Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мойынның ішкі көктамыры (кейде, Ішкі мойындырық көктамыры, ағылш. Internal jugular vein) — бір жұп мойындырық көктамырлары болып, олар мидан және бет пен иектің беткі бөліктерінен қан жинайды. Бұл тамыр каротид қынының ішінде жалпы ұйқы артериясымен және кезеген жүйкесіімен бірге жүреді.
| Мойынның ішкі көктамырлары | |
|---|---|
 | |
| Фассия және орта қалқанша көктамырлары. (Орта сол жағынан мойынның ішкі көктамыры көрінеді.) | |
 | |
| Тіл көктамырлары. Әзірлену барысында, төмен қарай ығысқан. (Төменгі сол жағынан мойынның ішкі көктамыры көрінеді.) | |
| Латын тілі | vena jugularis interna |
| Артерия | Ішкі каротид күретамыры, жалпы каротид күретамыры |
| Лимфа | және |
Бұл көктамыр бассүйектің түбіндегі мойындырық ұяшығының артқы бөлімінен басталады. Оның алғашқы пайда болған тұсы ісіңкі болғандықтан, "жоғарғы томпақ" деп аталады.
Бұл көктамырда ортақ дің (trunk) болады, ол төменжақартқы көктамырының, бет көктамырының және алдыңғы тармақшаларына құяды.
Ол тік бағытта мойын бүйірімен төмен қарай түсіп, ішкі каротид күретамыры бүйірінің бір жағына жетіп, сосын жалпы каротид күретамырының бүйіріне барады, ал мойын түбінде ол Бұғанаасты көктамырмен бірігіп, иық-бас көктамырын (атаусыз көктамыр) құрайды; оның аяқталуынан сәл жоғарыда екінші ісіңкі тұсы, яғни "төменгі томпақ" бар.
Жоғарыда, ол Түзу басбүйір бұлшықетінің үстінде, ішкі каротид күретамырының артында жатады, ал жүйкелер мойындырық ұяшығынан өтеді. Төменгі жағында, көктамыр мен күретамыр бір жазықтыққа орналасады, олардың арасынан тіл-жұтқыншақ жүйкесі мен өтеді. Кезеген жүйкесі ұқсас каротид қыны ішінде көктамыр мен күретамыр арасында солармен бірге төмен құлдайды, ал (accessory nerve) артқа бұрылып ағады.
Мойын түбінде оңжақ мойынның ішкі көктамыры жалпы ұйқы артериясынан біршама қашықтықта орналасқан, әрі (subclavian artery) бірінші бөлігін кесіп өтеді, ал, солжақ мойыніші көктамыры жалпы каротид күретамырымен қабаттасып тұрады.
Солжақ көктамыр әдетте оңжақ көктамырдан кішірек болады; олардың әрбірінде қантамыр аяқталуынан 2,5 см жоғарыда орналасқан жұп қақпақшалары бар.
Варианттары
Батыс халқының 9–12% -ының мойынның ішкі көктамырының көлемі, формасы немесе ағыны қалыпсыз. Тексерілген варианттары арасында көктамырлар айтарлықтай ұсақ, немесе функционалсыздары бар. Олардың орташа диаметрі 10мм, бірақ шамамен 5-тен 35 мм-ге дейінгі аралықта.
Салалар
Мойыніші көктамырынң тармақ салалары:
- (Inferior petrosal sinus)
- (Pharyngeal vein)
- (Common facial vein)
- (Lingual vein)
- (Superior thyroid vein)
- (Middle thyroid vein)
- (кейде) (Occipital vein)
Клиникалық маңызы
Мойынның ішкі көктамырлары салыстырмалы түрде жұқа және сүйек немесе шеміршек тәрізді ұлпалармен қорғалмаған. Сондықтан олар оңай бүлінеді. Мойын көктамырларында көп мөлшерде қан ағатындықтан, бұл тамырлардың бұзылуы бірден қан жоғалуын туғызып, егер уағында емделмесе, гиповолемиялық шок (hypovolæmic shock) пайда қылып, өлімге соқтыруы мүмкін.
Дереккөздер
- Anatomical variations of the internal jugular vein: implications for successful cannulation and risk of carotid artery puncture.
- Denys, B. G.; Uretsky, B. F. (1991-12-01). "Anatomical variations of internal jugular vein location: impact on central venous access". Critical Care Medicine 19 (12): 1516–1519. :10.1097/00003246-199112000-00013. 0090-3493. 1959371. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?cmd=Retrieve&list_uids=1959371.
- Asouhidou, I.; Natsis, K.; Asteri, T.; Sountoulides, P.; Vlasis, K.; Tsikaras, P. (2008). "Anatomical variation of left internal jugular vein". European Journal of Anaesthesiology 25 (4): 314–318. :10.1017/S0265021508003700. 0265-0215. 18289445.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mojynnyn ishki koktamyry kejde Ishki mojyndyryk koktamyry agylsh Internal jugular vein bir zhup mojyndyryk koktamyrlary bolyp olar midan zhәne bet pen iektin betki bolikterinen kan zhinajdy Bul tamyr karotid kynynyn ishinde zhalpy ujky arteriyasymen zhәne kezegen zhүjkesiimen birge zhүredi Mojynnyn ishki koktamyrlaryFassiya zhәne orta kalkansha koktamyrlary Orta sol zhagynan mojynnyn ishki koktamyry korinedi Til koktamyrlary Әzirlenu barysynda tomen karaj ygyskan Tomengi sol zhagynan mojynnyn ishki koktamyry korinedi Latyn tili vena jugularis internaArteriya Ishki karotid kүretamyry zhalpy karotid kүretamyryLimfa zhәne Bul koktamyr bassүjektin tүbindegi mojyndyryk uyashygynyn artky boliminen bastalady Onyn algashky pajda bolgan tusy isinki bolgandyktan zhogargy tompak dep atalady Bul koktamyrda ortak din trunk bolady ol tomenzhakartky koktamyrynyn bet koktamyrynyn zhәne aldyngy tarmakshalaryna kuyady Ol tik bagytta mojyn bүjirimen tomen karaj tүsip ishki karotid kүretamyry bүjirinin bir zhagyna zhetip sosyn zhalpy karotid kүretamyrynyn bүjirine barady al mojyn tүbinde ol Buganaasty koktamyrmen birigip iyk bas koktamyryn atausyz koktamyr kurajdy onyn ayaktaluynan sәl zhogaryda ekinshi isinki tusy yagni tomengi tompak bar Zhogaryda ol Tүzu basbүjir bulshyketinin үstinde ishki karotid kүretamyrynyn artynda zhatady al zhүjkeler mojyndyryk uyashygynan otedi Tomengi zhagynda koktamyr men kүretamyr bir zhazyktykka ornalasady olardyn arasynan til zhutkynshak zhүjkesi men otedi Kezegen zhүjkesi uksas karotid kyny ishinde koktamyr men kүretamyr arasynda solarmen birge tomen kuldajdy al accessory nerve artka burylyp agady Mojyn tүbinde onzhak mojynnyn ishki koktamyry zhalpy ujky arteriyasynan birshama kashyktykta ornalaskan әri subclavian artery birinshi boligin kesip otedi al solzhak mojynishi koktamyry zhalpy karotid kүretamyrymen kabattasyp turady Solzhak koktamyr әdette onzhak koktamyrdan kishirek bolady olardyn әrbirinde kantamyr ayaktaluynan 2 5 sm zhogaryda ornalaskan zhup kakpakshalary bar VarianttaryBatys halkynyn 9 12 ynyn mojynnyn ishki koktamyrynyn kolemi formasy nemese agyny kalypsyz Tekserilgen varianttary arasynda koktamyrlar ajtarlyktaj usak nemese funkcionalsyzdary bar Olardyn ortasha diametri 10mm birak shamamen 5 ten 35 mm ge dejingi aralykta SalalarMojynishi koktamyrynn tarmak salalary Inferior petrosal sinus Pharyngeal vein Common facial vein Lingual vein Superior thyroid vein Middle thyroid vein kejde Occipital vein Klinikalyk manyzyMojynnyn ishki koktamyrlary salystyrmaly tүrde zhuka zhәne sүjek nemese shemirshek tәrizdi ulpalarmen korgalmagan Sondyktan olar onaj bүlinedi Mojyn koktamyrlarynda kop molsherde kan agatyndyktan bul tamyrlardyn buzyluy birden kan zhogaluyn tugyzyp eger uagynda emdelmese gipovolemiyalyk shok hypovolaemic shock pajda kylyp olimge soktyruy mүmkin DerekkozderAnatomical variations of the internal jugular vein implications for successful cannulation and risk of carotid artery puncture Denys B G Uretsky B F 1991 12 01 Anatomical variations of internal jugular vein location impact on central venous access Critical Care Medicine 19 12 1516 1519 10 1097 00003246 199112000 00013 0090 3493 1959371 https www ncbi nlm nih gov pubmed cmd Retrieve amp list uids 1959371 Asouhidou I Natsis K Asteri T Sountoulides P Vlasis K Tsikaras P 2008 Anatomical variation of left internal jugular vein European Journal of Anaesthesiology 25 4 314 318 10 1017 S0265021508003700 0265 0215 18289445