Мамық

Мамық (латынша pluma, plumula), 1) құстарда — үлпілдек, сояуы жоқ қауырсынның бір түрі. Мамық құс денесінде қызмет атқарады. Мамық құстың бүкіл денесіне біркелкі таралады (қазтәрізділерде, ескекаяқтыларда, дегелектерде, , , т.б.) не тек қауырсын өсетін тері бөлігінде, яғни — () немесе қауырсынсыз тақыр денесінде () ғана (құтандарда, тентекқұста, жапалақтарда, торғайтәрізділердің көпшілігінде) орналасады. Балшықшыларда және көкектерде мамық нашар дамыған, , кептерлердің кейбір ересек дарабастарында мамық болмайды. Құтан, тоты, т.б. құстарда қауырсын — орналасқан тері бөлігі болады. — құстардың төсінде болатын ерекше қауырсындар; одан тозаң тәрізді мүйізтекті майда зат (опа) түзіледі, ол қауырсындарды “опалап”, ылғалданудан сақтайды. Сөйтіп, жетілмеген құйымшақ безінің рөлін атқарады. 2) Сүтқоректілерде мамық — қылшық астындағы денені салқындаудан қорғайтын өте майда да жіңішке, мамыққа ұқсас түк талшықтар (түбіт). Мысалы, жұпартышқанның денесіндегі барлық түктің 99,3%-ы түбіттен тұрады.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том