Матай жотасы – Жетісу (Жоңғар) Алатауының қиыр оңтүстік шетіндегі жоталар тобы. Оңтүстік-батысында Шолақ тауымен, солтүстік-шығысында Алтынемел жотасымен шектеседі. Ол ендік бойымен 40-45 км-ге созылып жатыр.
Матай жотасы | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Тау жүйесі | |
Пайда болған кезеңі | |
Ұзындығы | 40-45 км |
Биіктігі | 2880 м |
Орналасуы | |
44°09′55″ с. е. 78°26′46″ ш. б. / 44.16528° с. е. 78.44611° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°09′55″ с. е. 78°26′46″ ш. б. / 44.16528° с. е. 78.44611° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Елдер | |
| |
|
Жер бедері
Матай жотасының сілемдерінің жер бедері күрделі, солтүстік-батыс беткейінде тік шатқалдар көп, ал оңтүстік-шығыс беткейі біртіндеп жазыққа ұласады. Одан көптеген өзендер бастау алады, ең биік жері 2880 м, батыстан шығысқа қарай Көтексу, Сеперлі, Алтынемел асулары орналасқан, олардан қыс мезгілінде өту қиын.
Геологиялық құрылымы
Жота палеозой кезеңінің герцин тау түзілу кезеңінде пайда болған.
Климаты, топырағы мен өсімдігі
Климаты тым континенттік. Жылдық жауын-шашын мөлшері 500-750 мм. Етегіндегі тау алды шөлейтінің бозғылт қоңыр топырағы тау басына қарай қызыл қоңыр, күңгірт қоңыр, қара қоңыр топырақ жамылғысына ауысады. Тау баурайында жусан, изен,бетеге, селеу, 1000 — 1200 м биіктікте тянь-шаньдық шалғын шөп өседі.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 6 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mataj zhotasy Zhetisu Zhongar Alatauynyn kiyr ontүstik shetindegi zhotalar toby Ontүstik batysynda Sholak tauymen soltүstik shygysynda Altynemel zhotasymen shektesedi Ol endik bojymen 40 45 km ge sozylyp zhatyr Mataj zhotasySipattamasyTau zhүjesiZhetisu Zhongar AlatauyPajda bolgan kezeniPaleozojҰzyndygy40 45 kmBiiktigi2880 mOrnalasuy44 09 55 s e 78 26 46 sh b 44 16528 s e 78 44611 sh b 44 16528 78 44611 G O Ya Koordinattar 44 09 55 s e 78 26 46 sh b 44 16528 s e 78 44611 sh b 44 16528 78 44611 G O Ya T Elder Қazakstan Zhetisu oblysyMataj zhotasyMataj zhotasyZher bederiMataj zhotasynyn silemderinin zher bederi kүrdeli soltүstik batys betkejinde tik shatkaldar kop al ontүstik shygys betkeji birtindep zhazykka ulasady Odan koptegen ozender bastau alady en biik zheri 2880 m batystan shygyska karaj Koteksu Seperli Altynemel asulary ornalaskan olardan kys mezgilinde otu kiyn Geologiyalyk kurylymyZhota paleozoj kezeninin gercin tau tүzilu kezeninde pajda bolgan Klimaty topyragy men osimdigiKlimaty tym kontinenttik Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri 500 750 mm Etegindegi tau aldy sholejtinin bozgylt konyr topyragy tau basyna karaj kyzyl konyr kүngirt konyr kara konyr topyrak zhamylgysyna auysady Tau baurajynda zhusan izen betege seleu 1000 1200 m biiktikte tyan shandyk shalgyn shop osedi DerekkozderҚazak enciklopediyasy 6 tom