Мүр көбелек (лат. Geometridae) – қабыршақ қанаттылар тұқымдасына жатады.
Мүр көбелек Қазбалық ауқымы: to 35–0 Ma | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Chiasma sp. | ||||||||||||
| ||||||||||||
Кіші тұқымдастары | ||||||||||||
(disputed) |
Жер шарында кең тараған, негізінен тропиктік және жалпақ жапырақты ормандарда кездесетін 15 мыңдай түрі белгілі. Қанатын жайғанда ұзындығы 13 – 50, кейде 80 мм-ге дейін жетеді; қанаттары жалпақ, қоңыр сұр, сарғыш түсті, ірілі-ұсақты жолақтармен көмкерілген, кейбіреулері өте ашық ала-құла түстерге боялған. Кейбір түрінің тұмсығы болмайды. Мүр көбелектерде жыныстық диформизм анық байқалады: жылдың салқын кезінде пайда болған көбелектердің аналықтары қанатсыз немесе жетілмеген қанаты болады. Бұлар негізінен кешқұрым, не түнде белсенді тіршілік етеді. Қуыршаққа айналарда топыраққа, қураған ескі жапырақ арасына жасырынады немесе пілләға оранып, ағаш діңіне бекінеді. Көбінесе қуыршақтары, кейде жұлдызқұрттары мен жұмыртқалары қыстап шығып, көктемде ұша бастайды. Мүр көбелектердің көпшілік түрі – орман және жеміс ағаштарына зақым келтіреді. Мүр көбелекке қарсы ағаштарға инсектицидтер бүркіп, көктемде және күзде ағаш түбін қопсытады. Қазақстанда шығыс аймақтарда Мүр көбелек жиі кездеседі, 1 түрі – (Cheimoptena pennigera) қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.
Дереккөздер
- "Қазақ энцклопедиясы - VI"
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mүr kobelek lat Geometridae kabyrshak kanattylar tukymdasyna zhatady Mүr kobelek Қazbalyk aukymy to 35 0 Ma PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NChiasma sp Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty BuynayaktylarTaby ZhәndikterSaby Қabyrshak kanattylar Ұly tukymdasy Tukymdasy Geometridae 1815Kishi tukymdastary disputed disputed Zher sharynda ken taragan negizinen tropiktik zhәne zhalpak zhapyrakty ormandarda kezdesetin 15 myndaj tүri belgili Қanatyn zhajganda uzyndygy 13 50 kejde 80 mm ge dejin zhetedi kanattary zhalpak konyr sur sargysh tүsti irili usakty zholaktarmen komkerilgen kejbireuleri ote ashyk ala kula tүsterge boyalgan Kejbir tүrinin tumsygy bolmajdy Mүr kobelekterde zhynystyk diformizm anyk bajkalady zhyldyn salkyn kezinde pajda bolgan kobelekterdin analyktary kanatsyz nemese zhetilmegen kanaty bolady Bular negizinen keshkurym ne tүnde belsendi tirshilik etedi Қuyrshakka ajnalarda topyrakka kuragan eski zhapyrak arasyna zhasyrynady nemese pillәga oranyp agash dinine bekinedi Kobinese kuyrshaktary kejde zhuldyzkurttary men zhumyrtkalary kystap shygyp koktemde usha bastajdy Mүr kobelekterdin kopshilik tүri orman zhәne zhemis agashtaryna zakym keltiredi Mүr kobelekke karsy agashtarga insekticidter bүrkip koktemde zhәne kүzde agash tүbin kopsytady Қazakstanda shygys ajmaktarda Mүr kobelek zhii kezdesedi 1 tүri Cheimoptena pennigera korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Derekkozder Қazak encklopediyasy VI Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet