Қазақ КСР Мемлекеттік егемендік туралы декларация — Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 1990 жылы 25 қазандағы қабылдаған тарихи және саяси маңызы бар құжат. Бұл құжатта Қазақстан “халықаралық қатынастардың дербес субъектісі болуға, сыртқы саясатты өз мүделлеріне сай белгілеуге, халықаралық ұйымдардың қызметіне қатысуға құқығы бар” егемен мемлекет деп жарияланды.
Қазақ КСР Мемлекеттік егемендігі туралы Декларация | |
Жалпы мәлімет | |
---|---|
Мемлекет | |
Түрі | Декларация |
Қабылдауы және күшке енуі | |
Үкімет | Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі |
Қабылдануы | Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 12-шақырылымдағы қаулысымен |
Қол қойды | Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің (төрағасы) Ерік Асанбаев |
Жарияланды | Казахстанская правда газетінде 28 қазан 1990 |
Күшке енді | 25 қазан 1990 |
Сайтта оқу | |
Сайты | Қазақ КСР Мемлекеттiк егемендiгi туралы |
өңдеу ![]() |
Не жөнінде
Декларацияда Қазақ КСР-інің мемлекеттік егемендігі жарияланып, елдің саяси-құқықтық тәуелсіздігінің бағдарламасы баяндалды. Ел аумағының тұтастығы, оған қол сұғылмайтындығы, қазақ халқының және Қазақстандағы басқа да этнос өкілдерінің төл мәдениетін, дәстүрін, тілін қайта түлету мен дамыту, ұлттық қадір-қасиетті нығайту мемлекеттің аса маңызды міндеттерінің бірі ретінде айтылды. Конституциялық құрылысқа қарсы жасалатын кез келген күштеу әрекеттері, оның аумағының тұтастығын бұзуға шақыратын, ұлт араздығын қоздыратын жария-ұрандардың заң бойынша жазаланатыны ескертілді. Республиканың саяси, экономикалық, әлеуметтік, ұлттық-мәдени құрылысына, оның әкімшілік-аумақтық құрылысына байланысты мәселелер ешкімнің араласуынсыз дербес шешілетіні жарияланды.
Президент — Республиканың басшысы, ең жоғарғы әкімшілік-атқарушылық биліктің иесі ретінде танылды. Жер, оның қойнауы, су, , өсімдіктер мен , басқа да табиғи ресурстар, халықтың мәдени және тарихи қазыналары, бүкіл экономикалық, ғылыми-техникалық әлеует Республика егемендігінің негізін құрай отырып, оның ерекше меншігінде болатыны көрсетілді.
Декларацияда: "Қазақ КСР-і Республика үлесіне сәйкес жалпыодақтық мүліктегі, оның ішінде алмас, валюта қорлары мен алтын қорындағы өз үлесіне құқылы, республика аумағында ядролық қарудың сыналуына, жаппай қырып-жоятын қарудың өзге түрлері (химиялық, бактериологиялық, биологиялық және т.б.) үшін сынақ полигондарын салуға және олардың жұмыс істеуіне тыйым салынады" деп жазылды. "Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі мен Президентке бағынатын, солардың бақылауында болатын өз ішкі әскерлерін, мемлекеттік қауіпсіздік және ішкі істер органдарын ұстауға Қазақ КСР-нің құқы бар" делінді.
Нәтиже
Декларациядағы бағдарлама негізінде 1991 жылы 16 желтоқсанда "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Тәуелсіздігі туралы" қабылданды.
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
![]() | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazak KSR Memlekettik egemendik turaly deklaraciya Қazak KSR Zhogargy Kenesinin 1990 zhyly 25 kazandagy kabyldagan tarihi zhәne sayasi manyzy bar kuzhat Bul kuzhatta Қazakstan halykaralyk katynastardyn derbes subektisi boluga syrtky sayasatty oz mүdellerine saj belgileuge halykaralyk ujymdardyn kyzmetine katysuga kukygy bar egemen memleket dep zhariyalandy Қazak KSR Memlekettik egemendigi turaly DeklaraciyaZhalpy mәlimetMemleket Қazak KSR ҚazakstanTүriDeklaraciyaҚabyldauy zhәne kүshke enuiҮkimetҚazak KSR Zhogargy KenesiҚabyldanuyҚazak KSR Zhogargy Kenesinin 12 shakyrylymdagy kaulysymenҚol kojdyҚazak KSR Zhogargy Kenesinin toragasy Erik AsanbaevZhariyalandyKazahstanskaya pravda gazetinde 28 kazan 1990Kүshke endi25 kazan 1990Sajtta okuSajtyҚazak KSR Memlekettik egemendigi turalyondeu Ne zhonindeDeklaraciyada Қazak KSR inin memlekettik egemendigi zhariyalanyp eldin sayasi kukyktyk tәuelsizdiginin bagdarlamasy bayandaldy El aumagynyn tutastygy ogan kol sugylmajtyndygy kazak halkynyn zhәne Қazakstandagy baska da etnos okilderinin tol mәdenietin dәstүrin tilin kajta tүletu men damytu ulttyk kadir kasietti nygajtu memlekettin asa manyzdy mindetterinin biri retinde ajtyldy Konstituciyalyk kurylyska karsy zhasalatyn kez kelgen kүshteu әreketteri onyn aumagynyn tutastygyn buzuga shakyratyn ult arazdygyn kozdyratyn zhariya urandardyn zan bojynsha zhazalanatyny eskertildi Respublikanyn sayasi ekonomikalyk әleumettik ulttyk mәdeni kurylysyna onyn әkimshilik aumaktyk kurylysyna bajlanysty mәseleler eshkimnin aralasuynsyz derbes sheshiletini zhariyalandy Prezident Respublikanyn basshysy en zhogargy әkimshilik atkarushylyk biliktin iesi retinde tanyldy Zher onyn kojnauy su osimdikter men baska da tabigi resurstar halyktyn mәdeni zhәne tarihi kazynalary bүkil ekonomikalyk gylymi tehnikalyk әleuet Respublika egemendiginin negizin kuraj otyryp onyn erekshe menshiginde bolatyny korsetildi Deklaraciyada Қazak KSR i Respublika үlesine sәjkes zhalpyodaktyk mүliktegi onyn ishinde almas valyuta korlary men altyn koryndagy oz үlesine kukyly respublika aumagynda yadrolyk karudyn synaluyna zhappaj kyryp zhoyatyn karudyn ozge tүrleri himiyalyk bakteriologiyalyk biologiyalyk zhәne t b үshin synak poligondaryn saluga zhәne olardyn zhumys isteuine tyjym salynady dep zhazyldy Қazak KSR Zhogargy Kenesi men Prezidentke bagynatyn solardyn bakylauynda bolatyn oz ishki әskerlerin memlekettik kauipsizdik zhәne ishki ister organdaryn ustauga Қazak KSR nin kuky bar delindi NәtizheDeklaraciyadagy bagdarlama negizinde 1991 zhyly 16 zheltoksanda Қazakstan Respublikasynyn Memlekettik Tәuelsizdigi turaly kabyldandy DerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet