіштерінен алынған, ашель дәуірінен бастап кейінгі палеолитке дейінгі аралықты қамтитын тас құралдар Қазақстандағы палеолиттік ескерткіштердің хронологиясын, кезеңдестірілуін және корреляциясын анықтауда негізгі мағлұмат көздерінің бірі болып табылады.
Дереккөздер
“Қазақ энциклопедиясы – VI том”
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mugalzhar eskertkishteri paleolit dәuirinen saktalgan turaktar kesheni Aktobe oblysyndagy Mugalzhar taularynyn batys betkejinde Zhem ozeninin zhogargy agysynda shogyrlangan 1999 2001 zh Қazakstan Resej birikken arheolog eksped zhetek zerttegen Zhalpy sany 30 shakty eskertkishterdi turak zhәne turak sheberhanalar dep boluge bolady Tas kuraldary katty ortasha zhәne әlsiz deflyaciyaga ushyragan toptarga zhikteledi Mundaj kuraldar akshyl sur zhәne kyzgylt tүsti iri tүjirshikti kvarcty kumtastardan dajyndalgan Ezhelgi adamdar kolymen zhasalgan tas kuraldardyn zhalpy sany 6 mynga zhuyk Olar tүrli ozektastardan kyrgyshtardan tas zhankalary men tilikterinen t b turady Mugalzhar taularynda shikizattyn mol kezdesui ezhelgi adamdarga tүrli enbek kuraldaryn zhasauyna al plejstocendegi tabigi zhagdajlar tүz andaryn kop aulauyna mol mүmkindik tugyzdy Mugalzhar eskertkishinde ashel zamanyna tәn shapkylar tasbaka pishindes ozektastar kyrgyshtar zhii kezdesedi Bul Mugalzhar eskertkishinin baska onirdegi paleolittik keshenderden ozgeshe ekendigin korsetedi Sondaj ak olardyn Қaratau Mangystau men Saryarka onirlerindegi paleolittik eskertkishtermen tehnika zhәne tipologiya zhagynan az da bolsa bajlanysy bar ekendigi angarylady Әsirese mundagy Mugalzhar 3 6 eskertkishterinen alyngan ashel dәuirinen bastap kejingi paleolitke dejingi aralykty kamtityn tas kuraldar Қazakstandagy paleolittik eskertkishterdin hronologiyasyn kezendestiriluin zhәne korrelyaciyasyn anyktauda negizgi maglumat kozderinin biri bolyp tabylady Derekkozder Қazak enciklopediyasy VI tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet