Молекулалық физика – физиканың әр түрлі агрегаттық күйдегі заттардың физикалық қасиеттерін олардың молекулалық құрылысы негізінде зерттейтін саласы. Молекулалық физиканың ең алғаш қалыптасқан бөлімі – газдардың молекулалық-кинетикалық теориясы. Бұл теория 1858 – 1860 жылдары , 1868 жылы және жылдары еңбектерінің нәтижесінде классикалық - статистикалық физика болып қалыптасты. Молекулалардың өзара әсері () жөніндегі сандық мәліметтер теориясында: 1743 жылы , 1805 жылы , 1806 жылы , , т.б-дың классикалық еңбектерінде дамытылып, беттік құбылыстар теориясының жасалуына негіз болды. Голланд физигі Я.Ван-дер-Ваальс нақты газдар мен сұйықтықтардың физ. қасиеттерін түсіндіру үшін молекула аралық өзара әсер ұғымын (1873) пайдаланып нақты газдардың күй теңдеуін (Ван-дер-Ваальс теңдеуі) қорытып шығарды. 1906 жылы француз физигі мен швед ғалымы , 1904 – 06 жылы поляк физигі мен А.Эйнштейннің микробөлшектердің броундық қозғалысына және заттардың молекулалық құрылысына арналған зерттеу жұмыстары кез келген заттың молекулалардан тұратындығының айғағы болды. Осы мақсатта көптеген ғалымдар алғашқыда заттарға түсірілген рентген сәулесінің дифракциясын, кейіннен электрондар мен нейтрондар дифракциясын пайдаланып, нәтижесінде қатты денелер мен сұйықтықтардың құрылысы жөнінде нақты мәліметтер алды. Кванттық механикада молекула аралық өзара әсер туралы ілім 1927 жылы , 1927 жылы В.Гейтлердің, 1930 жылы П. Дебайдың, 1937 – 39 жылы М.Борнның еңбектерінде дамытылды. 19 ғасырда Я.Ван-дер-Ваальс пен У.Томсон (Кельвин) байқаған және Дж.Гиббс пен 1937 жылы Л.Ландаудың еңбектерінде дамытылған бір агрегаттық күйден екінші агрегаттық күйге ауысу теориясы фаза түзілудің қазіргі теориясына айналды; сөйтіп ол молекулалық физиканың маңызды жеке тарауы болып қалыптасты. Я.И. Френкельдің, , т.б. еңбектерінде статистик. әдістің заттардың құрылымы жөніндегі көзқараспен біріктірілуі сұйықтықтар мен қатты денелердің молекулалық физикасының дамуына үлкен әсер етті.
Молекулалық физика нені қамтиды ?
Мұнда газдардың, сұйықтықтардың және қатты денелердің құрылысы, олардың сыртқы әсерлердің (қысым, температура, электр және магнит өрістері) нәтижесінде өзгеруі, тасымалдау құбылысы (диффузия, , ішкі үйкеліс), фазалық тепе-теңдік және ауысу процестері (кристалдану және балқу, булану және конденсация, т.б.) заттардың кризистік күйі, әр түрлі фазалардың бөліну шекараларындағы беттік құбылыстар қарастырылады. 20 ғасырда молекулалық физиканың жедел қарқынмен дамуы нәтижесінде одан статистикалық физика, кинетика, қатты денелер физикасы, физ. химия тәрізді ірі, өз алдына дербес салалар бөлініп шықты. Қазіргі ғылым мен техниканың жаңа заттар мен материалдарды кеңінен пайдалануының нәтижесінде заттар құрылысын зерттеудің сан алуан әдістері пайда болды. Заттардың және олардың зерттеу әдістерінің әр түрлі болуына қарамастан молекулалық физика заттар құрылысының микроскопиялық (молекулалық) сипатына негізделе отырып, олардың макроскопиялық қасиеттерін зерттейді.
Дереккөздер
- Гиршфелдер Дж., Кертис Ч., Берд Р., Молекулярная теория газов и жидкостей, пер. с ағылш., М., 1961; Кикоин И.К и Кикоин А.К.
Cілтемелер
- Кітапша Мұрағатталған 14 қаңтардың 2012 жылы.
