Маңғыстау артезиан алабы

Маңғыстау артезиан алабы — Маңғыстау облысындағы жер асты сулы алап.

Толығырақ

Батысы – Каспий, шығысы – Арал теңізі, солтүстігі Қаратау жотасы, оңтүстігі Түрікменстанға дейінгі аймақты қамтиды. Ауданы 60 мың км²-ден астам. Жалпы қалыңд. 4 км-ге дейін созылатын юра, бор, палеоген шөгінділерінің әр түрлі тереңдікте жатқан құмды белдеулерінде. , бор, палеоген, неоген шөгінділерінен құралған алаптың жалпы тереңдігі Қаратау маңында 1,5 км-дей, ал алап орт-нда 5 – 6 км шамасында. Юра мен төменгі бор шөгінділерінде қалыптасқан сулардың арын күші өте зор, ащы, кейде тұздық сулар да кездеседі. Мұнай кендерімен шектесетін арын күші зор бұл сулар мұнай шығаруды жеңілдетеді. Ұңғымалардан су өздігінен шығады. Бұрғылау тереңдігіне байланысты олардың температурасы 15 – 20С-тан 120 – 160С-қа дейін ауытқиды. Басым бөлігінде суы ащы. Минералдығы 10 г/л-ден асады, тереңнен шыққан суда 180 – 200 г/л-ге жетеді. Қаратаудан оңт-ке және солт-ке қарай жер асты суларының тереңд. 75 – 100 м-ден 700 – 800-ге, ұңғымалардың су шығымы 500 – 1000 м³/с-тен 2000 – 3500 м³/с-ке, минералдығы 0,6 – 1,5 г/л-ден 3 – 5 г/л-ге, сулы горизонттардың жалпы қалыңд. 20 – 30 м-ден 100 – 150 м-ге дейін жетеді. және ащылау судың ғасырлық жалпы қоры 100 млрд. м3, жыл сайын қосылатын қоры 100 млн. м3-дей. Тұщы судың пайдаланылатын қоры жылына 35 – 40 млн. м3.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том