- Молекулярная физика
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — физика бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Molekulalyk fizika fizikanyn әr tүrli agregattyk kүjdegi zattardyn fizikalyk kasietterin olardyn molekulalyk kurylysy negizinde zerttejtin salasy Molekulalyk fizikanyn en algash kalyptaskan bolimi gazdardyn molekulalyk kinetikalyk teoriyasy Bul teoriya 1858 1860 zhyldary 1868 zhyly zhәne zhyldary enbekterinin nәtizhesinde klassikalyk statistikalyk fizika bolyp kalyptasty Molekulalardyn ozara әseri zhonindegi sandyk mәlimetter teoriyasynda 1743 zhyly 1805 zhyly 1806 zhyly t b dyn klassikalyk enbekterinde damytylyp bettik kubylystar teoriyasynyn zhasaluyna negiz boldy Golland fizigi Ya Van der Vaals nakty gazdar men sujyktyktardyn fiz kasietterin tүsindiru үshin molekula aralyk ozara әser ugymyn 1873 pajdalanyp nakty gazdardyn kүj tendeuin Van der Vaals tendeui korytyp shygardy 1906 zhyly francuz fizigi men shved galymy 1904 06 zhyly polyak fizigi men A Ejnshtejnnin mikrobolshekterdin broundyk kozgalysyna zhәne zattardyn molekulalyk kurylysyna arnalgan zertteu zhumystary kez kelgen zattyn molekulalardan turatyndygynyn ajgagy boldy Osy maksatta koptegen galymdar algashkyda zattarga tүsirilgen rentgen sәulesinin difrakciyasyn kejinnen elektrondar men nejtrondar difrakciyasyn pajdalanyp nәtizhesinde katty deneler men sujyktyktardyn kurylysy zhoninde nakty mәlimetter aldy Kvanttyk mehanikada molekula aralyk ozara әser turaly ilim 1927 zhyly 1927 zhyly V Gejtlerdin 1930 zhyly P Debajdyn 1937 39 zhyly M Bornnyn enbekterinde damytyldy 19 gasyrda Ya Van der Vaals pen U Tomson Kelvin bajkagan zhәne Dzh Gibbs pen 1937 zhyly L Landaudyn enbekterinde damytylgan bir agregattyk kүjden ekinshi agregattyk kүjge auysu teoriyasy faza tүziludin kazirgi teoriyasyna ajnaldy sojtip ol molekulalyk fizikanyn manyzdy zheke tarauy bolyp kalyptasty Ya I Frenkeldin t b enbekterinde statistik әdistin zattardyn kurylymy zhonindegi kozkaraspen biriktirilui sujyktyktar men katty denelerdin molekulalyk fizikasynyn damuyna үlken әser etti Molekulalyk fizika Molekulalyk fizika neni kamtidy Munda gazdardyn sujyktyktardyn zhәne katty denelerdin kurylysy olardyn syrtky әserlerdin kysym temperatura elektr zhәne magnit oristeri nәtizhesinde ozgerui tasymaldau kubylysy diffuziya ishki үjkelis fazalyk tepe tendik zhәne auysu procesteri kristaldanu zhәne balku bulanu zhәne kondensaciya t b zattardyn krizistik kүji әr tүrli fazalardyn bolinu shekaralaryndagy bettik kubylystar karastyrylady 20 gasyrda molekulalyk fizikanyn zhedel karkynmen damuy nәtizhesinde odan statistikalyk fizika kinetika katty deneler fizikasy fiz himiya tәrizdi iri oz aldyna derbes salalar bolinip shykty Қazirgi gylym men tehnikanyn zhana zattar men materialdardy keninen pajdalanuynyn nәtizhesinde zattar kurylysyn zertteudin san aluan әdisteri pajda boldy Zattardyn zhәne olardyn zertteu әdisterinin әr tүrli boluyna karamastan molekulalyk fizika zattar kurylysynyn mikroskopiyalyk molekulalyk sipatyna negizdele otyryp olardyn makroskopiyalyk kasietterin zerttejdi DerekkozderGirshfelder Dzh Kertis Ch Berd R Molekulyarnaya teoriya gazov i zhidkostej per s agylsh M 1961 Kikoin I K i Kikoin A K CiltemelerKitapsha Muragattalgan 14 kantardyn 2012 zhyly Molekulyarnaya fizika Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul fizika bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz